Amerikan Kalp Birliği kurumunun yaptığı açıklamaya göre atrial fibrilasyon, 65 yaşını geçen kişilerde görülen en yaygın kalp ritmi rahatsızlığıdır. Maalesef çoğu bu durumun farkında bile değildir. Hasta tedavi edilmediği için kalp ritmi düzensizliği yüzünden ölüm riski 2 kat, inme geçirme riski 4- 5 kat artar.
Atrial Fibrilasyon Nedir?
Kalbimizdeki belli başlı hücreler kalbin elektrik sinyal akışını düzenleyerek pompalama işlevinin düzgün şekilde çalışmasını sağlar. Her kalp vuruşunda kalbimiz kanı kalp odalarının hem içine hem de dışına pompalar ve buradan bütün vücuda gönderilir.
- Atriumlar kalbimizin üst kısmındaki odalardır ve görevleri kanı almaktır.
- Ventriküller kalbimizin alt kısmındaki odalardır ve görevleri kanı bütün vücuda göndermektir.
Atrial fibrilasyon, elektrik sinyallerinin iletimini bozarak, atriumlardan ventriküllere kanın etkili bir biçimde pompalanmamasına neden olur. Bu durumda atriumlarda titreme meydana gelir, kanın birikme riskini artırır ve kan pıhtılaşma riskini yükseltir. Atrial fibrilasyon durumunda hastaların kanlarında pıhtılaşma, kalp krizi, kalp yetmezliği ve kalbe bağlı diğer komplikasyonları yaşama riski artar.
Eğer pıhtılaşma bu durumdan dolayı meydana geldiyse yani kanın birikmesi sonucu oluştuysa pıhtılaşma geçse dahi pıhtılaşan kan, dolaşım sistemine girip beyne giden atar damarları tıkayabilir ve böylece inme meydana gelir. Bu durumu yaşayan hastaların %15 ile %20’sinde bu durumun oluşmasına kalp ritim bozukluğu sebep olmaktadır.
Atrial Fibrilasyonun Türleri
Nadir Görülen
Bu tarz atrial fibrilasyon rahatsızlığına paroksismal atrial fibralasyon denir. Belirtileri uzun süreli değildir. Birkaç dakika veya saat etkisini gösterip kendiliğinden geçer.
Sürekli
Bu tarz atrial fibrilasyon rahatsızlıklarında kalp kendi kendini düzeltemeyecek, normal ritim dengesini tutturamayacak düzeye gelmiştir. Tedavi olarak ilaç tedavisi ya da elektro şok gibi yöntemler kullanılmaktadır.
Kalıcı
Bu tarz atrial fibrilasyon rahatsızlıklarında kalp kendi kendini düzeltemeyecek duruma gelmiştir. Bu durumda hastalara kan pıhtılaşmasını önlemek için kalp ritmini düzenleyen ve kanın incelmesini sağlayan ilaçlar verilebilmektedir.
Atrial Fibrilasyon Nedenleri
Aşağıdakilerden bazıları bu rahatsızlığın oluşmasının ana nedenleridir:
- Yüksek kan basıncı
- Önceden geçirdiğiniz kalp krizi
- İlaçlar, kafein, tütün ve alkol gibi maruz kaldığınız aşırı uyarıcı maddeler
- Hasta sinüs sendromu, kalp pilinin düzgün çalışmaması
- Virüslerin sebep olduğu enfeksiyonlar
- Daha önce geçirdiğiniz kalp ameliyatları
- Koroner arter hastalığı
- Kalp kapağı hastalığı
- Doğuştan gelen kusurlar
- Koah Hastalığı
- Zatürree, ameliyat veya hastalıklardan dolayı oluşan stres
Atrial Fibrilasyon Risk Faktörleri
Atrial fibrilasyon herkesin başına gelebilir fakat aşağıdaki listede yer alan durumda olan kişilerin bu duruma maruz kalması daha yüksektir:
Atletlerde: Kalp atış hızının artmasıyla bu ritim atrial fibrilasyon oluşumunu tetikleyebilir.
Yaşın İlerlemesi: Yaşımız ilerledikçe atrial fibrilasyon olma riskimizde artmaktadır. Fakat buna rağmen nadir olsa bile çocuklarda bu rahatsızlık görülmektedir.
