Adet Öncesi Sendromu Nedir?

PMS sırasında meydana gelen diğer ruh hali değişimleri:

• Üzüntü
• Asabiyet
• Kaygı
• Kızgınlık

Birbiri ile bağlantısı olan iki durum da ruh hali değişimlerine yol açabilir:

• Adet öncesi disforik bozukluğu (PMDD)

PMDD, PMS ile oldukça benzerdir ancak daha ağırdır ve duyguları da içerir. Bazı vakalarda değişimler gündelik hayata etki edebilmektedir. Yapılan son araştırmalar kadınlar %75 oranında PMS görülürken sadece %3-8 aralığında PMDD görülmektedir.

• Adet öncesi şiddetlenme

Bu durum adet dönemi öncesinde kişide PMS harici var olan kaygı, depresyon ve bipolar bozukluk gibi sorunların şiddetlenmesi durumudur. PMS için tedavi gören kadınların yaklaşık olarak yarısında depresyon ya da kaygı bulunmaktadır.

*Uzmanlar PMS’in gerçek nedeninden emin değillerdir ancak hormonsal değişiklerden şüphelenilmektedir.

*Adet döneminin yaklaşık olarak ortası sayılan noktada yumurtlama meydana gelir. Bu zaman içerisinde vücut bir adet yumurtayı salar ve bu durum östrojen ve projesteron seviyelerinin düşmesine neden olur. Bu iki hormonun seviyesinin değişmesi hem fiziksel hem de psikolojik değişimlere neden olur.

*Östrojen ve projesteron seviyeleri ayrıca serotonin seviyesini etkiler. Serotonin ruh halini, uyku düzenini ve iştahı düzenlemeye yarayan bir sinir ileticidir. Düşük serotonin seviyesi üzgün hissetmek, asabiyet, uyku düzeni bozukluğu ve alışılmadık aşerme gibi PMS belirtilerine neden olur.

1.Belirtilerinizi düzenli olarak kontrol edin

Eğer zaten belirtileri düzenli olarak kontrol etmiyorsanız, adet döneminizde meydana gelen duygusal değişimleri bütün aşamaları boyunca not edin. Bu şekilde ruh hali değişimlerinizin PMS ile bağlantılı olup olmadığını teyit etmiş olursunuz.

Rıh halinizin aşırı şekilde değişmesinin bir nedeni olduğunu öğrendiğinizde bu size farklı bir bakış katar ve başka bir onaylama sağlar.

Son birkaç adet döneminize ait detaylı girdilerin bulunması belirtilerinizi doktora anlatabilmenizi kolaylaştırır. PMS konusunda hala utan verici bir nokta bulunmaktadır. Belirtilerinizin yazılı bir şekilde bulunması bunları paylaşmanızı kolaylaştırır. Aynı zamandan doktorunuzun daha iyi bir fikir sunmasına yardım eder.

Adet dönemi meydana gelen belirtileri PMS takip uygulamaları sayesinde telefonunuzda takip edebilirsiniz. İsterseniz yazılı bir çizelge bulabilir ya da kendiniz oluşturabilirsiniz. Çizelgenin en tepesinde 1’den 31’e kadar günleri sıralayın. Belirtilerinizi sayfanın soluna sıralayın. Belirtileri hissettiğiniz günleri “x” işareti ile not edin. Kullanabileceğiniz belirtiler:

• Üzüntü
• Ani ve açıklanamayan ruh hali değişimleri
• Ağlama nöbetleri
• Kalitesiz uyku ya da fazla uyumak
• Odaklanmada zorluk
• Günlük aktivitelere olan ilginin azalması
• Yorgunluk
• Düşük enerji

2.Hormonsal doğum kontrolü

Haplar ve yama gibi doğum kontrol hapları şişkinlik hassas göğüsler ve diğer fiziksel PMS belirtilerine yardım eder. Bazı kişilerde aynı zamanda ruhsal değişimlere de yardım etmektedir.

Ama diğer kişiler için doğum kontrolü ruh hali değişimlerini daha kötü hale getirebilir. Eğer bunu yapmaya karar verirseniz farklı doğum kontrol haplarını denemeni gerekebilir.

Eğer haplarla ilgileniyorsanız bir haftalık plasebo içermeyenleri seçin. Devamlı kontrol hapları döneminizi eleyebilir ve böylece PMS’i de ortadan kaldırır.

3.Doğal yöntemler

İki vitamin PMS ruh hali değişimlerinize yardım edebilir. Klinik araştırmalar kalsiyumun PMS ile bağlantılı olan üzgünlük, asabiyet ve kaygıyı rahatlattığını bulmuştur. Kalsiyum içeren ürünler:

• Süt
• Yoğurt
• Peynir
• Yeşil yapraklı sebzeler
• Takviye yapılmış portakal suyu ve gevrek

Aynı zamanda günlük olarak 1200 mg kalsiyum içeren takviyeler alabilirsiniz. Etkilerini göstermesi 3 adet dönemi sürebilmektedir bu nedenle ilk başlarda farklılık meydana gelmezse endişelenmeyin. B-6 vitamini de PMS belirtilerine yardım eder.

B-6 içeren gıdalar:

• Balık
• Tavuk ve hindi
• Meyve
• Takviye yapılmış gevrekler
• Günlük 100 mg B-6 vitamini takviyesi alabilirsiniz.

4.Yaşam şekli değişiklikleri

Egzersiz; günde en az 30 dakika aktif olun. Evinizin çevresinde yapacağınız yürüyüşler de size yardım olacaktır. Beslenme; PMS ile gelen abur cubur aşermelerine karşı koyun. Aşırı miktarda şeker, tuz ve yağ ruh halinizi dağıtabilir.

Uyku; döneminize yaklaşırken yeterince uyuyamamanız ruh halinizi mahveder. Bu nedenle döneminizden 1-2 hafta öncesinden günde 7-10 saat uyuyun.

Stres; tedavi edilmemiş stres ruh halinizi kötüleştirir. Derin nefes uygulamaları, meditasyon, yoga tekniklerini kullanarak zihninizi ve bedeninizi sakinleştirin.

5.İlaçlar

Eğer diğer yöntemler işe yaramazsa antidepresan kullanmanız yardımcı olabilir. Seçici serotonin geri alım önleyiciler (SSRI) PMS ruh hali değişikliklerini tedavi etmek için en çok kullanılan antidepresanlardır. SSRI serotonin alımını azaltır. Bu sayede beyninizdeki seviyeleri azalır. SSRI örnekleri:

• Clexa
• Prozac, sarafem
• Paxil
• Zoloft
• Cymbalta ve Effexor gibi diğer serotonin üzerinde işe yarayan antidepresanlar aynı zamanda PMS üzerinde de kullanılabilir.
• Kullanım dozları hakkında doktorunuza danışın. Belirtilerinizin ortaya çıkmaya başlamadan iki hafta antidepresan kullanmanızı önerebilirler.

Kaynak: Healthline