Ayak Bileklerinin ve Bacakların Şişmesi

Günün büyük bir kısmında ayakta kalırsanız, ayak bilekleriniz veya bacaklarınız şişebilir. Yaşlılık da şişliklerin olma ihtimalini artırır. Uzun bir uçuş veya araba yolculuğu da bacakların, ayakların ve ayak bileklerinin şişmesine neden olabilir.

Sişmenin Tıbbi Nedenleri

Bazı tıbbi durumlar da ayak bileklerinin veya bacakların şişmesine neden olabilir.

Şişmenin nedenleri:
Aşırı kilolu olmak
Kanın kalbe geri akmasını engelleyen venöz yetmezlik
Hamilelik
Eklem iltihabı
Bacaktaki kan pıhtıları
Kalp yetmezliği
Böbrek yetmezliği
Bacaklarda enfeksiyon
Karaciğer yetmezliği
Lenf ödemi veya lenfatik sistemde tıkanıklığın neden olduğu şişlikler
Pelvik, kalça, diz, ayak bileği veya ayak cerrahisi gibi önceden geçirilen ameliyatlar

Sişmenin Kullanılan İlaç Bazlı Nedenleri

Bazı ilaçları kullanmak bu belirtilere neden olabilir.

Bu ilaçlar arasında şunlar bulunur:
Fenelzin (Nardil), nortriptilin (Pamelor) ve amitriptilin gibi antidepresanlar
Nifedipin (Adalat CC, Afeditab CR, Procardia), amlodipin (Norvasc) ve verapamil (Verelan) dâhil olmak üzere yüksek tansiyonu tedavi etmek için kullanılan kalsiyum kanal blokerleri
Doğum kontrol hapları, östrojen veya testosteron gibi hormon ilaçları
Steroidler

Sişmenin İltihaplanma Bazlı Nedenleri

Ayak bileklerinde ve bacaklarda, akut veya kronik yaralanmaya bağlı iltihaplanmanın sonucunda görülebilir.

Bu tip iltihaplara neden olabilecek durumlar:
Ayak bileği burkulması
Osteoartrit
Gut
Bacağın kırılması
Aşil tendonunun yırtılması
Ön çapraz bağların yırtılması

Ödem

Ödem, vücudunuzun şu bölgelerinde fazla sıvı biriktiğinde meydana gelebilecek bir şişlik türüdür:

• Bacaklar
• Kollar
• Eller
• Ayak bilekleri
• Ayaklar

Hafif ödem gebelikten, adet öncesi belirtilerden, fazla tuz tüketmekten veya uzun süre tek bir pozisyonda durulmasından kaynaklanabilir. Bu tip bacak veya ayak bileklerinde oluşan şişlikler, bazı ilaçların yan etkisi olarak görülebilir.

Bu ilaçlar:

• Tiyazolidinedionlar (diyabet tedavisinde kullanılır)
• Yüksek tansiyon ilaçları
• Steroidler
• Antienflamatuvar ilaçlar
• Östrojen

Ödem, daha ciddi bir tıbbi sorunun belirtisi olabilir.

Bu sorunlar:

• Böbrek hastalığı veya hasar
• Konjestif kalp yetmezliği
• Damarların zayıflaması veya hasar görmesi
• Düzgün çalışmayan lenf sistemi

Hafif ödem genellikle herhangi bir tıbbi tedavi olmaksızın geçer. Ancak, daha ciddi bir ödem vakası varsa ilaçlarla tedavi edilmesi gerekebilir.

Hamile olduğunuzda ayak bileklerinin ve bacakların şişmesi şu faktörlerden dolayı yaygındır:

• Doğal sıvı birikimi
• Rahimdeki ekstra ağırlık nedeniyle damarlar üzerinde baskıya neden olması
• Hormonlardaki değişimler

Bebeğinizi doğurduktan sonra bu şişlikler genellikle geçer. O zamana kadar, şişlikleri önlemek veya azaltmak için deneyebileceğiniz birkaç yöntem vardır.

1. Uzun süre ayakta durmaktan kaçının.
2. Ayaklarınız yukarıda kalacak şekilde oturun.
3. Ayaklarınızı mümkün olduğu kadar soğuk tutun.
4. Havuzda zaman geçirin.
5. Doktorunuz tarafından onaylandığı şekilde düzenli bir egzersiz rutini oluşturun.
6. Sol tarafınıza yatarak uyuyun.

Şişliğiniz varsa su tüketiminizi azaltmayın. Hamilelik sırasında günde en az 10 bardak kadar olmak koşuluyla bol miktarda sıvı tüketmeniz gerekir.

Şişlik ağrıya neden oluyorsa tansiyonunuzun normal olduğundan emin olmak için doktorunuza görmelisiniz. Doktorunuz kan pıhtısı olup olmadığını kontrol etmek ve preeklampsi gibi diğer olası durumlara bakmak için sizi muayene etmek isteyecektir.

Kalp ile ilgili belirtileriniz varsa acil tıbbi yardım alın.

