Apandisit ve Tehlikeleri Nelerdir?

Karnın sağ alt bölgesinde ağrınız başladıysa ve 6 saati geçtikten sonra şiddetlenerek artıyorsa apandisit ağrısıdır. Apandisit ağrısını geçirmek için ağrı kesici kullanılmamalıdır ve apandisit ağrısı başladıktan sonra hastanın mutlaka başvurmuş olması gerekir. Hastalar ameliyattan bir gün sonra taburcu edilir ve 1 hafta sonra işine başlayabilir.

Melih Paksoy

Profesör Doktor

⇒Hazımsızlık veya diğer gazla ilgili ağrı, apandisitin ortak belirtileridir. Bazı durumlarda, gaz sıkışmış gibi hissedebilir ve gazı dışarı çıkaramayacağınızı fark edebilirsiniz.

⇒Yalnızca hafif gaz ile ilgili rahatsızlık yaşıyorsanız, reçetesiz mide ekşimesi ilacı alabilir ve semptomlarınızın solup solmadığını görebilirsiniz.

Popüler reçetesiz ilaçlar arasında şunlar vardır:

• Omeprazol (Prilosec)
• Lansoprazol (Prevacid)
• Ranitidin (Zantac)

⇒Belirtileriniz bir günden fazla sürerse veya size dayanılmaz ağrı veya rahatsızlığa neden olursa, derhal doktorunuza görünün. Başka olağandışı semptomlar yaşıyorsanız da doktorunuzu görmelisiniz.

Apandisitiniz varsa, aşağıdaki belirtilerden bir veya daha fazlasıyla karşılaşabilirsiniz:

• Göbek deliği çevresinde ağrı
• Sağ alt karın ağrısı
• İştah kaybı
• Mide bulantısı
• Kusma
• İshal
• Kabızlık
• Gaz geçirememe
• Karın şişmesi
• Düşük ateş
• Dışkı geçtikten sonra daha iyi hissetme

⇒Apandisit ağrısı hafif kramp olarak başlayabilir. Genellikle zamanla daha kararlı ve şiddetli hale gelir. Ayrıca genel bir ağrının daha iyi hedeflendiğini hissedebilirsiniz.

⇒Bağırsak alışkanlıklarınızdaki değişiklikleri muhtemelen fark etmeyeceksiniz. Bununla birlikte, apandisit bazen idrara çıkmayı da etkileyebilir.

⇒Apandisit olabileceğinizden şüpheleniyorsanız, müshil almaktan ya da lavman almaktan kaçınmalısın. Bu tedaviler, apandisit geçiriyorsanız, ekinizin patlamasına neden olabilir.

⇒Bu diğer belirtilerden herhangi biriyle birlikte sağ tarafında hassasiyet varsa, doktorunuza görünün. Apandisit hızlı bir şekilde, tıbbi bir acil durum haline gelebilir.

⇒Apandisit öncelikle mide ağrısı ile ilişkilidir, ancak bu ağrı yanlarınızda veya sırtınızda da hissedilir. Çoğu zaman bu ağrı hareket eder, yürür, hatta öksürürseniz bile daha da kötüleşir.

⇒4 saat sonra geçmeyen ciddi bir ağrı yaşıyorsanız doktorunuzu görmelisiniz.

⇒Apandisit belirtileri ergenler için yetişkinler için olduğu gibi aynı olsa da, farklı şekilde başlayabilirler. Ergenlerde, apandisit göbek yakınında belirsiz bir karın ağrısı olarak başlayabilir. Bu ağrı, karnın sağ alt tarafına ilerleyebilir.

Bu acı ortaya çıktıktan sonra şunlar olabilir:

• Ateşiniz çıkabilir
• İştahınızı kaybedebilirsiniz
• Bulantı hissedebilirsiniz
• Kusabilirsiniz

⇒Bu semptomları yaşıyorsanız doktorunuza görünün.

⇒Çoğu durumda, apandisit nedeni bilinmemektedir. Ayrıca bir apandisit vakasının birden fazla nedeni olabilir.

⇒Doktorlar, apandiksteki bir tıkanmanın apandisite neden olabileceğine inanmaktadır. Engelleme kısmi veya tam olabilir. Tamamen tıkanma, acil ameliyat nedenidir.

Engel genellikle dışkı maddesi birikiminden kaynaklanır. Aynı zamanda aşağıdakilerin bir sonucu olabilir:

• Büyütülmüş lenfoid foliküller
• Kurtçuklar
• Travma
• Tümörler

⇒Apandiksinizde bir tıkanıklık olduğunda, bakteriler organın içinde çoğalabilir. Bu irin oluşumuna yol açar. Artan basınç ağrılı olabilir. Ayrıca yerel kan damarlarını sıkıştırabilir. Ekteki kan akışının olmaması kangrene neden olabilir.

⇒Apandiks parçalanırsa dışkı maddesi karnı doldurabilir. Bu tıbbi bir acil durumdur.

⇒Peritonit, yırtılmış bir apandiksin bir başka olası sonucudur. Karın duvarını örten dokunun iltihabıdır. Bir yırtılmadan sonra başka organlar da iltihaplanabilir. Etkilenen organlar çekum, mesane ve sigmoid kolonu içerebilir.

