Akut Lenfositik Lösemi

Akut lenfositik löseminin nedenleri henüz bilinmemektedir.

Doktorlar, akut lenfositik löseminin nedenlerini henüz belirleyemeseler de bu durumun oluşmasında etkili olan birkaç risk faktörü belirlenmiştir.

1 Radyasyona Maruz Kalmak

Nükleer reaktör kazasına maruz kalan kişiler gibi yüksek seviye radyasyona maruz kalan kişilerde akut lenfositik lösemi riskinin arttığı görülmüştür.

1994 yılında yapılan bir çalışma, 2. Dünya Savaşı’nda atom bombasından hayatta kalan Japonların, 6 ila 8 yıl sonrasında akut lösemi risklerinin arttığını göstermiştir. 2013 yılında yapılan bu çalışmanın devamı niteliğinde olan bir başka çalışma ise atom bombasına maruz kalmakla löseminin oluşma riski arasında bir bağlantı olduğunu göstermektedir.

1950’li yıllarda yapılan çalışmalar röntgen gibi radyasyon kaynaklarına anne karnındaki ilk aylarında maruz kalan fetüslerde akut lenfositik lösemi riskinin arttığını göstermiştir. Ancak, daha yakın zamanda yapılan çalışmalar bu sonuçları ortaya koymakta başarısız olmuştur.

Uzmanlar, hamileyken bile ihtiyaç duyulan röntgenin çekilmemesinin getirdiği riskin, radyasyondan gelen riskten ağır bastığını belirtmektedirler. Endişelerinizle ilgili doktorunuzla konuşun.

2 Kimyasallara Maruz Kalmak

Benzen ya da kemoterapi ilaçları gibi bazı kimyasallara uzun süre maruz kalmak, akut lenfositik löseminin gelişmesiyle güçlü bir şekilde ilişkilendirilmektedir.

Bazı kemoterapi ilaçları, ikinci bir kansere neden olabilirler. Bir kişide ikinci bir kanser varsa, teşhis konulan kanserin dışında farklı ve alakasız bir kansere daha yakalandıkları anlamına gelir.

Bazı kemoterapi ilaçları, sizde ikinci kanser olarak akut lenfositik löseminin gelişme riskini oluşturur. Ancak akut miyeloid lösemi, akut lenfositik lösemiye göre ikinci kanser olarak gelişme ihtimali daha yüksek olan bir hastalıktır.

İkinci bir kansere daha yakalanırsanız doktorunuz yeni bir tedavi planı oluşturacaktır.

3 Viral Enfeksiyonlar

2010 yılında yapılan bir araştırma, viral enfeksiyonların akut lenfositik lösemi riskiyle ilişkili olduğunu göstermektedir.

T hücreleri, lökositlerin özel bir türüdür. İnsan T-hücreli lösemi virüsü-1’e maruz kalmak, nadir bir tür olan T-hücreli akut lenfositik lösemiye neden olabilir.

Genellikle bulaşıcı mononükleozdan sorumlu olan Epstein-Barr virüsü, akut lenfositik lösemi ve Burkitt lenfomasıyla ilişkilendirilmektedir.

4 Kalıtsal Sendromlar

Akut lenfositik lösemi, kalıtsal bir hastalık gibi görünmemektedir. Ancak, bazı kalıtsal sendromlarla birlikte genetik değişiklikler akut lenfositik lösemi riskini artırır.

Bu sendromlar arasında şunlar bulunur:
Down sendromu
Klinefelter sendromu
Fanconi anemisi
Bloom sendromu
Ataksi telenjiektazi sendromu
Nörofibromatoz

Akut lenfositik lösemisi olan kardeşleri olan kişilerde hastalık riski biraz artmaktadır.

5 Irk ve Cinsiyet

Farklılıkların nedeni henüz tam olarak anlaşılamasa da bazı topluluklarda akut lenfositik lösemi riski daha fazla görünür. İspanyol kökenlilerde ve beyaz ırkta, Afro Amerikalılara göre akut lenfositik lösemi riskinin daha yüksek olduğu görülmektedir. Erkeklerde ise bu risk kadınlara göre daha yüksektir.

6 Diğer Risk Faktörleri

Uzmanlar, bazı durumlarla hastalığın arasında bağlantı olduğunu düşünmektedirler.

Bu durumlar:
Sigara kullanımı
Dizel yakıta uzun süre maruz kalmak
Benzin
Tarım ilaçları
Elektromanyetik alanlar

Doktorunuz, akut lenfositik lösemiyi teşhis etmek için kapsamlı bir fiziksel muayene, tam kan sayımı ve kemik iliği testi yapmalıdır. Doktorunuz, akut lenfositik löseminin ilk belirtisi olduğundan büyük ihtimalle kemiklerinizde acı yaşayıp yaşamadığınızı soracaktır.

