ADHD İçin Adderall Ve Bilmeniz Gerekenler

Adderall Nedir?

Adderall merkezi sinir sistemini uyaran, dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (ADHD) ve uyku hastalığını tedavi etmek için kullanılan ilaçtır. Adderall, amfetamin ve deksroamfetamin içerir. FDA tarafından 1996 yılında onaylanmıştır.

Reçete edildiğinde ve doğrudan kullanıldığında ADHD olan kişilerde konsantrasyon ve dikkati arttırır ve içgüdüsel davranışları azaltır.

Adderall çocuklar ve yetişkinler için geniş ölçüde araştırılmış ve kabul edilmiş bir tedavi yöntemidir ancak herkes için uygun değildir. Eğer doktorunuz ADHD olan çocuğunuz için Adderall yazarsa bu onun durumu için uygun olduğunu gösterir. Ancak ilaç hakkında bilgilenmek ve ne bekleyeceğinizi öğrenmek için araştırma yapın.

Yetişkinlerde ADHD İçin Adderall

ADHD genellikle çocuklara konulan bir teşhistir ancak vakaların genelinde belirtiler ısrarcı olur ve yetişkinlik dönemine de geçer. ADHD’nin ilk teşhisi yetişkinlik döneminde de konulabilir.

Belirtiler yetişkinlerde hafif olsa da tedavi çok önemlidir. Yetişkinlerde görülen ADHD kişinin kararlarını, muhakemesini ve karmaşık işleri yapmasını engeller.

ADHD görülen yetişkinler için Adderall araştırılmış ve onaylanmıştır.

Yetişkinler İçin Doz

*Yetişkinler için Adderall genellikle düşük doz olan günlük 10-20 mg ile başlar. Doz daha sonra doktorunuz tarafından arttırılır. Yetişkinler için günlük maksimum doz 40-60 miligramdır.

*Adderall’in yavaş salınımlı olan formu Adderall XR de mevcuttur. Adderall XR vücuda yavaş yavaş salınır ve 12 saate kadar belirtileri bastırır.

Yetişkinler İçin Kontrendikasyonlar

Aşağıdaki sorunları olan yetişkinler Adderall kullanmamalıdır:

İlerlemiş kalp hastalığı ve kalp sorunu olanlar
Orta ya da ileri düzey yüksek kan basıncı
Hipertiroidizm
Glokom hastalığı
Bilinen aşırı hassasiyeti olanlar
İlaç suiistimal geçmişi olanlar
Ciddi kaygı ve gerginlik durumu olanlar

Çocuklarda ADHD İçin Adderall

*Cleveland Kliniği’ne göre ADHD olan çocuklarda Adderall tedavisi başladıktan kıs bir süre sonra belirtiler %80 oranında azalmaktadır. 3 yaşından küçük çocuklarda kullanılması uygun değildir.

Çocuklar İçin Doz

3-5 yaş arası çocuklarda günlük ortalama doz 2,5 mg ile başlar. 6 yaşında ve daha büyük çocuklarda ise 5 mg ile başlanır. Bu doz en sonunda maksimum olan 40 miligrama çıkartılır. İlk doz sabahları çocuk uyandıktan hemen sonra verilir.

Çocuklarda kontrendikasyonlar

Adderall kullanmaması gereken çocuklar:

Kalp damar yapısında sorunu olanlar
Kardiyomiyopati
Ciddi kalp ritmi sorunları
Gerginlik ve kaygısı olanlar

Adderall Almanın Yan Etkileri

İştah kaybı
Baş ağrısı
Ağız kuruluğu
Uykusuzluk
Baş dönmesi
Kilo kaybı
Bulantı
Gerginlik
İshal
Çocuklarda yavaş gelişim

Vücut ilaca alıştıktan sonra yan etkiler geçebilmektedir.

Adderallde bulunan içeriklere karşı alerjik reaksiyon da görülebilir. Alerjik reaksiyon belirtilerine dilini boğazın ve yüzün şişmesi de dahildir. Alerjik reaksiyon acil durum olarak kabul edilir ve anında tedavi gerektirir.

