Akli Durum Testleri Nedir?

⇒Akli durum testleri görünüm, yönelim, dikkat, bellek, dil becerileri ve yargılama yeteneklerinizi inceler. Akli durum testi ayrıca zihinsel durum muayenesi veya nörobilişsel test olarak da adlandırılabilir.

Zihinsel hastalıkların veya beyni etkileyen koşulların teşhis edilmesine yardımcı olmak için zihinsel durum testi yapılabilir. Akli durum testi aşağıdakilerein tanısında yardımcı olabilir:

• Alzheimer hastalığı
• Dikkat eksikliği bozukluğu (add)
• Bipolar bozukluk
• Bunaklık
• Kafa travması
• Kişilik bozuklukları
• Zihinsel engelli
• Nörokognitif bozukluk
• Şizofreni
• İnme
• Geçici iskemi atağı: bazen 24 saatten az süren “mini vuruş” olarak adlandırılır.

⇒Kullanılan ana mental durum testi tipi Folstein Mini Akli Durum Sınavı olarak da bilinen mini-mental durum muayenesidir (MMSE). Bu testte denetçi görünüşünüz, yöneliminiz, dikkat aralığınız, hafızanız, dil becerileriniz ve yargılama becerilerinizi gözlemleyecektir.

1.Görünüm

Denetmeniniz yaşınızda görünüp görünmediğinize bakacak. Ayrıca Down sendromu ile ilişkili badem şeklindeki gözler gibi belirli koşullarla ilişkili fiziksel özellikler de ararlar. Denetmeniniz temiz görünümlü olup olmadığınızı da bakacaktır. Durum ve hava durumu için uygun şekilde giyindiğinize dikkat ederler.

Denetmeniniz sosyal durumlarda ne kadar rahat olduğunuzu görmek için ipuçları arayacaktır. Beden dilini gözlemlerler. Kontrol pilotunuz, aşırı hareket veya kas kasılmaları gibi belirli koşulların karakteristiği olan hareketleri arayacaktır. Nasıl göz teması kurduğunuzu gözlemlerler. Örneğin yoğun olarak göze bakıp bakmadığınıza veya göz temaslarından kaçınıp kaçınmadığınıza bakarlar.

2.Oryantasyon

Zaman, yer ve kişiye yöneliminiz test edilecektir. Anormal yönelim alkol kullanımının, bazı ilaçların kullanımının, kafa travmasının, beslenme eksikliklerinin veya nörobilişsel bozukluğun göstergesi olabilir.

Oryantasyonunuzu test etmek için, denetmeniniz size sorular soracaktır. Adınızı ve yaşınızı sorabilirler. Ayrıca yaşadığınız yerlerin yanı sıra işiniz hakkında da sorular sorarlar. Ayrıca nerede olduğunuzu, bugünün tarihini ve mevcut sezonun ne olduğunu da sorabilirler.

3.Dikkat Süresi

Dikkat süreniz test edilir; böylece denetimciniz düşüncelerinizi tamamlayıp tamamlayamayacağınızı, problemleri çözüp çözemediğinizi ve ne kadar kolaylıkla dikkatinizin dağıtılabildiğini belirleyebilir. Anormal bir dikkat süresi, dikkat eksikliği bozukluğunun (ADD) yanı sıra çok çeşitli zorluğa da işaret edebilir.

Denetimciniz, belirli bir numaradan geriye doğru saymanızı veya kısa bir kelimeyi ileriye ve geriye doğru yazmanızı isteyebilir. Ayrıca, sözlü talimatları izlemeniz istenebilir.

4.Bellek

Hem son hem de uzun süreli belleğiniz test edilecektir. Yakın zamanda hafızasında bir kayıp genellikle tıbbi bir problemi gösterirken, uzun süreli hafıza kaybı diğer problemleri gösterebilir. Denetçiniz, başkanın kim olduğu gibi güncel olaylar hakkında sizden bilgi isteyecektir. Ayrıca son yolculuklar gibi hayatınızdaki son olayları da sorabilirler.

Hafızanızı test etmek için denetçiniz size üç kelime söyleyecektir. Birkaç dakika sonra bu kelimeleri tekrar etmeniz istenecektir. Muayeneniz, çocukluğunuz ve okulunuz hakkında sorular sorarak uzun süreli belleğinizi de test edecektir.

5.Dil

Denetimci, dili nasıl kullandığınızı görmek için test edecektir. Örneğin kelimeleri uygun şekilde kullandığınız, nesneleri doğru şekilde adlandırdığınız, “kelime bulma” zorlukları veya dilin yaygın kullanımı ile ilgili başka zorluklar yaşayıp yaşamadaığınız. Test edilen kişi okuma veya yazma bilmiyorsa, incelemeyi yapan kişinin bunu bilmesi önemlidir. Anormal dil sonuçları çok çeşitli zihinsel sağlık sorunlarına işaret edebilir.

Dil testi için tam bir cümle yazmanız veya yazılı bir talimatı takip etmeniz istenebilir. Denetimciniz ayrıca odadaki kalem veya masa gibi belirli ortak öğeleri de sizden isteyecektir. Ayrıca belirli bir harfle başlayan, yiyecek ya da hayvan türü gibi belirli bir kategoriye giren olabildiğince çok kelime söyleyebilmenizi isteyebilirler.

6.Yargı

Yargılama testi, problemleri çözme ve kabul edilebilir kararlar verme yeteneğinizi değerlendirir. Anormal yargılama sonuçları şizofreniyi, zihinsel engeli veya nörokognitif bozukluğu gösterebilir.

Belirli bir zamanı gösteren bir saat çizmeniz istenebilir. Ayrıca, günlük hayatta karşılaşabileceğiniz farklı durumlarda ne yapmanız gerektiği de sorulabilir. Örneğin bir mağazada olsanız, bir şey almak isteseniz ve birisinin cüzdanını yerde bulursanız ne yapardınız?

⇒Türkçedeki eğitim düzeyiniz ve akıcılığınız MMSE’deki puanınızı etkileyebilir. Türkçe ana diliniz değilse, denetimciye bunun bildirilmesi önemlidir. Ayrıca denetimcinize eğitim geçmişinizin, mezun olduğunuz lise ve üniversite gibi, iyi bir tarifini verdiğinizden emin olun.

⇒Sağlık uzmanınız, sonuçlarınızı sizinle veya eşinizle veya aile üyenizle konuşacaktır. Eğer bir yaralanmadan sonra test yapıldıysa, sağlık uzmanınız muhtemelen ilerlemenizi ölçmek için testi tekrar eder.

Kaynak: Healthline