Beyin Anatomisine Bir Göz Atalım!

⇒Beyinde iki tip hücre vardır. Nöronlar beyninize ve vücudunuzun geri kalanına sinyal gönderip alırlar. Bazen nöroglia veya glia olarak adlandırılan glial hücreler, sinir lifleri etrafında miyelin, yağ ve yalıtım tabakasını oluştururlar. Bu hücreler kararlılığı korur, beslenme ve destek sağlar.

⇒Beynin her bir kısmı belirli bir işlevi yerine getirir ve beynin diğer bölümleriyle bağlanır.

⇒Kafatası ve beyin arasında beyin zarları adı verilen üç doku tabakası vardır. Bu zarlar, beyni korurlar. Güçlü, en dıştaki tabakaya dura mater ya da sert zar adı verilir. Orta tabakadaki araknoid materyal, kan damarları ve elastik dokudan yapılmış ince bir zardır ve tüm beyni kaplar. Pia mater ise beyin içine doğru ilerleyen kan damarları ile en iç tabakadır.

Bölge	Yer	İşlev
Serebrum	Ön beyin, beynin iki yarıya bölünen en büyük kısmı	Görme, duyma, konuşma, hareket etme ve duygular gibi en yüksek fonksiyonlu işleri gerçekleştirir.
Sol Beyin	Serebrumun sol kısmı	Sağ elini kullanan çoğu kişide ve sol elini kullanan kişilerin yarısında dilden, analitik düşünme ve hesaplamalardan, motor ve duyusal sinyallerin vücudun sağ kısmına iletilmesinden sorumludur.
Sağ Beyin	Serebrumun sağ kısmı	Görsel işaretleri yorumlar, üç boyutlu, duygusal, sanatsal ve görsel düşünmeden, motor ve duyusal sinyallerin vücudun sol kısmına iletilmesinden sorumludur.
Korpus Kallosum	Sol ve sağ beyin arasında	Sol ve sağ beyni birbirine bağlar.
Frontal lob	Başın üst kısmında bulunan, beynin en büyük kısmı	Düşünmeye, duyguların oluşmasına ve harekete yardımcı olur.
Parietal lob	Beynin orta kısmı	Kişiler ve objeler arasındaki mekânsal ilişkiyi anlamamıza, dokunmayı ve acıyı yorumlamamıza yardımcı olur.
Oksipital lob	Beynin arkası	Görsel bilgileri işlemeye yardımcı olur.
Temporal lob	Beynin iki yanı	Hafıza, dil, koku, yüzleri hatırlama ve duyguları oluşturmaya yardımcı olur.
Serebellum	Arka beyin	Hassas motor hareketleri, dengeyi ve duruşu kontrol eder.
Beyin kökü	Serebellumun önünde bulunup omuriliğe bağlanır.	Hayatta kalmak için gerekli vücut fonksiyonlarını kontrol eder.
Orta beyin	Beyin kökünün üst kısmı	Göz hareketlerini, yüzdeki algıları, dengeyi ve duymayı kontrol eder.
Pons	Beyin kökünün orta kısmı	Duyu analizi, motor becerileri, uykuyu ve bilinci kontrol eder.
Soğanilik	Beyin kökünün en alt kısmı	Yutma, öksürme, kusma refleksi gibi şeyleri kontrol eder; dolaşımı, tansiyonu ve kalp atışlarını düzenler.
Limbik sistem	Beyin kökünün üstündeki yapı	Duygulardan sorumludur.
Talamus	Serebrumun altı	Omurilik ve limbik sistemden gelen duyu sinyallerini yorumlar.
Hipotalamus	Talamusun hemen altı	Hipofiz bezine mesaj göndererek vücut ısısını, açlığı, su dengesini, uykuyu, hormon üretimini ve iştahı kontrol eder.
Amigdala	Limbik sistemdeki yapı	Agresif davranışları ve korkuyu kontrol eder.
Hipokampüs	Limbik sistemdeki yapı	Yeni bilgileri hatırlamamıza yardım eder.
Hipofiz bezi	Beynin altında	Hormonları salgılar.
Bazal gangliya	Serebrumun en derin kısmında	Sabit hareketleri kontrol eder.

