Böbrek kistleri, böbrek içinde meydana gelen iyi huylu sıvı keseleridir. Genetik bir rahatsızlık olan, polikistik böbrek hastalığıyla oluşan kistlerle aynı değillerdir. Basit böbrek kistinin nedeni bilinmemektedir ve yaşlı insanlarda daha yaygındır. Basit böbrek kistleri belirtilere neden olmayabilir. Bununla birlikte, böbrek kisti bazen, ağrıya, enfeksiyona ya da kanamaya neden olabilir. Nadir durumlarda, basit böbrek kisti, böbreğin düzgün işleyişini engelleyebilir.
Böbrek kistlerinin, genelde başka sebeplerle yapılan bilgisayarlı tomografi (BT) taramaları ya da ultrason görüntülemelerinde farkına varılır. Manyetik rezonans görüntüleme (MR) de ayrıca, böbrek kistlerini ortaya çıkarır.
Çoğu zaman basit böbrek kistleri tedavi gerektirmez. Bununla birlikte, eğer belirtilere neden olurlarsa, sağlık uzmanınıza görünmeniz gerekir. Basit böbrek kistinin tedavisi, uzun bir iğne kullanarak kisti boşaltmayı ya da kistin cerrahi boşaltımını içerir.
Basit Böbrek Kistinin Belirtileri
Çoğu vakada basit böbrek kisti herhangi bir belirtiye neden olmaz. Çoğu insan, özellikle yaşlı olanlar, farkında olmadan basit böbrek kistine sahiptir. Bununla birlikte, daha ciddi vakalarda, basit böbrek kisti ağrı, böbrek sorunları ve böbreklerin iltihaplanması gibi belirtilere yol açabilir.
Basit böbrek kistlerinin yaygın belirtileri
Basit böbrek kisti belirtilerini günlük ya da nadiren hissedebilirsiniz. Bu belirtilerin herhangi biri şiddetli olabilir:
- İdrarda kan
- Ateş
- Sıkça idrara çıkma
- Yüksek kan basıncı
- Karnın altında ağrı
- Sırtta ağrı
- Yanlarda ağrı
Daha ciddi bir rahatsızlığa işaret eden belirtiler
Bazı vakalarda, basit böbrek kistleri ciddi bir rahatsızlıktır ve derhal acilde değerlendirilmesi gerekir. Eğer siz ya da birlikte olduğunuz birisi bu ciddi belirtileri gösteriyorsa acilen tıbbi tedavi isteyin:
- Yüksek ateş ( 38.5 derece üzeri)
- Şiddetli ağrı ya da bulantı
Basit Böbrek Kisti Neden Olur?
Basit böbrek kistinin sebebi bilinmemektedir. Genetik kökenli değildir. Basit böbrek kistleri yaşlandığınızda daha yaygındır ve basitçe yaşlanmanın normal bir etkisi olabilir. Ayrıca böbrek kistleri erkeklerde daha yaygındır. Basit böbrek kistleri olarak sınıflandırılan sıvı dolu keseler, polikistik böbrek hastalığında ortaya çıkan kistlerden farklıdır.
Basit böbrek kistlerinin risk faktörleri nelerdir?
Bir takım etkenler basit böbrek kistinin ortaya çıkma riskini arttırır. Risk faktörlerine sahip bütün insanlarda basit böbrek kisti oluşmaz. Risk faktörleri:
- Yüksek kan basıncı
- Yaşlılık
Basit Böbrek Kisti Tedavisi
Basit böbrek kistleri genellikle tedavi gerektirmez. Eğer ağrı ya da böbrek sorunları gibi belirtilere neden oluyorsa, tedavi gerekebilir. Basit böbrek kisti tedavisi, cerrahi olarak ya da uzun bir iğne ile kistin boşaltılmasını içerir.
