Çoğu kadın adet ağrısı yaşamıştır. Nedenlerini, risk faktörlerini ve tedavi yönetimini anlayarak, adet ağrısı çekme riskinizi minimize edebilirsiniz.
Adet ağrıları ergenler ve genç kadınlar arasında oldukça yaygındır. Genel olarak konuşacak olursak, yaş ilerledikçe adet ağrıları da azalır. Çoğu zaman, iltihaplanma önleyici ağrı kesiciler ağrının giderilmesine yardımcı olur. Çoğu durumda, adet ağrısının sebebi belirli değildir. Bazen bu pelvisle (leğen kemiği) alakalı bir problem olabilir, ki bu da 30’lu ve 40’lı yaşlardaki kadınlar arasında yaygındır.
Adet Ağrısı Neden Olur?
Belirlenmiş iki tür adet ağrısı tipi vardır:
- Birincil adet ağrısı
- İkincil adet ağrısı
Birincil Adet Ağrısı
Birincil adet ağrısı, genç ve sağlıklı bir kadının ilk gördüğü adetten itibaren başlayan ağrı biçimidir. Bu tip ağrılar genellikle pelvis veya rahimle alakalı bir sorundan kaynaklanmaz. Uzmanlar, bunun rahim içinde salgılanan prostaglandin hormonu miktarının artmasına bağlamaktadırlar.
İkincil Adet Ağrısı
İkincil adet ağrısı ise, öncesinde normal adet görmüş kadınlarda daha sonradan ortaya çıkan adet ağrısı biçimidir. Bu tip ağrı genelde leğen kemiği bölgesindeki organlarla ve rahimle ilişkilendirilir, ayrıca aşağıdaki faktörler de etkileyebilir:
- Stres ve endişe
- Cinsel yolla bulaşan enfeksiyon
- Adet Öncesi Sendromu (PMS)
- Pelvik inflamatuar hastalığı
- Bakırdan yapılma rahim içi araçları
- Rahim uru
- Endometriyozis hastalığı
Kimler Risk Altında?
Kadınların yaklaşık %50’si yaşamlarının bir döneminde adet sancısı çekecektir ve yaklaşık %15’i şiddetli ağrı hissedecektir. Araştırmalar gösteriyor ki düzenli egzersiz yapmayan kadınlar daha çok ağrılı adet görmeye daha yatkın.
Bunların yanında bazı psikolojik durumlar da ağrılı adet görülmesi olasılığını arttırabilir. Diğer risk faktörleri şu şekildedir:
- Hiç doğum yapmamış olmak
- Menoraji (aşırı kanlı adet görme sorunu)
- Ergenliğe 11 yaşından önce girmek
- 20 yaşın altında olmak
Adet Ağrısı Nasıl Geçer?
Tarçın
Yüzyıllardır, tarçın alerjilere ve soğuk algınlığına bağlı kan birikmesinde ve sindirime yardımcı olmada ilaç olarak kullanılmıştır. Bunların yanında, ağrıları da hafifletebilir. Ekstradan, adet ağrısını rahatlatacak olan diyet lifi, demir, kalsiyum ve magnezyum içerir.
Zencefil
Zencefil baş ağrılarını, gribi ve soğuk algınlığını rahatlatmanın yanında, adet ağrısını da rahatlatabilir. Küçük bir parçasını rendeleyin ve üzerine sıcak su ekleyip için.
Papaya
Papaya bitkisi A ve C vitaminleri, karoten ve küçük miktarda kalsiyum ve demir gibi adet ağrısını hafifletecek besinlerle doludur. Bunların yanında, bu bitki çok düşük kaloride oldukça fazla besin maddesi barındırır, bunlar da sindirime ve cildin yenilenmesine yardımcı olur.
Besin Takviyeleri
Bazen gıda eksikliği adet ağrılarını kötüleştirebilir. Ana besinleri ve vitaminleri içeren bolca yiyecek tüketmeye özen gösterin. Aşağıda hangi yiyecekte hangi besinin olduğu yazılmaktadır::
Demir: Adet döngüsü sırasında fazlaca demir kaybı meydana gelir.
- Tavuk; yeşil ve yapraklı sebzeler; balık.
E vitamini:Ağrı dindirici etkisi vardır.
- Brokoli, zeytin yağı
Magnezyum: Magnezyum alımı ağrıların azalmasına yardımcı olabilir.
- Kabak çekirdeği, badem, ceviz
Vitamin B6: B6 alımı şişkinliği önlemeye yardımcı olabilir.
- Esmer pirinç
Kalsiyum: Uzmanlar19 ve 50 yaş aralığındaki kadınların günlük 1,000 mpg almasını öneriyor.
- Yeşil ve yapraklı sebzeler, badem, susam, süt ürünleri
Not: Adet döngüsü sırasında şişkinlik yapıcı ve su kaybettiren yiyeceklerden uzak durun. Başlıca uzak durulması gerekenler, gazlı içecekler, alkol ve yağlı yiyeceklerdir.