 

⇒Serebrum ya da ön beyin, beynin en büyük kısmını oluşturur ve ikiye bölünür. Sol beyin, büyük ölçüde dilden sorumludur. Sağ beyinse, görsel işaretlerin ve mekânsal işlemlerin yorumlanmasında önemlidir. Serebrum; koordinasyonu, vücut ısısını, görmeyi, duymayı, akıl yürütmeyi, öğrenmeyi ve duyguları kontrol eder.

⇒İki yarım küre arasındaki boşluk büyük boylamsal fissür olarak adlandırılır. Korpus kallosum sağ ve sol beyni birbirine bağlar ve beynin bir tarafından öbür tarafına sinyallerin aktarılmasına yardımcı olur.

⇒Serebrum, serebral korteksi oluşturan milyarlarca nöron ve gliaya sahiptir. Bu, genellikle gri madde olarak bilinir. Beynin altındaki nöronların aksonlarının oluşturduğu topluluğa da beyaz madde denir.

⇒Serebellum ya da arka beyin, ince motor hareketlerini, dengeyi ve duruşu kontrol eder. Hızlı ve tekrarlayan hareketleri yapmamıza serebellum yardımcı olur.

⇒Beyin sapı, serebellumun önündedir ve omuriliğe bağlıdır. Görevi, serebral korteks ile vücudun geri kalanı arasındaki sinyalleri iletmektir. En temel işlevlerimizi kontrol etmemize yardımcı olur ve üç bölümden oluşur.

⇒Orta beyin göz hareketlerini, yüzdeki hisleri, dengeyi ve işitmeyi kontrol eder. Korteksten gelen sinyaller, omuriliğe ve sinirlere doğru duyusal analizi, motor becerilerini, uykuyu ve bilinci kontrol eden pons aracılığıyla ilerler. Beyin sapının en alt kısmı, başka pek çok görevin yanı sıra kalp ve akciğer fonksiyonlarını kontrol etmeye yardımcı olan medulla oblongata’dır.

⇒Frontal lob, başın ön tarafında bulunan beynin en büyük kısmıdır. Akıl yürütmeyi, duygu ve hareketleri beynin bu kısmı kontrol eder. Parietal lob, beynin orta kısmıdır. Başka insanlara ve eşyalara göre bulunduğunuz yeri anlamanıza yardımcı olur. Ayrıca dokunma ve ağrıyı yorumlamanıza da yardımcı olur. Oksipital lob, beynin arka kısmıdır ve görsel bilgileri işlemenize yardımcı olur.

⇒Temporal loblar beynin her iki yanında da bulunur. Bellek, dil ve koku duyunuza yardımcı olurlar. Ayrıca, yüzleri ve nesneleri tanımanıza ve diğer insanların tepkilerini anlamanıza da temporal loblar yardımcı olurlar.

⇒Limbik sistem duygulardan sorumludur. Talamus, korteksten gelen ve kortekse giden bilgilerden oluşur. Acı ve uyanıklık hissi ile ilgilenir. Hipotalamus, hipofiz bezine mesaj gönderen küçük bir yapıdır. Ayrıca cinsel davranışları, yeme, uyuma, vücut ısısı ve vücut hareketlerini kontrol etme gibi görevlere yardımcı olur. Amigdala, agresif davranışlardan ve korkudan sorumludur. Hipokampüs, yeni öğrendiğiniz bilgileri hatırlamanıza yardımcı olur.

⇒Beynin boşluklarla ve tüplerle birbirine bağlanan dört ventrikülü vardır. Sağ ve sol beyindeki iki lateral ventrikül, beynin merkezinde bulunan üçüncü ventrikülle iletişim kurar. Beynin dibinde bulunan dördüncüyle ise akuadukt serebral denen bir tüple iletişim kurarlar.

⇒Beyin omurilik sıvısı dördüncü ventrikülün ve beynin çevresinde akar. Bu sıvı, ventriküllerde üretilen temiz bir sıvıdır. Beyin ve omurilik için tampon görevi görür ve sürekli olarak emilir ve yenilenir.

⇒Epifiz bezi, üçüncü ventrikülün arkasındadır. Amacı tam olarak anlaşılamamıştır, ancak cinsel olgunlaşmada rol oynadığı düşünülmektedir.

⇒Hipofiz bezi, beynin tabanında bulunan hormonları salgılayan küçük bir bezdir. Diğer bezlerin ve organların işlevlerinde, cinsel gelişimde ve büyümede önemli bir rol oynar.

Kaynak: Healthline