Ayak mantarı, tedavisi kolay olmasına rağmen tekrar etme riski yüksek olan bir hastalıktır. Ayakların sürekli temiz ve kuru tutulması gerekir.
Ayak Mantarı Belirtileri
Ayak mantarının en yaygın görülen belirtisi, ayak parmakları arasındaki cildin çatlaması, pullanması, soyulması, kuruması veya dökülmesidir. Bu durum ayak tabanında, parmakların altında ve ayağın başka bölgelerinde de görülebilir.
Ayakta mantar aşağıdaki belirtilere de yol açabilir:
- Ciltte kaşıntı, kızarıklık
- Ayakta yanma hissi
- Batma şeklinde ağrı
- Ayakta akıntılı veya kabuklu kabarcıkların oluşması
Ayak mantarı tırnaklara yayılırsa: Tırnakların rengi solar, kalınlaşırlar, bazen de ufalanarak parçalanırlar. Ayak mantarı ellere, kasıklara ve vücudun başka bölgelerine de yayılabilir.
Ayak Mantarı Neden Olur?
Ayaklarımızda bir miktar mantar (tek hücreli canlı) normal şartlarda bize zarar vermeden yaşar. Ancak sayıları çok artarsa cilt iltihabına ve ayak mantarına yol açabilirler. Aşağıdaki durumlar bazı mantar türlerinin sayılarında artışa neden olur:
1) Ayakların Islak Olması
Mantarlar nemli ortamlarda hızla çoğalır. Temiz olmayan ve ıslak ayakların ayak mantarına yakalanma riski daha yüksektir. Ayakları çok sıcak tutan ve terleten ayakkabılar böyle bir duruma neden olabilir.
2) Kirli Ortamlar
Mantarların kolayca üreyip bulaşabildiği ortamlarda çıplak ayakla dolaşmak ayak mantarına davetiye çıkarmak demektir. Bu ortamlara soyunma odalarını, spor salonlarını, ortak kullanılan duş alanlarını örnek verebiliriz.
3) Ortak Eşya Kullanımı
Ayak mantarının en sık görülen bulaşma nedenlerinden biri de çorap, havlu, ayakkabı, çamaşır gibi şahsi eşyaların ortak kullanılmasıdır. Bazı kişilerin cildi bilinmeyen nedenlerle mantara karşı dirençli olmaktadır. Dolayısıyla ortak eşya kullanan kişilerin hiçbirinde ayak mantarı olmasa bile dirençsiz olan kişide ayak mantarı ortaya çıkabilir.
4) Bağışıklık Sisteminin Zayıf Olması
Bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerin vücudu mantar ile yeterince mücadele edemeyebilir. Bu durumda kişinin ayağındaki mantar sayısı az bile olsa ayak mantarı ortaya çıkabilir. Bu nedenle şeker hastaları daha büyük risk altındadır.
Ayak Mantarı Tedavisi
1) Mantar Kremi Kullanın
Ayak mantarı için önerilen ve reçetesiz olarak satın alınabilen birçok farklı krem, solüsyon, jel, sprey, yağ, temizleme bezi ve pudra vardır. Eczacınız sizin için en uygun olanını önerecektir.
- Bazı türleri bir-iki hafta içerisinde etki ederken bazılarının sekiz hafta boyunca kullanılması gerekebilir.
Bu ürünler içerdikleri klotrimazol, mikonazol, terbinafin, tolnaftat gibi etken maddeler sayesinde mantarları öldürür. - Eczacınızdan alacağınız betadine solüsyonu ile ayak banyosu yapabilirsiniz.
- Ayak mantarının yol açtığı cilt iltihabı kaybolsa bile mantarlar yaşamaya devam edebilir. Verilen ilacı, önerilen sürenin sonuna kadar kullanmaya devam edin.
- Çok şiddetli ve dirençli ayak mantarı vakalarında mantar önleyici haplar da önerilebilir.
2) Sarımsak Uygulayın
Düzenli olarak uygulanan sarımsak, mantar giderici içeriği ile ayak mantarına iyi gelir. Sarımsağı ezerek macun haline getirip uygulayabilirsiniz. Benzer etki için çay ağacı yağı da uygulayabilirsiniz.
Elma sirkesi: Bir kaba iki litre su ve bir bardak elma sirkesi ekleyin. Ayaklarınızı bu karışıma sokarak yarım saat bekletin.
Çay: Bir litre ılık suya altı sallama çay poşeti daldırın, sonra ayak banyosu yapın. Çayda bulunan tanin cildinizi yumuşatır ve ayak mantarına iyi gelir.
Tarçın: Üç litre suda 4-5 adet tarçın çubuğu çözün. Su ılıdıktan sonda ayak banyosu yapın.
Aşağıdakiler de ayak mantarına iyi gelir:
- Ayaklarınıza tuzlu su uygulayın.
- Limonlu su uygulayabilirsiniz.
3) Kaşımayın!
Cildinizi kaşımayın ve yolmayın. Sağlıklı dokulara hasar verirsiniz ve ayak mantarının yayılmasına neden olabilirsiniz. Kaşımak zorunda kalırsanız ellerinizi sabunlu su ile yıkayın.
- Mantarlar vücut dışında da bir süre canlı kalabilir. Bu nedenle her gün farklı bir ayakkabı kullanın.
- Ayakkabılarınız, tırnak makasınız, evinizin zemini, banyonuz temiz olmalıdır.
- Kişisel eşyaları ortak kullanmayın.
4) Ayaklarınız Kuru Olmalı
Ayak mantarı ısrarlı olabilen bir hastalıktır. Bunun nedeni biraz nem yüzünden mantarların hemen tekrar çoğalmalarıdır.
- Çoraplarınızı olabildiğince sık değiştirin. Pamuklu çoraplar giyin. Sentetik elyaflar ayağınızdaki teri yeterince ememez.
- Çorabınızın arasında silika paketleri yerleştirebilirsiniz. Nemi çok verimli şekilde emerler.
- Ayağınıza sandalet, terlik gibi parmakları açıkta bırakacak ürünler giyin. Ayakkabı giyecekseniz dar olmamalı. Teri emmesi için parmak arası yün bezler kullanabilirsiniz. Eczacınıza danışınız.
- Mısır unu uygulamak da ayağınızdaki teri emer.
