Addison Hastalığı: Öldürebilir!

Addison hastalığı böbrek üstü kabuğunun hasar görmesiyle ve böbrek üstü bezlerinin kortizol ve aldosteron adlı steroid hormonlarını yeteri kadar üretememesi sonucu ortaya çıkan bir hastalıktır.

Kortizol ve Aldosteron Düşüklüğü
Kortizol vücudun stresli durumlara karşı reaksiyonlarını düzenler. Ayrıca vücudun karbonhidrat, protein ve yağ kullanımını düzenler ve kan basıncının, kardiyovasküler fonksiyonların devamına yardımcı olur ve enflamasyonları (iltihapları) kontrol eder. Aldosteron ise vücutta sodyum ve potasyum minerallerinin düzenlenmesine yardımcı olur, böbreklere tuz ve su dengesinin sağlanmasında yardımcı olur ve kan hacminin ve kan basıncının kontrolüne yardımcı olur. Aldosteron hormonu eksikliğinde böbrekler su ve tuz dengesini sağlayamaz ve kan basıncı düşer.

Addison hastalığının iki tür çeşidi vardır: birincil böbrek üstü bezi yetmezliği ve ikincil böbrek üstü bezi yetmezliği. Hatasız ve eksiksiz tedavi için doktorunuz hangi tür hastalığa sahip olduğunu tespit eder.

Birincil Böbrek Üstü Bezi Yetmezliğinin Nedenleri

Addison hastalığı çoğu zaman bağışıklık sisteminin böbrek üstü bezlerine saldırmasıyla ortaya çıkar. Bu nedenle bu bir otoimmun hastalığıdır. Bir otoimmun hastalığında vücudun bağışıklık sistemi bir organ ya da bölgesini bir virüs, bakteri ya da dış saldırganla karıştırır.

Diğer Öncül Nedenler

• Glukortikoidlerin uzun süreler boyunca vücuda alınımı
• Vücuttaki enfeksiyonlar Addison hastalığına neden olabilir. Mantar enfeksiyonları da hastalığa katkıda bulunabilir.
• Kanser ve tümörlerin kontrolsüz büyümesi
• Pıhtılaşmayı kontrol etmek için kullanılan kan sulandrıcılar zamanla böbrek üstü bezlerini etkileyebilir.

İkincil Böbrek Üstü Bezi Yetmezliğinin Nedenleri

• İkincil böbrek üstü bezi yetmezliği böbrek üstü bezleri adrenokortikotropik hormonu (ACTH) üretemediği durumda ortaya çıkar. ACTH böbrek üstü bezlerine ne zaman hormon salgılayacağına dair sinyal gönderir.
• İkincil böbrek üstü bezi yetmezliği doktor tavsiyesiyle kullanılması gereken kortikosteroid ilaçların kullanılmaması durumunda da görülebilir.

Ayrıca kanser hastaları ve tüberküloz hastalarının da Addison Hastalığına yakalanma riski vardır.

• kronik yorgunluk ve kaslarda zayıflık
• deri pigmentleşmesinde artış (deri daha koyu hale gelir)
• kilo kaybı, iştah azalması ve sindirim zorluğu
• kalp atışlarında ve kan basıncında azalma
• düşük kan şekeri
• bayılma
• ağız bölgesinde ağrılar
• tuz isteği
• bulantı
• kusma
• sinirlilik ve depresyon
• stresle mücadelede zorlanma
• sıcak ve soğuğa karşı hassasiyetin artması
• Vücuttaki kılların dökülmesi ve kadınlarda seks isteğinin azalması

Sağlıklı ve stressiz bir yaşam tarzı, bu hastalıkta hayati bir öneme sahiptir. Bu hastalığa sahip olan kişilerde diyet hastanın sağlığının yanında hastalığa olan hassasiyetini de etkiler. Bu yüzden besleyici ve dengeli bir diyet ilk öncelik olmalıdır. Eğer bu hastalığa sahip iseniz hatırlamanız gereken birkaç tavsiye:

Bu belirtilerin bazıları Addison hastalığından ziyade başka rahatsızlıklara da işaret olabilir. Çünkü Addison hastalığının belirtileri çok ağır şekilde ilerler ve başka bir hastalık, ameliyat ya da kaza gibi fiziksel olarak stresli bir rahatsızlık görününce belirtiler hızlı bir şekilde kötüleşir. Bu duruma Addison sendromu denir. Bu nedenle Addison hastası olan insanların 4’te 1’i bu sendromla karşılaştıklarında hasta olduklarını anlarlar. Addison sendromuna tıbbi olarak acilen müdahale edilmelidir aksi takdirde ölümcül olabilir.