Su İçin
Su içmek su kaybetmenizi ve dolayısıyla şişkinliği önler. Sıcak içecekler genelde vücuttaki kan akışını hızlandırır ve kaslardaki ağrıları rahatlatır. Ayrıca, dut, karpuz, kereviz, salatalık ve marul gibi bolca su içeren yiyecekleri yemeye çalışın.
Kafeini Bırakın
Kafeini azaltır veya bırakırsanız, gerginliği azaltır ve adet ağrısını yatıştırabilirisiniz. Adet döngünüz sırasında,sabah kahvenizi veya çayınızı, soda veya çikolatayı atlamayı deneyin. Daha iyi seçenekler nane veya zencefil gibi kafeinsiz çaylar, hatta limonlu sıcak bir sudur. Şeker dengeniz için, ahududu veya çilek deneyin.
Sıcak Kompres Uygulayın
Belinize veya karnınıza sıcak kompres uygulamak ilaç gibi gelebilir. Eğer ısıtıcı yastığınız veya sıcak su torbanız yoksa, sıcak havlu veya sıcak bir banyo yapmayı deneyebilirsiniz. Hatta iki kumaşı birbirine dikip içini pirinçle doldurarak kendi ısıtma yastığınızı bile yapabilirsiniz. Isıtma yastığınızı mikrodalgada bir kaç dakika ısıtın ve hazır olsun.
Egzersiz Yapın
Ağrılı bir adet çekerken egzersiz aklınızdaki en son şey olabilir. Yine de, egzersiz yapınca endorfin hormonu salgılarsınız, bu da doğal bir ağrı kesici görevi görür. Ağır egzersiz yapmak yerine, yürümeyi veya diğer hafif egzersizleri deneyin. Hafif bir egzersiz olarak, yoga yapmak endorfin salgılamanıza ve ağrıyı gidermeye yardımcı olur. Yoga ayrıca stresi azaltır ve üreme organlarına kan akışını hızlandırarak rahatlamaya yardımcı olur.
Ne Zaman Doktora Görünmelisiniz?
Çoğu kadın adetlerinde bir farklılık olduğu zaman fark eder. Eğer aşağıdakileri görüyorsanız doktora görünün:
- Adet ağrıları normalden daha fazlaysa
- Ağrı birden faklılaşıyor veya kötüleşiyorsa
- Saat başı pedinizi değiştirtecek kadar çok kanama varsa
- Vücut ağrıları, ürperme ve ateş gibi enfeksiyon belirtileri varsa
- 25 yaşından sonra başlayan adet ağrılarında
- Hamile olduğunuzu düşünüyor ve yine de bu adet belirtilerini görüyorsanız
Doktorunu çoğu durumda size yardımcı olabilir. Fakat aşağıdaki belirtileri görürseniz hemen acile gidin:
- Bayılma
- Ayaktayken sürekli baş dönmesi
- Sizi iki büklüm eden ani ağrı
- Adet döngüsünde renkli akıntı (gri veya gümüşümsü)
- Hamile olabileceğinizi düşünüyor ve adet döngüsü benzeri ağrılar yaşıyorsanız
Adet Ağrısı Nasıl Önlenir?
Günlük yaşamınızı değiştirip adet ağrısını önlemenin belirli yolları mevcut. Bazı öneriler:
Sigarayı Bırakın
Sigara içiyorsanız, bırakın veya en azından azaltın. Sigara içmek leğen kemiği bölgesindeki organlara giden oksijen miktarını azaltır. Bu da adet ağrısı ihtimalini arttırır.
Bazı Yağlar
GLA’lı (gama linoeik asit) yiyecekleri almayı deneyin. Örneğin vitamin B6, hodan yağı veya çuha çiçeği yağı. Bunlar hormonal dengenizi sağlamaya yardımcı olacaktır.
Şeker ve Tuzu Azaltın
Şekerli içeceklerden kaçının. Bunun yerine, mineralli su veya saf meyve suyu tercih edin. Kek ve çikolatalar gibi, yediğiniz şekerli yiyecekleri azaltın. Su kaybınızı önlemek için tuzu azaltın.
Sağlıklı Et
Balık ve tavuk tüketiminizi arttırın ve kırmızı eti yağsız kesimle sınırlandırın.
E Vitamini
Günlük olarak E vitamini takviyesi almayı deneyin.
Alkolü Sınırlandırın
Daha az alkol tüketin.
Akupunktur veya akupresür
Bu doğu tıbbı yöntemlerinin adet ağrılarını azalttığını söyleyen birçok kadın vardır.
Eğer hala adet ağrısı çekiyorsanız, doktorunuza danışın. Aşağıdakiler gibi tedavileri önerebilir:
IUS (intrauterin sistem)
Bir gebelik önleyici sistemdir ve adet ağrısı ve kan kaybını azaltır.
Ağrı Kesici
Adet başladığı anda daha etkili ağrı kesici alarak ağrı ortaya çıkmadan engellenebilir.
Doğum Kontrol Hapları
Doğum kontrol hapları, rahatsızlığı ve ağrıyı azalttığı gibi adet döngünüzü de düzene sokar.
