ACTH Testi Nedir?

Adrenokortikotropik hormon (ACTH), beyindeki ön veya ön hipofiz bezinde üretilen bir hormondur. ACTH'nin işlevi, adrenal bezden salınan steroid hormonu kortizol seviyelerini düzenlemektir.

ACTH Kısaca

Yaşam editörleri tarafından hazırlanan hastalık kartlari ilgili hastalığa ait en çok merak edilen sorulara kısaca yanıt verir.

Dikkat
Normal

ACTH Nedir?

ACTH bir hormondur. Temel görevi, böbrek üstü bezlerinden salgılanan stres hormonunun (kortizol) üretilmesini sağlamaktır.

Endişelenmeli Miyim?

ACTH yüksekliği veya düşüklüğü hipofiz bezindeki veya böbrek üstü bezlerindeki sorunlardan kaynaklanabilir.

Hangi Doktora/Bölüme Gidilir?

ACTH yüksekliği veya düşüklüğü durumlarında Endokrinoloji Ve Metabolizma Hastalıkları bölümüne gidilir.

ACTH aşağıdakiler olarak da bilinir:

Adrenokortikotropik hormon
Serum adrenokortikotropik hormon
Yüksek hassasiyetli ACTH
Kortikotropin
ACTH’nin bir ilaç formu olan kosintropin

ACTH testi kandaki hem ACTH hem de kortizol seviyelerini ölçer ve doktorunuzun vücutta çok fazla veya çok az kortizol ile ilişkili hastalıkları tespit etmesine yardımcı olur. Bu hastalıkların olası nedenleri arasında şunlar bulunmaktadır:

Hipofiz veya adrenal bozukluğu
Hipofiz tümörü
Adrenal tümör
Akciğer tümörü

ACTH Testi Nasıl Yapılır?

Doktorunuz testinizden önce herhangi bir steroid ilaç almamanızı önerebilir. Bunlar sonuçların doğruluğunu etkileyebilir.

Test genellikle sabah ilk iş olarak yapılır. Yeni uyandığınızda ACTH seviyeleri en yüksek seviyesindedir. Doktorunuz muhtemelen testinizi sabahın erken saatlerinde planlayacaktır.

ACTH seviyeleri bir kan örneği alınarak test edilir. Kan damardan, genellikle dirseğin içinden alınır. Kan örneği vermek aşağıdaki adımları içerir:

Bir sağlık uzmanı önce bölgeyi mikropları öldürmek için antiseptikle temizler.
Sonra kolunun etrafına elastik bir bant sarar. Bu, damarın kanla şişmesine neden olur.
Yavaşça damarınıza bir iğne enjektörü yerleştirir ve kanınızı tüpte toplar.
Tüp dolduğunda, iğne çıkarılır. Elastik bant daha sonra çıkarılır ve delinme bölgesi kanamayı durdurmak için steril gazlı bez ile kaplanır.

ACTH Testi Neden Yapılır?

Çok fazla veya çok az kortizol semptomlarınız varsa, doktorunuz ACTH kan testi isteyebilir. Bu belirtiler kişiden kişiye geniş ölçüde değişebilir ve genellikle ek sağlık sorunlarının bir işaretidir.

Eğer yüksek bir kortizol seviyeniz varsa, şunlara sahip yapabilirsiniz:

Şişmanlık
Yuvarlak bir yüz
Kırılgan, ince cilt
Karın üzerinde mor çizgiler
Zayıf kaslar
Akne
Artan miktarda vücut kılları
Yüksek tansiyon
Düşük potasyum seviyesi
Yüksek bikarbonat seviyesi
Yüksek glikoz seviyeleri
Şeker hastalığı

Düşük kortizol belirtileri şunlardır:

Zayıf kaslar
Yorgunluk
Kilo kaybı
Güneşe maruz kalmayan alanlarda artan deri pigmentasyonu
İştah kaybı
Düşük kan basıncı
Düşük kan şekeri düzeyleri
Düşük sodyum seviyeleri
Yüksek potasyum seviyeleri
Yüksek kalsiyum seviyeleri

ACTH Testinin Riskleri

Kan testleri normalde iyi tolere edilir. Bazı insanlar daha küçük veya daha büyük damarlara sahiptir ve bu da kan numunesi almayı zorlaştırabilir. Bununla birlikte, ACTH hormon testi gibi kan testleriyle ilişkili riskler nadirdir.

Nadir kan alma riskleri şunlardır:

Aşırı kanama
Baş dönmesi veya bayılma
Hematom veya derinin altına kan birikmesi
İğne alanında enfeksiyon

ACTH Testinden Sonra Neler Beklenir

ACTH hastalıklarını teşhis etmek oldukça karmaşık olabilir. Doktorunuz teşhis koymadan önce daha fazla laboratuvar testi istemeli ve fiziksel muayene yapmalıdır.

ACTH salgılayan tümörler için cerrahi genellikle endikedir. Bazen cabergoline gibi ilaçlar kortizol seviyelerini normalleştirmek için kullanılabilir. Adrenal tümörlere bağlı hiperkortizolizm de genellikle ameliyat gerektirir.

Kaynak: Healthline