Basit böbrek kistlerinin boşaltılması
Böbrek kistleri ameliyat ile ya da ameliyatsız boşaltılabilir. Basit böbrek kistlerinin boşaltılmasında kullanılan bazı yaygın teknikler şunlardır:
- Konvansiyonel cerrahi (kısa bir süreliğine hastanede yatmayı gerektirebilir)
- Kisti boşaltmak için yapılan laparoskopik (minimal invaziv) cerrahi, yaranın kapatılmasında koterizasyon (yakma) ile takip edilir.
- Kistteki sıvının dışarıya akıtılması için uzun bir iğne böbreğe yönlendirilir. Kistin boşaltıldığından emin olmak için ultrason kullanılabilir. Bazı durumlarda, ek olarak oluşabilecek kistlerden korumak için böbreğe alkol enjekte edilebilir.
Düşük proteinli bir beslenme düzenine uyun
Düşük proteinli bir beslenme düzeni, böbrekteki yükün azaltılmasındaki faydasından dolayı önerilir.
Genişleyen ve artan kistler, böbreği çevreleyen dokulara baskıya neden olarak, böbreğe zarar verir. Bu yüzden böbrekler artık madde ve atığı düzgün bir şekilde filtreleyemez. Düşük protein daha az atık üretebilir. Bu yüzden düşük proteinli bir besin düzeni önerilir. Ne var ki, sadece düşük proteinli bir beslenme düzenine uymak yeterli değildir, vücudumuzun ihtiyacı olan proteini karşılamak için yüksek kalitede protein içeren bir beslenme düzenine uymak gerekir. Yüksek kalitede protein içeren gıdalara, yumurta, süt ve yağsız et örnek gösterilebilir. Günlük protein alımı, her vücut kilosu için, 0.6 – 0.8 gram arasında olmalıdır.
Düşük sodyumlu bir beslenme düzenine uyun
Böbrek kistleriyle birlikte, düşük sodyumlu bir besin düzenine uymanız önerilir. Su ve tuz (sodyum) tutulumu, böbrek kisti sebepli bir belirti olabilir. Yüksek sodyum tutulumun şiddetini arttırır. Bunun yanında, böbrek kistinin bir komplikasyonu olan yüksek kan basıncı için, yüksek sodyum büyük bir risktir. Bu yüzden, böbrek hasarını azaltmak için, yüksek sodyumlu gıdalardan kaçınmalısınız. Örneğin, pastırma, salamura edilmiş gıdalar, işlenmiş gıdalar ve konserve gıdalar.
Düşük potasyumlu bir beslenme düzenine uyun
Yüksek potasyum da ayrıca böbrek hasarınızı arttıracak yüksek kan basıncı için bir risk faktörüdür. Böbreğin elektrolit dengesini korumada büyük etkisi vardır. Böbrek hasarıyla, potasyum seviyesi artacaktır. Bu yüzden, eğer kanınızdaki potasyum seviyesi yüksek ise, düşük potasyumlu bir besin düzenine bağlı kalmalısınız. Muz, kornişon, ıspanak, patates ve buna benzer potasyum bakımından zengin gıdalar tavsiye edilmez.
Basit Böbrek Nelere Yol Açabilir?
Basit böbrek kisti belirtisiz olabilir. Çoğu durumda komplikasyonlara yol açmayacaktır. Bununla birlikte eğer kist geniş ve semptomik (belirti gösteren) ise, böbreklere hasar verebilir ve komplikasyonlar ciddi olabilir. Siz ve sağlık uzmanınızın sizin için özel olarak belirlediğiniz tedavi planını takip ederek, ciddi komplikasyon riskinizi en aza indirmeye yardım edebilirsiniz. Basit böbrek kisti komplikasyonları şunlardır:
- Tedavi komplikasyonları
- Böbrek nedbesi (yara iyileşirken oluşan bağ dokusu)
- Böbreğin işlevini kaybetmesi
- Ağrı
- Böbrek kistlerinin geri gelmesi
- İdrar yolu enfeksiyonu
