AB0 Uyumsuzluk Reaksiyonu Nedir?

Kan transfüzyonu sırasında yanlış kan türünü alırsanız AB0 uyumsuzluk reaksiyonu meydana gelebilir. Bağışıklık sisteminizle uyuşmayan kanın nadir, fakat ciddi ve potansiyel olarak ölümcül bir reaksiyonudur.

Bu reaksiyonlar son derece nadirdir, çünkü doktorlar transfüzyon sırasında yanlış kan kullanmanın tehlikesinin farkındadır. Bir hatanın olasılığını azaltmak için birçok önlem vardır. Doktorunuz ve hemşireniz, transfüzyonunuz sırasında ve sonrasında belirli bir semptom aradığını ve bunun bir tepki verdiğiniz anlamına gelebileceğini bilir. Bu, size mümkün olan en kısa sürede tedavi sunmalarını sağlar.

Dört ana kan grubu A, B, AB ve A’dır. A tipi iseniz, kırmızı kan hücreleriniz A antijenleri olarak bilinen proteinlere sahiptir. B tipi B hücreleri antijenleri taşır. Tip AB kanında hem A hem de B antijenleri bulunur ve 0 kanında A ve B antijenleri yoktur.

Bağışıklık sisteminiz, kendi kanınızda bulunmayan kan antijenlerine karşı antikor üretecektir. Bu, A tipi kanı olan kişilerin B antijenlerine karşı antikorlar oluşturduğu anlamına gelir. Tip B veya AB kanının transfüzyonunu alan tip A kanı olan bir kişinin AB0 uyumsuzluğu reaksiyonu olacaktır. Bir AB0 uyumsuzluk reaksiyonunda, bağışıklık sisteminiz yeni kan hücrelerine saldırır ve onları yok eder.

Eğer AB tipi kanınız varsa, A ve B antijenlerine sahip olursunuz. Bu, evrensel bir alıcı olduğunuzu ve herhangi bir kan türünü alabileceğiniz anlamına gelir. Ancak kanınızı yalnızca AB tipi kanı olan diğer insanlara bağışlayabilirsiniz.

Antijenleri olmayan 0 tipi kanınız varsa, evrensel bir vericisinizdir. Bağışıklık sistemini tetiklemeden herkese kan verebilirsiniz, ancak sadece 0 tipi kan alabilirsiniz.

Kan nakli başlamadan önce, doktorunuz kan grubunuzu belirlemek için kanınızı test edecektir. Küçük bir örnek, bağışlanan kanınızdan bazılarıyla eşleşecektir. Daha sonra iki kan örneği karıştırılır ve bir reaksiyon için izlenir. Bu, doktorunuzun bir uyumsuzluk reaksiyonunun gerçekleşmeyeceğinden emin olmasını sağlar.

AB0 Uyumsuzluğu Reaksiyonunun Nedeni Nedir?

⇒İnsan hatası, AB0 uyumsuzluğu reaksiyonunun en olası nedenidir. Transfüzyonunuzda yanlış kan tipini kullanılmışsa, kan yanlış etiketlenmişse, formlar yanlış düzenlenmişse veya bağışlanan kan kontrol edilmediyse bunlar olabilir.

AB0 Uyumsuzluğu Reaksiyonunun Belirtileri Nelerdir?

AB0 uyumsuzluk reaksiyonunuz varsa, transfüzyondan birkaç dakika içinde semptomlarınız olacaktır. Bunlar şunları içerebilir:

Güçlü bir kötü bir şey olacak hissi
Ateş ve titreme
Nefes alma zorlukları
Kas ağrıları
Mide bulantısı
Göğüs, karın ya da sırt ağrısı
İdrarda kan
Sarılık

AB0 Uyumsuzluğu Reaksiyonu Nasıl Teşhis Edilir?

⇒Tıbbi personel uyumsuzluk reaksiyonunuz olabileceğinden şüphelenirse kan transfüzyonunu durduracaktır. Kan bankasına bundan bahsedeceklerdir, çünkü yanlış kanın diğer hastalara da verilebileceği riski vardır.

⇒Doktorunuz, kırmızı kan hücrelerinizin yıkımının kanıtı için kanınızın örneklerini test edecektir. Aynı zamanda idrarınızı, parçalanmış kan hücrelerinden salınan bir bileşen olan hemoglobin içerip içermediğini test edeceklerdir. Kan grubunu iki kez kontrol edecekler ve tekrar eşleştirme işlemini tekrar yapacaklardır.

Bu işlemler yapılırken, doktorunuz veya hemşireniz aşağıdakiler de dahil olmak üzere yaşamsal belirtilerinizi izleyecektir:

Kan basıncı
Kalp atışı
Nefes
Sıcaklık

AB0 Uyumsuzluğu Reaksiyonu İçin Tedaviler Nelerdir?

⇒Yoğun bakım ünitesine girmeniz gerekebilir. Kan transfüzyonu durduktan sonra, sağlık personeli, açık tutmak için damara bir salin damlası ekleyecektir.

⇒Tedavinin amacı böbrek yetmezliği, geniş kan pıhtılaşması ve anormal derecede düşük kan basıncını önlemektir. Oksijen ve intravenöz sıvıları alabilirsiniz. İdrar çıkışınızı arttırmak için bir ilaç da alabilirsiniz. Eğer yaygın pıhtılaşma riski altındaysanız, plazma veya trombosit transfüzyonu alabilirsiniz.

AB0 Uyumsuzluğunu Nasıl Önleyebilirim?

⇒AB0 uyumsuzluk reaksiyonlarını önlemek için hastaların yapabileceği fazla bir şey yoktur. Ancak çoğu hastanenin ve kan bankasının böyle bir tepkinin meydana gelme ihtimalini azaltmak için sistemlere sahip olmaları gerekmektedir. Bunlar şunları içerir:

Kan bağışı yapanın kimliğini kontrol ederek detaylarının kan örneklerininkiyle uyuşup uyuşmadığını kontrol etmek
Depolanmış örnekleri doğru şekilde etiketlemek
Her transfüzyondan önce hem hastanın hem de kan torbalarının kan tipini iki kez kontrol etmek

AB0 Uyumsuzluğu Reaksiyonunun Uzun Vadeli Görünümü Nedir?

⇒Bir AB0 uyumsuzluğu reaksiyonu sırasında, dolaşım sisteminizin içindeki kırmızı kan hücreleri bozulur. Vücudunuzda kan pıhtılaşması meydana gelebilir, kan akışını hayati organlara kapatabilir veya felce neden olabilir. Çok fazla kan pıhtılaşması pıhtılaşma faktörlerini kullanabilir ve sizi aşırı kanama riskiyle karşı karşıya bırakabilir.

⇒Kırılmış kan hücrelerinden salınan ürünlerin bir kısmı, böbrek hasarı ve muhtemelen böbrek yetmezliğine neden olabilir. Bir AB0 uyumsuzluğu reaksiyonu, doktorunuz hemen tedavi etmezse, yaşamı tehdit edici hale gelebilir. Ancak bir reaksiyonunuz varsa ve gecikmeden doğru tedaviyi alırsanız, tamamen iyileşmeniz gerekir.

Kaynak: Healthline