⇒Enfekte olan apandiks, yırtıklar yerine sızıntı yaparsa apse oluşturabilir. Bu, enfeksiyonu küçük duvarlı bir alanla sınırlar. Bununla birlikte, bir apse hala tehlikeli olabilir.

⇒Doktorunuz fiziksel bir muayene yaparak başlayacaktır. Karnınızın sağ alt kadranında hassasiyet arayacaklardır. Hamileyseniz, ağrı daha yüksek olabilir. Perforasyon olursa, mideniz sertleşebilir ve şişebilir.

⇒Apandisit tanısında tek bir test yoktur. Öncelikle, doktorunuz tam bir kan sayımı (CBC) testi isteyecektir. CBC bakteriyel enfeksiyon olup olmadığını belirleyebilir. Bakteriyel enfeksiyon sıklıkla apandisit ile ilişkilidir.

Doktorunuz ayrıca diğer benzer koşulları ekarte etmek için çeşitli testler yapacak:

• İdrar tahlili, idrar yolu enfeksiyonu veya böbrek taşını ekarte edebilir.
• Pelvik sınavlar üreme sorunu yaşamadığınızdan emin olabilir. Ayrıca diğer pelvik enfeksiyonları da ekarte edebilirler.
• Hamilelik testleri, şüpheli bir ektopik hamileliği ekarte edebilir.
• Abdominal görüntüleme apse veya başka komplikasyonların olup olmadığını belirleyebilir. Bu bir röntgen, ultrason veya tomografi ile yapılabilir.
• Göğüs röntgeni sağ alt lob pnömonisini ekarte edebilir. Bu bazen apandisite benzer semptomlar gösterir.

⇒Doktorunuz belirtileriniz için başka bir neden belirleyemiyorsa, apandisit teşhisi konacaktır.

⇒Laparoskopi geçirirseniz, ameliyattan birkaç gün sonra hastaneden ayrılabilirsiniz. Bu ameliyat daha az invazivdir, bu nedenle iyileşme süresi daha kısa olma eğilimindedir.

⇒Açık ameliyat geçirirseniz veya peritonit gibi ek komplikasyonlar yaşarsanız, bir hafta kadar hastanede kalmanız gerekebilir ve bir tahliye gerekebilir. İşlem sırasında karın kaslarınızın kesilmesi gerekiyorsa, iyileşme süreniz daha uzun olabilir.

⇒Ameliyattan sonra hassasiyet ve morarma yaşayabilirsiniz. Bu zamanla gelişecek ve asetaminofen (Tylenol) ve ibuprofen (Advil) gibi reçetesiz ağrı kesiciler tarafından hafifletilebilir.

⇒Geçici kabızlık da yaşayabilirsiniz. Hidratlı kalmak ve lif açısından zengin yiyecekler yemek, bağırsak hareketlerinizi düzenlemenize yardımcı olabilir.

Lif içeriği yüksek yiyecekler:

• Bezelye
• Mercimek
• Kara fasulye
• Lima fasulyesi
• Enginar

⇒Birkaç hafta içinde normal aktivitelere devam edebilmelisiniz. Doktorunuz, ameliyattan sonraki dört ila altı hafta boyunca, spor ve ağır kaldırma gibi yorucu faaliyetlerden kaçınmanızı önerebilir.

⇒Gebelik sırasında akut apandisit cerrahi gerektiren en sık görülen obstetrik olmayan acil durumdur. Hamile olan ve olmayan kadınlarda aynı oranda oluşur.

⇒Hamile kadınlarda genellikle ikinci veya üçüncü trimesterde ortaya çıkar. Belirtileri sıklıkla hamileliğe bağlı rutin rahatsızlıklarla karışabilir ve bu da teşhisi zorlaştırır.

⇒Gecikmiş tanı, fetal kayıp da dahil olmak üzere, komplikasyon riskinizi artırabilir. Gebe olan kadınların ayrıca delinme veya yırtılma riski daha yüksektir.

⇒Apandisiti olan hamile kadınların tedavisi, hamile olmayan kadınlarla aynıdır.

⇒İyileşme sırasında hamile olan kadınlar; cerrahları, birincil doktorları ve doğum uzmanları tarafından daha yakından izlenecektir.

⇒Laparoskopik cerrahi yapılırsa, iyileşme süreci genellikle hamile olan ve olmayan kadınlar için benzerdir.

⇒Açık bir cerrahi prosedür gerekirse, iyileşme süreniz daha uzun olabilir. Bu özellikle işlem sırasında karın kaslarınız kesilirse veya peritonit varsa geçerlidir. Bazı durumlarda, peritonit fetal kayba neden olabilir.

⇒Apandisiti önleyemezsiniz, ancak riskinizi azaltmak için atabileceğiniz adımlar vardır. Bu var az yaygın lif açısından yüksek diyetler kişilerde.

Şunlar aracılığı ile fiber alın:

• Kahvaltı gevrekleri, yoğurt ve salataların üzerine yulaf kepeği veya buğday tohumu serperek
• Mümkün olduğunda tam buğday unu ile pişirerek
• Kahverengi pirincini, beyaz pirinç ile değiştirerek
• Salatalara barbunya fasulyesi veya başka çeşitler ekleyerek
• Tatlı için taze meyve yiyerek

Kaynak: Healthline