Ayakta egzama çoğu zaman yanlış ayakkabı kullanımından kaynaklanır. Ayakların nefes alması, terli kalmaması ve nemlendirici krem kullanımı sayesinde birçok vaka iyileşecektir.
Ayakta Egzama Belirtileri
Ayakta egzama en çok parmak aralarında, topukta ve ayak tabanında parmakların doğduğu şişkin kısımda görülür. Ancak herhangi bir bölgede de görülebilir. Temel belirtileri şunlardır:
- Kaşıntı
- Kızarıklık
- Cilt kuruluğu
- İltihap
- Cilt kalınlaşması
- Çatlamalar, bazen kabuklanma
- Kabarcıklar
Cilt kuru ve çatlak olursa enfeksiyon riski de artar. Bu durumda ayak egzaması belirtileri şiddetlenir, akıntı oluşabilir.
Not: Ayakta egzama belirtileri ayakta mantar ile çok benzerdir. Ayakta mantar daha çok parmak aralarında ve tırnaklarda kendini gösterir. Mantar bulaşıcı iken, ayakta egzama bulaşıcı değildir.
Ayakta Egzama Neden Olur?
1) Tahriş
Terle ıslanan ayak derisi tahriş olursa ayak egzaması riski artar. Var olan belirtilerin şiddetlenmesine de yol açabilir. Dar, hava almayan ayakkabılar veya yün çoraplar giymek; ayakkabıları uzun süre çıkarmamak bu sonuca götürebilir.
Aşağıdaki etkenler de ayakta tahrişe yol açabilir:
- Sodyum loril sülfat içeren kozmetik ürünler kullanmak
- Steroid kremlerin aşırı kullanımı
- Kauçuk (lastik) veya lateks içeren ayakkabılar kullanmak
- Sürtünmesi yüksek yüzeylerde çıplak ayakla dolaşmak
2) Kan Dolaşımı Sorunları
Venöz yetmezliği (toplardamar yetmezliği), varis veya ödem gibi dolaşım sistemine ait olan bozukluklar venöz tipi ayakta egzamaya yol açabilir. Belirtiler cildin koyulaşmasından açık yara oluşumuna kadar değişken ve ağır olabilir.
3) Alerji
Ayağa temas eden birçok farklı madde alerjiye ve ayakta egzamaya neden olabilir. Ayakkabılarda kullanılan boya maddeleri sık sık ayakta egzamaya neden olmaktadır.
4) Genetik
Bahar nezlesi, astım gibi rahatsızlıkları olan kişi atopik egzamaya da yatkın doğabilir. Bu tür egzama ayakta nadir görülür.
5) Tetikleyen Etkenler
Aşağıdaki etkenler ayakta egzamanın bazı türlerinin tetiklenmesine yol açabilir:
- Aşırı sıcaklık farkları
- Şiddetli hastalıklar
- Kuru hava
- Stres
Ayakta Egzama Tedavisi
1) Emoliyan Krem Kullanın
Ayakta egzama tedavilerinin başarılı olması için cilt nemli kalmalıdır. Bu nem su ile sürekli temastan veya terden değil, yağlı içeriği olan ürünlerle sağlanmalıdır. Bunun en iyi yolu ise emoliyan krem kullanmaktır. Bu sayede cilt yumuşar, tahriş azalır ve çatlak oluşumunun önüne geçilir.
- Steroid kremler kullanılarak iltihap azaltılabilir. Kaşıntıya da iyi gelecektir.
- Bulaşıcı iltihap söz konusu olursa antibiyotikler veya antibakteriyel kremler gerekli olabilir.
- Darbeden kaynaklanan ayakta egzama vakalarında D vitamini kremleri etkili tedavi sunar.
Bandaj: Hangi krem kullanılırsa kullanılsın, ayak derisine nüfuz etmesi için zaman verilmeli; mümkünse uzanılmalıdır. Bunun için yeterli zamanınız yoksa, krem kullandıktan sonra ayakta egzama çevresini bandajla sarabilirsiniz.
2) Ayağınız Çıplak Kalsın
Ayaklarınız kesinlikle terli kalmamalıdır. Evde olduğunuz sürede ayakkabılarınızı çıkarın. Çorabınız darsa ve hava almıyorsa onu da çıkarın. %100 pamuklu çoraplar kullanın. Olabildiğince çıplak ayakla gezin.
3) Ayak banyosu yapın
Bir leğen sıcak suya emoliyan krem veya sıvı karıştırın. Ayaklarınızı 15-20 dakikadan uzun olmamak şartı ile bu karışımda bekletin. Sonra kurulanın ve nemlendiricinizi sürün.
- Ayakta egzama parmak arasında ise, parmak arası terlik kullanmayın. Kanvas ayakkabılar ve açık olan modeller iyi bir tercihtir. İki gün üst üste aynı ayakkabıyı giymeyin.
4) Fototerapi (Işın Tedavisi)
Kontrollü ultraviyole ışınları kullanılarak yapılan fototerapi, diğer tedavilerle iyileştirilemeyen vakalarda kullanılabilir. Düzenli uygulanan vakaların %70’inde sonuç vermektedir.
