Ani baş dönmesi genellikle kan dolaşımının geçici sorunlarından kaynaklanır. Tehlikeli değildir. Ancak sürekli tekrarlayan vakalar tehlikeli hastalıklardan kaynaklanıyor olabilir. Ayrıca iş kazalarına ve motorlu taşıt kazalarına yol açabileceği için tedavi edilmelidir.
Ani Baş Dönmesi Neden Olur?
1) Tansiyon Düşmesi
Beyin, tansiyon düşüklüğü nedeni ile ihtiyaç duyduğu enerjiye erişemezse ani baş dönmesi yaşanabilir. Bu duruma uzanır veya oturur pozisyondan hızlıca ayağa kalkıldığında sık karşılaşılmaktadır.
- Yüksek tansiyon veya aşırı oksijenli temiz bir hava da ani baş dönmesine yol açabilir.
Şeker Düşmesi: Tansiyon düşmesine benzer şekilde ani baş dönmesine yol açabilir. Şeker hastalarında sık karşılaşılabilen bir durumdur ancak sağlıklı bireylerde de ortaya çıkabilir.
Aşağıdaki etkenler şeker düşmesine yol açarak veya doğrudan ani baş dönmesine neden olabilir:
- Uzun süreli açlık
- Gıda yetmezlikleri
- Aşırı miktarda alkol tüketmek
- Quinine veya salisilat ilaç kullanımı
- Addison hastalığı
- Karaciğer, tiroid bezleri veya böbrekleri etkileyen şiddetli hastalıklar
Susuzluk: Vücutta %5-8 oranında su kaybı ani baş dönmesine yol açabilir.
2) Vertigo
Ani baş dönmesinin en sık karşılaşılan nedenlerinden biri, iyi huylu pozisyonel vertigodur. Vertigo atakları birkaç saniye içine geçebilir veya birkaç dakika sürebilir. Aşağıdaki etkenler vertigoya neden olabilir:
- Uzun süreli yatak istirahati
- Başa darbe almak
- İç kulak iltihabı (nezle veya soğuk algınlığı ile tetiklenebilir)
- Vestibüler nörit (denge siniri iltihabı)
- Meniere hastalığı
3) Kaygı Bozuklukları
Stres seviyesi kaygı bozukları nedeni ile sürekli yüksek olursa nabzın yükselmesine, sinir siteminin yıpranmasına ve kronik yorgunluğa yol açarak ani baş dönmesine neden olabilir.
Panik Atak: Ağır stres, beyin hastalıkları veya uyuşturucu kullanımının yol açabildiği panik atak, diğer bazı belirtilerle birlikte ani baş dönmesine de yol açabilir.
4) Merkezi Vertigo
Pozisyonel vertigoya göre daha ağır belirtilere yol açabilir. Beyincik veya omurilik soğanının devamı olan beyin sapında görülen problemlerden kaynaklanır. Ani baş dönmesine yol açabilen merkezi vertigonun bazı nedenleri şunlardır:
- Migren
- Multipl skleroz
- Parkinson hastalığı
- Akustik nöroma: İç kulakla beyin arasındaki kanalda ortaya çıkan iyi huylu tümör
- Nadiren beyin tümörü
Felç: Ani baş dönmesi esnasında vücudun bir kısmında (özellikle bir tarafında) uyuşukluk, his kaybı ve aşırı zayıflık ortaya çıkıyorsa kişi felç geçiriyor olabilir. 112 acil aranarak tıbbi destek alınmalıdır.
5) Bazı İlaçlar
Aşağıdaki ilaçların bir yan etkisi de ani baş dönmesi olabilir:
- Nöbet önleyici ilaçlar
- Yatıştırıcılar (sedatif)
- Antidepresanlar
- Trankilizan sakinleştiriciler
Ani Baş Dönmesi Tedavisi
1) Tutunun
Ani baş dönmesi şiddetli ise ve dengenizi kaybetmenize yol açıyorsa ilk yapmanız gereken yakınınızdaki sabit bir cisme tutunmaktır.
- Panik yapmayın.
- Yere oturun veya uzanın.
- Gözlerinizle tek bir noktaya odaklanın.
- Derin nefes alıp verin. Bu sayede beyniniz ihtiyaç duyduğu oksijene erişecek, hızlı toparlanacaktır.
- Oturur pozisyonda iseniz başınızı bacaklarınızın arasına alın.
- Şiddetli ışıktan kaçının.
2) Susuz Kalmayın
Günde en az sekiz bardak su için. Egzersiz yaptığınızda veya hastalık esnasında bu miktarı artırmanız gerektiğini unutmayın.
- Kan şekerini düzenlemek için bir şeyler atıştırın.
- Sigaradan uzak durun. Alkolü ve kafeini sınırlandırın.
- Yeterince uyuyun.
3) İlaçlar
Aşağıdaki bulantı ilaçları ani baş dönmesine iyi gelecektir:
- Dimenhydrinate (Dramamine)
- Meclizine (Bonine)
- Diphenhydramine (Benadryl)
4) Vitamin Takviyeleri
Aşağıdaki takviyeler de uzun vadede ani baş dönmesinin ortaya çıkmasını engelleyebilir:
- Demir destekleri
- Gingko biloba
- Solucanotu
- B12, B6, C ve D vitamini
5) Bazı Gıdalar
Aşağıdaki gıdalar ise kan dolaşımını iyileştirerek ani baş dönmesinin tekrarlanmasını önleyebilir:
- Zencefil
- Kereviz suyu
- Bal ve sirke
- Badem