Addison sendromunun semptomları şunlardır:

• Belde, karın bölgesinde veya bacaklarda ani gelişen şiddetli ağrılar
• Şiddetli kusma ve ishali takiben aşırı sıvı kaybı
• Hızla düşen kan basıncı
• Bilincin kaybolması
• Böbreklerin görevini yapamaz hale gelmesi

Doktor belirti ve semptomlarınızı sorduktan sonra fiziksel bir test uygular. Bunun yanında potasyum ve sodyum seviyeleri ölçülür. Diğer testlerde ise hormon seviyeleri görüntülü olarak tespit edilir.

Bir hastalığın tedavi edilebilmesi için ilk önce tespit edilmesi gerekmektedir. Bu nedenle Addison hastalığını tespit etmek için bir dizi testler yapılır.

• Kan Testi: Kanda bulunan, sodyum, potasyum, kortizol, ve ACTH seviyelerinin durumu doktorunuza sizde bu hastalığın bulunup bulunmadığını anlaması için önemli bilgiler verir.
• ACTH uyarma testi: Butest kanınızda bulunun kortizolun, sentetik ACTH iğnesi yapılmadan önce ve sonraki seviyelerini belirler. ACTH adrenalin bezlerinizi kortizol üretmesi için uyarır. Eğer adrenalin bezleriniz zarar görmüş ise size yapılan ACTH iğnesi kortizol seviyeniz çok az artmasına veya hiç artmamasına sebep olacaktır.
• İnsülin ile desteklenmiş kan şekeri testi: Doktorlar bu testi adrenalin yetersizliğinizin hipofiz bezlerinde bulunan bir hastalıktan kaynaklanıp kaynaklanmadığını öğrenmek için isterler. Bu testte kortizol ve kan şekerinizi belirli aralıklarla verilen insülin iğnelerinden sonra kontrol ederler. Sağlıklı kişilerde glikoz seviyesi düşer ve kortizol seviyesi yükselir.
• Görüntüleme testi: Bu testte doktorunuz adrenalin bezlerinizi kontrol etmek için karın bölgenizi bilgisayarlı tomografi ile inceler.

Tedavi

Addison Hastalığını tedavi etmek için doktorlar hormon değiştirme tedavisi uygular. Bu tedavi vücudunuzun yanlış miktarda ürettiği ya da hiç üretmediği hormonların seviyesini dengeler. Bu tedavinin iki yolu vardır:

• Ağızdan Alınan Kortikosteroidler: Hidrokortizon, prednizon veya kortizon, kortizonlunuzun yerini alması için kullanılabilir. Doktorunuz aldesteronun yerini alması için flüdrokortizon verebilir.
• Kortikosteroid iğnesi: Eğer kusuyorsanız ve ağızdan ilaç almanız mümkün değilse iğne tedavisi önerilebilir.

Addison hastalığı ile savaşmak için evde uygulayabileceğiniz bazı bitkisel yöntemler bulunmaktadır. Bunlar;

• Zencefil, bu hastalıkla ve belirtileri ile savaşmakta kullanılabilir. Bağırsaklara ilişkin sorunları ve rahatsızlık durumunu geçirmek ve Addison hastalığının tedavisine yardımcı olması için kullanılır.
• Tai Chi, Yoga ve Meditasyon, bu hastalıkta stresi azaltmak ve mümkünse engellemek için kullanılan yöntemlerdir.
• Ginseng ve Hodan, bu iki bitkisel element birçok bilimsel çalışmada önerilmiştir. Birbirleriyle yakın ilişkileri olması sebebiyle bağışıklık sistemini güçlendirmeleri için önerilmektedir.
• Yeşil Çay, birçok bitkisel tedavide önerilir ama daha çok hormon seviyelerini dengelemesi ile bilinir. Aynı zamanda metabolizmayı da düzenler. Bununla birlikte bağışıklık sistemini güçlendirir ve doğuştan gelen hastalıklarla savaşır.
• Zerdeçal ve Reishi mantarı, bu iki bitki de bağışıklık sistemini güçlendirmeleri ve hormon seviyelerinin artmasına yardım etmeleriyle bilinir.

Addison hastalığında ilaç tedavileri her zaman başarılı sonuçlar vermektedir. Tedavilerini düzenli şekilde sürdüren hastalar normal yaşamlarına problemsiz bir şekilde devam ederler. Fakat ilaçların saatini unutmayı engellemek için sinyal verici tıbbi amaçlar için kullanılan bilezikler ve acil durumlar için hasta kimlik kartları mutlaka kullanılmalıdır çünkü Addison hastalığı hayat boyu devam eden kronik bir hastalıktır. Tek bir dozu bile kaçırmak tehlikeli olabilir.

Addison sendromu ya da krizi geçiren hastalarda doktor tarafından reçeteli olarak yazılmış tuz, sıvı ve glukokortikoid hormonları hızlı bir şekilde enjeksiyon yöntemiyle hastaya verilir.