- Önceden var olan ya da buna sebep olabilecek kalp hastalıkları
- Aşırı alkol tüketimi
- Uyku apnesi
- Aileden gelen genetik özellik
- Diyabet, tiroit problemleri, astım gibi kronik tıbbi durumlar
Atrial Fibrilasyon Belirtileri
Bazı hastalar bu durumda olduğundan dahi habersizdir. Çünkü kalp rahatsızlığı olduğuna dair ciddi belirtiler yaşamamıştır. Bundan dolayı hastaların, özellikle yüksek risk faktörü oluşturan mevcut belirtiler varsa, atrial fibrilasyon durumunda meydana gelen semptomları bilmesi gerekiyor. Bu belirtiler:
- Kalpte çarpıntı hissi
- Göğüste ağrı ya da sıkışma
- Halsizlik ya da yorgunluk
- Terleme, baş dönmesi veya nefes darlığı
- Düzensiz ve hızlı kalp atışı
- Bayılma vakaları
- Şaşkınlık
Atrial Fibrilasyon Tedavisi
Atrial fibrilasyon için tedavi yöntemleri hastaların ne kadar süredir bu rahatsızlıkla baş etmeye çalıştıklarına, semptomların ciddiyetine, atrial fibrilasyon oluşmasının altında yatan nedene ve hastaların sağlık durumuna göre farklılık göstermektedir. Tedavideki asıl amaç kalp ritminin normale dönmesini sağlamak ve kan pıhtılaşmasını engellemektir. Aşağıdakiler uygulanan bazı etkili tedavi yöntemleridir:
Kalp ritmini düzenlemek için ilaç kullanımı
Antiritmik ilaçlar genelde kalbin normal atış ritmine dönmesi için kullanılan ilaçlardır. Hastanın kalp sağlığı durumuna göre bu ilaç damardan ya da ağızdan verilebilir. Bu aşamada hastalar yakından izlenir ve kalp ritmi normale dönse dahi ilaç kullanımına devam edilir.
Kan pıhtılaşmasını önleyici yöntemler
Atrial fibrilasyon rahatsızlığına maruz kalan hastalar kan pıhtılaşma durumunun görülmesi için büyük risk faktörüdür ve özellikle atrial fibrilasyon olan hastalarda diğer kalp rahatsızlıkları varsa risk daha da artar. Coumadin gibi kan incelten ilaçlar pıhtılaşmayı, inme olayını ve diğer kalp problemlerini engellemek amaçlı kullanılmaktadır.
Elektroşok
Elektroşok sayesinde kalbin elektrik aktiviteleri kısa süreliğine durdurulur. Buradaki amaç kalbin durduktan sonra tekrar atmaya başladığında normal ritminde kalp atışlarının devam etmesidir. Antiritmik ilaçlar ise eğer kardiyoversiyon başarılı olursa normal ritim sürecinde kullanılabilir.
Ablasyon
Eğer kardiyoversiyon başarısız olursa uzmanlar kasık bölgesinden düzensiz hareket eden atar damarı düzenlemek için sonda atabilir. Soğuk ve sıcak şoklamaları da sorunlu bölgenin kaybolup kalp ritminin normale dönmesi için kullanılabilir. Bu yöntem ilaç kullanımına ya da diğer aletler takılmasına gerek kalmadan ritim düzensizliğini tedavi amaçlı kullanılabilir.
Atriyoventriküler Düğüm Ablasyonu
Diğer bütün tedavi yöntemlerinden olumsuz sonuç alındığı zaman bu yöntem uygulanmaktadır. Bu yöntemle kalbin üst odaları ve alt odaları arasındaki bağlantı radyo frekans enerji kullanılarak yok edilir. Daha sonra kulakçıkların düzgün ritimde çalışmasını sağlamak amaçlı kalp pili yerleştirilir. Bu yöntem uzun bir dönem kan incelten ilaç kullanımı gereklidir ve bu ayrıca inme ve kalp krizi gibi durumların oluşma riskini azaltır.
Cerrahi Maze Prosedürü
Açık kalp ameliyatı esnasında doktorlar atriumlara neşterle müdahale ederken yara dokusu izi oluşturmayı amaçlarlar. Kalbin elektrik hareketleri ve sinyallerinden dolayı kaynaklanan atrial fibrilasyon açılan bu neşter yaraları sayesinde elektriksel iletişim olmaz ve atrial fibrilasyon sorunu ortan kaldırılması hedeflenir. Bu prosedür açık kalp ameliyatı olmayı gerektirir ve diğer tedavi yöntemlerine cevap vermeyen hastalara özel uygulanır yalnız eğer hasta zaten açık bir kalp ameliyatı geçirecekse yine bu yöntem uygulanmaktadır.