İhtiyacınız olacak teşhis amaçlı kullanılabilecek bazı testler:

1 Kan Tahlili

Doktorunuz kan sayımı isteyebilir. Akut lenfositik lösemisi olan kişilerin kan sayımlarında hemoglobin ve trombosit sayıları düşük çıkar. Lökosit sayısı ile azalabilir veya aynı kalabilir.

Kan sayımı testi, normalde kemik iliğinde bulunan kandaki olgunlaşmamış hücreleri gösterir.

2 Kemik İliği Aspirasyonu

Kemik iliği aspirasyonu, pelvikten veya göğüs kemiğinden kemik iliği örneği alınmasını gerektirir. Bu test, ilik dokusunun gelişmesini ve alyuvar hücrelerinin üretimin azaldığının anlaşılmasının bir yoludur.

Bu test, doktorunuza displazi olup olmadığını da gösterir. Displazi, olgunlaşmamış hücrelerin lökositlerde anormal bir şekilde gelişip gelişmediğini gösterir.

3 Görüntüleme Testleri

Göğüs röntgeni, doktorunuzun göğsünüzün orta kısmının genişleyip genişlemediğini anlamasına yardımcı olur.

Tomografi sayesinde doktorunuz kanserin beyne, omurgaya ya da vücudun diğer kısımlarına yayılıp yayılmadığını anlar.

4 Diğer Testler

Omurilik sıvısı testiyle kanserin omurilik sıvısına yayılıp yayılmadığı anlaşılır. Elektrokardiyogram ve ekokardiyogram, kalp sol ventrikül fonksiyonunu kontrol etmek için yapılabilir.

Serum üre, renal ve karaciğer fonksiyon testleri de yapılabilir.

Akut lenfositik löseminin tedavisi, kan değerlerinin normale getirilmesini hedefler. Bu olursa ve kemik iliği mikroskopun altında normal görünürse kanser remisyona girmiş demektir.

Kemoterapi, löseminin bu türünü tedavi etmek için kullanır. İlk tedavi için birkaç hafta hastanede kalabilirsiniz. Sonrasında tedaviye ayakta devam etmeniz mümkündür.

Lökosit sayısının düşük olması durumunda izole bir odada kalmanız gerekebilir. Bunun yapılması sizi bulaşıcı hastalıklardan ve diğer sorunlardan koruyacaktır.

Lösemi kemoterapiye tepki vermiyorsa kemik iliği ve kök hücre tedavileri önerilebilir. Tam eşleşmenin olduğu kardeşten alınan kemik iliği nakledilebilir.

2018 yılında neredeyse 6000 Amerikalıya akut lenfositik lösemi teşhisi konmuştur ve Amerikan Kanser Derneği(American Cancer Society) bu kişilerin 3290’ının erkek, 2670’inin kadın olduğunu tespit etmiştir.

Akut lenfositik löseminin 2018 yılında 1470 ölümle sonlandığını tespit etmiştir. Yaklaşık 830 ölüm erkeklerde gerçekleşirken, kadınlarda bu sayı 640 civarındadır.

Ulusal Kanser Enstitüsü

National Cancer Institute

Akut lenfositik lösemi vakalarının neredeyse tamamı çocuklarda ve ergenlerde görülür. Ulusal Kanser Enstitüsü(National Cancer Institute)’ne göre, ölümlerin yaklaşık %85’i yetişkinlerde görülmektedir. Çocuklar, yetişkinlere göre tedaviyi tolere etmek konusunda genel olarak daha iyidirler.

Amerikalılar için 5 yıllık yaşam oranının her yaş için %68.1 olduğunu belirtmektedir. Amerikalı çocuklar için yaşam oranı %85 civarındadır.

Ulusal Kanser Enstitüsü

National Cancer Institute

Hastalığın gidişatına karar veren çeşitli faktörler bulunmaktadır. Bu faktörler arasında yaş, akut lenfositik löseminin türü, lökosit sayısı ve akut lenfositik löseminin diğer organlara ve beyin omurilik sıvısına yayılması bulunur.

Yetişkinler için hayatta kalma oranı çocukların hayatta kalma oranı kadar yüksek değildir ama giderek bu oran düzelmektedir.

Akut lenfositik lösemisi olan yetişkinlerin %80 ila 90’ında lösemi remisyona girmektedir. Ancak, bu kişilerin neredeyse yarısında lösemi tekrar görülmektedir. Yetişkinler için tamamen iyileşme oranının %40 olduğu belirtilmektedir. Yetişkinlerin iyileşmiş olarak düşünülmesi için hastalığın beş yıl boyunca remisyonda kalması gerekmektedir.

Amerikan Kanser Derneği

American Cancer Society

Akut lenfositik lösemisi olan çocukların iyileşme şansları yüksektir.

Akut lenfositik löseminin onaylanmış bir nedeni bulunmamaktadır.

Kaynak: Healthline