Adderall alınmadan önce doktora kullanımının bildirilmesi gereken ilaçlar:

Trisiklik antidepresan
Monoaminooksidaz inhibitörleri
CYP2D6 inhibitörleri
Antihistaminler
Ağrı kesiciler
Antiasitler
Nöbet önleyici ilaçlar
Kan incelticiler
Kan basıncı ilaçları
Asitleştirme ajanları, C vitamini ve meyce suları

Eğer ilacı birkaç haftadır kullanıyorsanız bırakırken yoksunluk sorunlarından kaçınmak için yavaş yavaş bırakın. Muhtemel yoksunluk belirtileri:

Kaygı
Terleme
Bulantı
Uyku sorunları

Adderall Bağımlılık Yapar Mı?

Doktorlar belirtileri daha etkili bir şekilde tedavi etmesi için Adderall i mümkün olan en düşük dozda başlatırlar. Doğrudan kullanımı sırasında düşük bağımlılık riski mevcuttur. Etikette yazandan ya da doktorunuzun önerisinden farklı bir şekilde -yüksek doz ya da daha sık alınması- kullanılması bağımlılık yapabilir. Bu durum özellikle ADHD olmayan kişiler için doğrudur.

Bazı kişiler verimliliklerini arttırmak ve mental performanslarını yükseltmek için ilacı suiistimal etmektedir. Ayrıca hap formunda olan ilacın ezilerek burundan çekilmesi de uyarıcı etkisini arttırmaktadır. Bu nedenle Adderall federal gözetleme listesinde bulunan ilaçlardandır.

Adderall kullanımının suiistimal edilmesi toleransı yükseltir ve hastalığı tedavi etmek için daha yüksek dozlar gerektirir.

Adderall Neden Diğer İlaçların Yerine Verilmektedir

ADHD için Adderall gibi uyarıcılar en etkili yöntem olarak kabul edilmektedir.

ADHD için uygun olan diğer uyarıcılar:

Ritalin, Concerta, Daytrana
Dexedrine
Vyvanse
Dyanavel XR
Evekeo

Bu uyarıcıların çoğu Adderall ile benzer şekilde çalışır ve yaklaşık olarak aynı düzeyde etkilidir. Bazı kişiler bir uyarıcının daha iyi çalıştığını söylemektedir ancak uzmanlar bu uyarıcın hangisi olduğunu henüz öğrenememiştir.

Doktorlar sağlık sigortanızın ilaç ücretlerinin kapsadığı yüzdelere göre Adderalli diğer ilaçların yerine yazabilir.

Doktorların Adderall i tercih etmesinin bir diğer nedeni ise yavaş salınım versiyonunun olmasıdır. Uzun süre etkili Adderall kısa süreli etki eden çeşidinden daha etkilidir. Bunun nedeni ise AHD hastalarının ilaçlarını almayı unutmasıdır.

ADHD İçin Uyarıcı Olmayan İlaçlar

Yapılan son araştırmalara göre ADHD olan hastaların %20’si uyarıcılara yanıt vermemektedir.

Uyarıcı olmayan ADHD ilaçları ne zaman düşünmelisiniz:

Adderall ya da diğer uyarıcılar belirtileri azaltmazsa
Yan etkiler nedeniyle uyarıcıları alamazsanız
Bipolar bozukluk gibi başka bir mental sorununuz varsa
Kan basıncınız yüksek ise
İlaç suiistimal geçmişiniz varsa

Uyarıcı olmayan ilaçlar daha az etkilidir anca bağımlılık yapmazlar. FDA onaylı uyarıcı olmayan ilaçlar:

Strattera
Kapvay
Intuniv

Patent dışı ilaçlar

Adderall bir marka ismidir ve aynı zamanda patentli olmayan versiyonları da vardır. Patent dışı olan ilaçlar aynı içeriklere sahiptir ve daha ucuzdur. Bu nedenle sağlık sigortası firmaları tarafından daha çok önerilmektedir.

Eczacınız size Adderall’in patent dışı olan çeşidini vermeyi tercih edebilir. Eğer herhangi bir endişeniz varsa eczacınız ile konuşun.

Davranış Terapisi

İlaç tedavilerinin yanında ADHD için davranış terapisi de mevcuttur. Bu tür terapi kişinin düşünce yapısını değiştirir ve hayatında kolaylık sağlayacak davranış kalıpları geliştirir. Davranış tedavisi genel olarak ilaçlar ile aynı zamanda uygulanmaktadır.

Kaynak: Healthline