Antioksidan Nedir? Antioksidanlar İle Hücre Yıkımlarından Kurtulun

İnsan vücudu içerisinde aynı anda milyonlarca işlem gerçekleşmektedir ve bunların hepsi oksijene ihtiyaç duyarlar. Ne yazık ki, hayat veren oksijenin aynı zamanda zararlı yan etkileri de olmaktadır. Bu da oksitleyici maddeler aracılığıyla meydana gelmektedir. Genelde “serbest radikaller” olarak adlandırılan bu maddeler hücrelere zarar verip, kronik hastalıklara neden olurlar.

Demir yüzeyindeki oksidasyon sebebiyle oluşan pas gibi, vücut içerisindeki oksidasyon da hücrelerin yıkılmasına ve burada serbest radikaller oluşmasına neden olmaktadır. Serbest radikaller ise sağlıklı hücrelere saldırırlar ve genelde DNA’yı, proteinleri ve yağları hedef alırlar.

Bu olaylar zinciri de bağışıklık fonksiyonlarını zayıflatır, yaşlanma sürecini hızlandırır ve birçok hastalığa neden olurlar.

Sıkça Karşılaşılan Hastalıklar:

• Kalp Hastalıları
• Eklem Yangısı
• Kanser
• Damar Sertliği
• Ödem
• Otoimmun hastalıklar (Addison, Behçet, Çölyak hastalığı vb.)
• Maküler Dejenerasyon (Kataraktla sonuçlanabilir)
• Nörolojik Hastalıklar
• Diyabet
• Akciğer Hastalıları
• Enflamasyon (İltihap)
• İnsülin Direnci
• Erken Yaşlanma

Antioksidanlar ise işte bu sorunların oluşmasından hemen önce devreye girer. Antioksidanlar serbest radikallere bağlanarak bu zararlı moleküllerin yıkıcı etkisini ortadan kaldırır. Antioksidanlar ayrıca zarar görmüş hücrelerin tamirini de sağlar.

Bazı antioksidan enzimler vücut içerisinde üretilir. Bunların en önemlileri süperoksit dismutaz (sod), katalaz ve glutatyondur. Süperoksit dismutaz oksidanların yapısını değiştirir ve onları hidrojen peroksite çevirir. Katalaz hidrojen peroksiti su ve minik oksijen taneciklerine ayırır. Glutatyon ise farklı toksin maddelerle bağlanarak bunların yapısını değiştirir ve böylece oluşan maddeler vücuttan atık olarak dışarı çıkartılır.

Diğer antioksidanlar yiyeceklerde bulunur. A vitamini, C vitamini, E vitamini ve beta karoten açısından zengin gıdaların en faydalı yiyecekler olduğu düşünülür. Bu besin öğeleri meyve ve sebzelerde çeşitli miktarlarda bulunur. Rengi en güçlü olanlar genelde en sağlıklılarıdır. Portakal, kırmızı biber, domates, ıspanak ve havuç bol miktarda antioksidan bulunduran gıdaların başında geliyor.

Ayrıca, pişmiş yiyecekler yerine taze meyve ve sebzeler seçmek antioksidanların vücutta emilimini artırır ve kaybolmasını önler.

Bunun cevabı hayır. Antioksidanların etkisi ve gücü farklılık göstermektedir. Örneğin yeşil çaydaki antioksidanlar C vitamininden daha güçlüdür. Vücudunuz sağlıklı kalabilmek için farklı antioksidanlara ihtiyaç duyar.

Vücut doğal olarak glutatyon, ubikinol ve ürik asit gibi bazı antioksidanlar üretir. Diyet ya da besin takviyesi yoluyla başkalarını da alıyorsunuzdur. En güçlü antioksidanların bazıları, bitki ve bitkilerden fitokimyasallar olarak adlandırılan meyve ve sebzelerden gelmektedir. Bazı önemli antioksidanlar ise şunlardır:

Önemli Antioksidanlar

Selenyum

Selenyum tiroid sağlığı için kritik olan önemli bir mineral ve antioksidandır. Vücudumuz selenyum üretmez, bu yüzden onu diyet kaynaklarından veya takviyelerden almalıyız. Brezilya fıstığı, düğme ve shiitake mantarları, lima fasulyesi, chia çekirdeği ve kahverengi pirinç , selenyumun tüm iyi besin kaynaklarıdır .

Polifenoller

Polifenoller antioksidan özelliklere sahip birkaç bin fitokimyasal grubudur. Çoğunlukla çikolatadaki polifenolleri duyuyorsunuz, ancak bilim adamları zerdeçaldaki aktif curcuminoid bileşiği olan curcumin adlı polifenol üzerinde daha fazla araştırma yapmaya ve yayınlamaya başladılar .Bu polifenol zerdeçal bileşikleri sayısız sağlık yararları için değerlendirilmiştir.Curcuminoids, bağışıklık sistemini harekete geçirerek, beynini koruyarak ve gen ekspresyonunu diğer yararlı etkilerle etkileyerek sağlığı korur ve destekler.

Beta karoten

Beta-karoten, havuç, kabak, tatlı patates, mango, ıspanak, kabak, domates, kavun, şeftali gibi doğal olarak bulunan kırmızımsı turuncu bir pigmenttir. Vücudun içinde, A vitamini haline dönüştürülür . Beta-karotenin kendisinin güçlü bir antioksidan olmasına rağmen, bazı araştırmaların sonuçlarının vitamin A’nın herhangi bir antioksidan aktiviteye sahip olup olmadığını sorgulaması önemlidir.

