Bağırsak Tıkanması: Ciddi Bir Durumdur

Bağırsak tıkanması hastane koşullarında tedavi edilmesi gereken ciddi bir durumdur. Çoğu zaman cerrahi müdahale gerektirir.

Bağırsak Tıkanması Kısaca

Yaşam editörleri tarafından hazırlanan hastalık kartlari ilgili hastalığa ait en çok merak edilen sorulara kısaca yanıt verir.

Dikkat
Normal

Başlıca Belirtileri:

Karında şişme, gerilme, ağırlık ve doluluk, gaz birikmesi, nefeste kötü koku, kabızlık, ishal, gaz çıkaramama, kusma gibi belirtileri vardır.

Neye Dikkat Etmeliyim?

İhmali halinde çok ciddi sonuçlar doğurabilir. Bağırsak tıkanması kan dolaşımını engellerse doku ölümüne (kangren) neden olur. Kasık fıtığı, bağırsakların iç içe geçmesi ve bağırsak düğümlenmesi durumlarında bu risk artar. Bu yüzden ihmal etmeden tıbbi destek almalısınız.

Hangi Doktora/Bölüme Gidilir?

Bağırsak tıkanması için Genel Cerrahi, Gastroenteroloji, İç Hastalıkları (Dahiliye) bölümüne gidilir.

Bağırsak Tıkanması Belirtileri

Genel anlamda sindirim sisteminde sorunlar yaşanır. En sık karşılaşılan belirtiler şunlardır:

Karında şişme, gerilme
Karında ağırlık ve doluluk, gaz birikmesi
Nefeste kötü koku
Kabızlık
İshal
Gaz çıkaramama
Kusma

Bağırsak tıkanıklığı tedavi edilmediği takdirde bağırsak tıkanması ilerleyerek aşağıdaki belirtileri göstermeye başlayabilir:

Kanda mineral yetersizliği, kimyasal vücut dengesizlikleri
Aşırı su kaybı
Bağırsakta delinme
İltihap
Deride ve göz beyazında sararma, sarılık

Bağırsak tıkanması kan dolaşımını engellerse doku ölümüne (kangren) neden olur. Kasık fıtığı, bağırsakların iç içe geçmesi ve bağırsak düğümlenmesi durumlarında bu risk artar.

Bağırsak Tıkanması Neden Olur?

İleus
İleus bağırsağın doğru çalışmaması sonucunda oluşan bir tür bağırsak tıkanmasıdır. Aşağıdaki nedenlerle görülebilir:

Bağırsak iltihabına yol açan bakteri ve virüsler
Kimyasal, elektrolit veya mineral kaynaklı dengesizlikler (vücutta bulunan potasyum seviyesindeki düşüş gibi)
Geçirilen karın ameliyatının yan etki göstermesi
Mezenterik iskemi: Bağırsaklardaki kan dolaşımının zayıflaması
Böbrek ve akciğer rahatsızlıkları
Uyuşturucu kullanımı, uyuşturucular ile aynı etken maddelere sahip ilaçlarlar

Mekanik Nedenler
Bu durumda bağırsak normal işlevini görürken, içeriğindeki maddeler tıkanmaya yol açar. En sık görülen nedenler şunlardır:

Ameliyat sonrasında bağırsakta yapışmalar veya yara oluşumları
Yutulan sert yabancı cisimler
Nadiren safra kesesi taşları
Kasık fıtığı
Çok sıkışan dışkı
İntususepsiyon: bağırsağın bir bölümünün diğer bir bağırsak parçasının içine girmesi
Bağırsak içi tümörler
Bağırsak düğümlenmesi (volvülüs)

Bağırsak Tıkanması Tedavisi

Tedavi seçenekleri bağırsak tıkanmasına yol açan etkene ve hastalık şiddetine göre değişkenlik gösterir:

1 Bağırsağı Dinlendirmek

Hasta kişinin birkaç gün süresince bağırsağını dinlendirmesi yeterli bir tedavi olabilir:

Ağızdan Beslememek
Ağız yolu ile herhangi bir katı veya sıvı gıdanın alınmaması gerekir.

Serum
Hasta kişi serum gibi damar içi yöntemlerle beslenir, su ihtiyacı giderilir ve kimyasal dengesi korunur.

2 Karın İçi Basıncını Rahatlatmak

Bu işlem için nazogastrik tüpler kullanılır.

Midenin Boşaltılması
Burudan sokulan ve boğazdan geçirilerek mideye indirilen tüpler ile midenin içeriği boşaltılır. Şişkinlik giderilir, kusmanın önüne geçilir.

Bağırsağın Boşaltılması
Rektumdan sokulan tüpler ile bağırsağın içeriği boşaltılarak sıkışan gaz ve dışkı alınır. Karın içi basıncı yok edilir.

3 İlaç Tedavisi

Bağırsak tıkanmasının yol açtığı veya yol açma ihtimali olduğu karın zarı iltihabından korunmak için damar içi antibiyotikler verilebilir.

Antiemetik ilaçlar: Kusmayı önlemek için verilir.

Analjezik ilaçlar: Ağrı kesici etki gösterirler.

Duruma göre opioid, antispazmodik (kasılma önleyici), ve sekresyon (salgı) önleyici ilaçlar da kullanılabilir.

4 Cerrahi Müdahale

Özellikle mekanik nedenlerle oluşan bağırsak tıkanması vakaları ancak cerrahi yöntemlerle tedavi edilebilmektedir.

Metal Stent
Operatör doktor bağırsağa genişleyebilen bir metal stent takabilir. Endoskopik yöntemle yerleştirilen bu yüzük benzeri cihaz sayesinde tıkanmanın olduğu yerde bağırsak içeriğinin rahatça akması sağlanır.

Kolostomi
Karın duvarına bir delik açılarak bağırsak içeriği bu deliğe bağlanan bir torbaya aktarılabilir. Kolostomi denilen bu yöntemle normal düzende yeme içme devam eder. Aynı işlem Gastrostomi ile mideye uygulanabilir.

Bağırsağın Bir Parçasının Alınması
Bazı durumlarda tıkanmanın giderilmesi veya ölü dokudan kurtulmak için bağırsağın bir bölümünün alınması gerekebilir. Boşa çıkan iki uç bağlanır.

5 İlk Müdahale Sonrası Ev Tedavileri

Belirli bir süre kendinize dikkat etmelisiniz.

Bol Su
Bağırsak fonksiyonlarının kazanılması için bol bol su içmelisiniz.

Az Lifli Gıdalar
Lifli gıda tüketimini düşürün. Bağırsak çeperlerinin daralmasına neden olabilir. Meyve posası içermeyen sıvılar, et, yumurta, iyice pişirilmiş sebzeler bağırsak tıkanması yaşayan kişiler için güvenilir gıdalardır.

Masaj
Alt karın bölgenize avuç içinizle dairesel hareketler çizerek masaj yapabilirsiniz. Bu esnada rahat bir pozisyonda oturun. Bu sayede tıkanma nedeni ile gerilen karın içi yapılarını rahatlatırsınız.

Mide İlaçları Kullanırken Dikkat
Eczacınızdan veya doktorunuzdan görüş almadan laksatif kullanmayın.