Bartolin bezleri vajinanın iki tarafında ve alt kısmında bulunan, 2 cm uzunluğunda kanallar aracılığı ile vajina girişine sümüksü bir sıvı salgılayarak cinsel ilişki sırasında vajina içerisinde ıslaklık ve kayganlık özelliği kazandıran bezlerdir.
Bartolin Kisti Nasıl Oluşur?
Bartolin bezlerini vajina içine bağlayan kanalcıkların her hangi bir sebeple tıkanması sonucunda kanal içerisinde ıslaklık ve kayganlık özelliği olan mukusumsu sıvı birikerek kist oluşturur. Oluşan kistin boyutu ilk anda anlaşılmaz. Ancak cinsel ilişki sırasında uyarılması sonucu bartolin bezleri sıvı salgılamaya devam eder ve kistin boyutu büyür. Bartolin kistlerinin büyüklüğü bezelye tanesi kadar olabildiği gibi ceviz tanesi büyüklüğünde de olabilir. Eğer bartolin bezleri tahriş olursa ve cinsel ilişki sürdürülürse bartolin kisti portakal büyüklüğüne ulaşabilir.
Bartolin Apsesi
Vajina dudağı içerisinde oluşan bartolin kisti büyümeye devam ettiğinde içindeki sıvı irine dönüşerek bartolin apsesini meydana getirir. Bartolin apsesi içindeki irin hızla büyüyerek vajina bölgesinde çok şiddetli ağrılara yol açabilir.
Bartolin Kanseri
Bartolin apsesine yakalan kişi de tıkanan kanal içindeki irin hızla büyümesi, kişinin yaşı ilerlemiş olması veya menopoz döneminde olmasından dolayı bartolin kanserine dönüşebilir. Bartolin kanseri çok nadir görülen kanser çeşididir.
Bartolin Kisti Ve Apsesi Görülme Sıklığı
Bartolin kisti ve apsesi bakirelerde ve menopoz dönemine kadar bütün kadınlarda görülebilir. Dünya sağlık örgütü verilerine göre kadınların % 2 sinde görülebilir. Bakire olanlar arasında görülme sıklığı ise% 0.8 dir. Özellikle cinsel açıdan aktif olunan 21 -29 yaş aralığında görülebilir.
Bartolin Kisti Belirtileri
- Vajina dudaklarının birinde veya ikisinde görülen şişlikler ve sertlikler
- Bartolin kistinin oluştuğu alanda kızarıklık oluşması ve ödem birikmesi
- Özellikle bartolin apsesine dönüşmüş bölgede şiddetli ağrılar olması ve ağrı kesicilerin bu ağrılara tesir etmemesi
- Özellikle cinsel ilişki sırasında, sonrasında yanma, ağrı hissedilmesi ve bu bölgenin aşırı derecede kızarması
- Bartolin apsesinin etrafının ödem toplaması nedeniyle yürüme güçlüğü çekilmesi
- Ateşli halsizlik durumu, Bartolin apsesi oluşması durumunda enfeksiyonel hastalıkların görülmesi, gibi belirtileri vardır.
Bartolin Kisti Tedavi Yöntemleri
Tıbbi ilaç yöntemi
Bu yöntem genelde çok küçük bartolin kistlerin oluşması, ağrı sızı ve yanma gibi şikayetlerin oluşmaması durumunda doktorlar tarafından önerilir. Antibiyotik ve kanal içi genişletici özelliği bulunan bir çeşit kas gevşetici ilaç ile tedavi etme yöntemidir. Bu şekilde kanalın genişlemesi sağlanarak daha fazla büyümesi önlenmiş olur.
Cerrahi müdahale yöntemi
Cerrahi müdahaleler daha çok bartolin kistinin küçükken ağrı yapmaya başlaması, çok büyümesi durumunda veya bartolin apsesine dönüşmesiyle tercih edilen yöntemdir. Bu yöntemde vajinal bölge anestezi ile uyuşturularak bartolin kanallarının ağız kısımları genişletilir. Ağız kısmı genişleyen kanal içinde birikmiş olan sıvı veya irin boşaltılarak kanal ağzı tekrar normal boyutuna uygun olarak dikilir. Bu işlemlerden sonra hastanın 30 ile 40 gün arası cinsel ilişki yaşamaması, uyarılmaya maruz kalmaması için eşli olarak cinsel dürtülerin kısıtlanmasını sağlayan ilaçlar kullanılır.
Bartolin Kanseri Tedavisi
Bartolin kisti büyüyerek bartolin apsesine ve daha ileri ki aşama olan Bartolin kanserine dönüşür. Bu durumda doktor önerisi ile ameliyat gereklidir. Ameliyat ile bartolin bezlerinin tamamı alınır. Bu sayede daha fazla yayılması önlenmiş olur. Alınan bartolin bezleri patolojik incelemeye gönderilir. Ameliyattan sonra 45 günde bir doktor kontrolüne gidilerek hastalığın yenilemesi durumuna karşı kontroller yaptırılır.
Bartolin Kisti veya Apsesinin Tekrarlaması
Bartolin kisti veya apsesi tedavi edildikten sonra bir daha gerçekleşmeyecek diye bir durum söz konusu değildir. Dünya sağlık örgütü verilerine göre tekrarlama sıklığı ilk altı ay içinde % 20 ile % 35 arasındadır. Ülkemizde tekrarlama oranı ise % 60 civarındadır.
Alınabilecek Önlemler
- Bartolin kistinin oluşma sebeplerinden biri cinsel ilişkide partner sağlığıdır. Bu nedenle güvenli cinsel ilişki alınacak tedbirlerin başında gelir.
- Tuvalet sonrası kişisel hijyen de alınacak önlemler arasındadır. Tuvalet sonrası temizlik mutlaka önden arkaya doğru yapılarak makat kısmında yaşayan gözle görülmeyen bakterilerin vajinal kısımda birikmesini önlemiş oluruz.
- Altı aylık periyotlarda jinekolog kontrolleri yaptırmamız alınacak tedbirleri içindedir.