Likopen

Likopen, domates, karpuz ve papayada bulunan parlak kırmızı bir pigmenttir. Beta-karoten gibi, likopen de bir antioksidan özelliği olan bir tür fitokimyasal olan bir karotenoiddir . Lycopene, prostat kanseri, kan pıhtıları ve felç riskinin daha düşük olmasına katkıda bulunur.

C vitamini

Ayrıca, askorbik asit olarak da adlandırılan C vitamini, bağışıklık sistemini ve her tarafta iyi sağlığı destekler. Aynı zamanda bir antioksidan olur. İyi C vitamini kaynakları arasında kırmızı ve sarı biber, kivi, brokoli, lahana, çilek ve tabii ki portakal ve limon gibi turunçgiller bulunur.

E vitamini

E vitamini, antioksidan özellikleri ile bilinen yağda çözünen bir vitamindir. Ayçiçeği ve aspir yağı, yeşil sebzeler, fındık ve tohumlar bu antioksidanın zengin kaynaklarıdır. Vitamin E, hem multivitaminlerde hem de vitamin-E takviyelerinde de mevcuttur.

Antosiyaninler

Çilek, patlıcan, kırmızı lahana, kırmızı üzüm ve diğer zengin renkli gıda bitkilerinde en bol bulunan, antosiyaninler tüm bitkilerde yaygın olarak görülen mor renkli pigmentlerdir. Yaban mersini mavisi ve ahududu kırmızı yapan şey onlar.Antosiyaninler çok çeşitli sağlık yararları sağlar.

Curcuninoids

Bu polifenol zerdeçal bileşikleri sayısız sağlık yararları için değerlendirilmiştir.Curcuminoids, bağışıklık sistemini harekete geçirerek, beynini koruyarak ve gen ekspresyonunu diğer yararlı etkilerle etkileyerek sağlığı korur ve destekler.

Tüm canlıların hayatta kalması için antioksidanlar gereklidir.İnsan vücudu, hücresel antioksidan glutatyon gibi kendi antioksidanlarını bile üretir.

Bitkiler ve hayvanlar ve diğer tüm yaşam şekilleri, serbest radikallere ve onların neden olduğu oksidatif hasara karşı kendi savunmalarına sahiptir.Bu nedenle, antioksidanlar, bitki ve hayvansal kaynaklı hemen hemen tüm gıdalarda bulunur.

Gıdalardan antioksidan almak önemlidir. Aslında, hayatımız bazı antioksidanların, yani C vitamini ve E vitamini alımına bağlıdır.Bitkilerde zengin bir diyetle ilişkili sağlık faydaları, en azından kısmen sağladıkları geniş çeşitlilikteki antioksidanlar nedeniyle ortaya çıkmaktadır .

1.Siyah Çikolata

Çikolata severlere müjde! Kakao oranı %70 olan çikolatalar antioksidan açısından oldukça zengindir. Fakat makalemizin başında belirttiğimiz gibi vücudun serbest radikallere de ihtiyacı vardır. Bu nedenle fazla tüketilmemesi gerekir.

2.Meksika Fasulyesi

Bütün fasulye çeşitleri antioksidan açısından zengindir. Aynı zamanda kaslar için protein içerirler ve kolesterol ile yağ bulundurmazlar. Bu sayede oldukça sağlıklı ve besleyici bir hâl alırlar. Eğer sindirimleri sırasında zorlanıyorsanız bol bol sıvı tüketin.

3.Kuru Üzüm

Siyah kuru üzümler antioksidan açısından zenginlerdir ve aynı zamanda bulunmaları kolaydır. Günde bir avuç kuru üzüm tüketebilirsiniz. Bunları doğrudan yemenize gerek yoktur. Bu yüzden isterseniz salatanıza isterseniz yemeklerinize ve soğuk sütle hazırladığınız gevreklerinize ekleyebilirsiniz.

4.Arpa

İnsanlığın ilk yıllarından beri var olduğu düşünülen arpa antioksidan açısından zengindir ve sindirimi kolaydır.

5.Brokoli

Son yıllarda içerdiği antioksidanlar sayesinde kanserle savaşma anlamında büyük yararlar sağlayan brokoli bulabileceğiniz en iyi antioksidan kaynaklarındandır. Özellikle buhar ile pişirildiğinde içerdiği antioksidanların ortaya çıkması ile yararı artmaktadır.

6.Domates

Antioksidan açısından zengin bir diğer besin ise domatestir. Aynı zamanda içerdiği A ve C vitaminleri ile değerini arttıran bu sebzenin potansiyeli oldukça yüksektir. Antioksidan seviyesini yükseltmek için pişirilmesi gereken bu sebze çiğ olarak tüketildiğinde ise vitaminleri ile fayda sağlamaktadır.

7.Ceviz

Cevizler bir diğer antioksidan kaynaklarıdır. Özellikle bilinen diğer yararları ile değerini kat kat arttıran cevizlerin günlük olarak tüketilmesi gereken miktarı 30 gramdır.

Antioksidan takviyeleri almalı mıyım?