1 Evde Bakım

Ayak bileklerinin veya bacakların ödem toplamasını evde tedavi etmek için şunları yapabilirsiniz:

Evde yapabilecekleriniz:	Uygulama:
Dinlenin	Doktorunuza gidene kadar ya da şişlik geçene kadar ayak bileklerinize ya da bacaklarınıza bir şey yapmayın.
Buz koyun	Şişmiş bölgeye buzları 15 ila 20 dakika kadar kısa süreler için koyun. Sonra her üç ila dört saatte bir bunu tekrarlayın.
Sıkıştırın	Bileğinizi veya ayağınızı sıkıca sarın, ancak dolaşımı engellemediğinizden emin olun. Varis çorapları iyi bir seçenek olabilir.
Yükseltin	Bileğinizi ve bacağınızı kalp seviyesinin üstüne gelecek kadar kaldırın. İki yastığın üstüne koymak, genellikle size doğru yüksekliği verecektir. Bunu yapmanız sıvının bacağınızdan uzaklaşmasına yardımcı olur.

2 Tıbbi Tedavi

Tıbbi yardım alırsanız, doktorunuz belirtilerinize neyin neden olduğunu belirleyecektir.

Yapılacak testler arasında şunlar bulunabilir:

• Kan testleri
• Röntgen
• Elektrokardiyogram
• İdrar tahlili

→Şişlik, konjestif kalp yetmezliği gibi tıbbi bir durumdan kaynaklanıyorsa, doktorunuz diüretik ilaçlar verebilir. Bu ilaçlar böbrekleri etkiler ve böbrekleri vücuttaki sıvıların atılması için uyarır.

→Eklem iltihabı gibi devam eden bir rahatsızlık sorunun asıl nedeni ise tedaviniz bu durumun kontrol altına alınmasına ve önlenmesine yönlendirilebilir.

→Yaralanma nedeniyle oluşan şişlik, yaralı bölgeyi tedavi etmek için ameliyat gibi cerrahi işemleri gerektirebilir.

→Bu ağrılı şişlikler için doktorunuz ağrı kesici ilaçlar ya da ibuprofen (Advil) ve naproksen sodyum (Aleve) gibi antienflamatuvar ilaçlar verebilir.

→Hamilelikten kaynaklanan hafif şişlikler ya da hafif yaralanmalar genellikle bebeğin doğumundan ya da yeterli dinlenmeden sonra kendi kendine gider.

Tedaviden sonra şu durumları yaşarsanız doktorunuza başvurmanız gerekir:
Şişlikler daha da kötüleşiyorsa
Nefes darlığı veya göğüs ağrınız varsa
Başınız dönüyor ya da bayılacak gibi hissediyorsanız
Şişliğiniz doktorunuzun söylediği kadar hızlı bir şekilde azalmıyorsa

1 Hastalığın Tıbbi Olarak Kontrol Altına Alınması

Şişmeye neden olabilecek tıbbi bir sorununuz varsa ilaçlarınızı kullanın ve belirtilerinizi dikkatli bir şekilde yönetin. Konjestif kalp yetmezliği ya da böbrek hastalığı olan kişilerin, her gün aldıkları sıvı miktarını sınırlandırmaları gerekebilir.

2 Egzersiz Önlemleri

Fiziksel aktivite sırasında her zaman yaralanmaları önleyemeseniz de egzersiz öncesinde ısınmanız bu konuda yardımcı olabilir. Bunun için egzersiz yapmadan önce yürüyüş ya da hafif tempolu koşu yapılması gereklidir.

Ayaklarınızı destekleyen ayakkabıları tercih edin. Uygun ayakkabılar, yürüyüş sorunlarının düzeltilmesine ve yaralanmaların önlenmesine yardımcı olabilir. Yapacağınız aktivitelere ya da özel ihtiyaçlarınıza uygun ayakkabılar seçmelisiniz. Hafif tempolu ya da normal koşular için profesyonel birinin yardımıyla uygun ayakkabıyı alın.

3 Varis Çorapları

Varis çorapları alt bacağınıza basınç uygular.

Varis çoraplarının faydası olabileceği rahatsızlıklar:
Derin toplardamar pıhtılaşması
Lenf ödemi
Varisli damarlar
Damar yetersizliği

Şişlikleri geçirmek için varis çorabı kullanmadan önce doktorunuza danışmalısınız. Bu özel çoraplar sizin ihtiyaçlarınıza uygun olmalıdırlar. Ayrıca, gün boyunca bunları giydiğinizden ve yatağa gitmeden önce çorapları çıkardığınızdan emin olun.

4 Diyet

Düşük sodyum içeren bir diyet sıvıların vücutta birikmesini engeller. Fast food yemekten kaçınmanız gerekir. Dondurulmuş yiyeceklerde ve konserve çorbalarda genellikle fazla sodyum bulunur, bu yüzden kullandığınız ürünlerin etiketlerini dikkatlice okuyun.

5 Bacaklarınızı Yükseltin

Gün içinde çok fazla ayakta durursanız, şişlikleri önlemek için evinize döndüğünüzde ayaklarınızı yukarı kaldırmaya veya suda bekletmeye çalışın.

Kaynak: Healthline