Beyin Tomografisi

Beyin tomografisiyle elde edilen görüntüler, normal röntgenden daha detaylıdır.

Tomografi hangi durumlarda istenir?

Bu görüntüler, şu durumların teşhis edilmesine yardımcı olabilir:
Kafatasındaki kemiklerdeki anormallikler
Arteriyovenöz malformasyon yani anormal damarların oluşması
Beyin dokularında atrofi
Doğum kusurları
Beyin anevrizması
Beyinde hemoraji yani kanama
Kafatasının içinde sıvı birikmesi yani hidrosefali
Enfeksiyon ya da şişlik
Kafanın, yüzün ya da kafatasının yaralanması
İnme
Tümör

Tomografi hangi belirtiler görüldüğünde istenir?

Doktorunuz beyin tomografisini yaralandıysanız veya bir nedeni yokken şu belirtileri gösteriyorsanız isteyebilir:
Bayılma
Baş ağrısı
Özellikle yakın zamanda geçirilen nöbetler
Ani davranış değişiklikleri ya da düşünce tarzında değişiklikler
İşitme kaybı
Görme kaybı
Kaslarda zayıflık ya da karıncalanma ve uyuşma
Konuşmada güçlük
Yutkunmakta güçlük
Beyin tomografisi, ameliyat ya da biyopsi gibi diğer işlemlere rehberlik etmesi için de kullanılır.

Beyin tomografisi, X ışınları gönderir. Daha sonra bilgisayarda X ışınları bir araya getirilerek kafanızın detaylı bir görüntüsü elde edilir. Bu görüntüler doktorunuzun teşhis koymasına yardımcı olabilir.

Bu işlem genellikle hastanede ya da taramaların yapıldığı bir klinikte gerçekleştirilir. Taramanın tamamlanması sadece 15 dakika kadar sürer.

İşlem sırasında hastane önlüğü giymeniz istenebilir. Dar bir sedyeye, tomografinin istenme nedenine bağlı olarak yüzünüz yukarı veya aşağı bakarak yatırılırsınız.

Bazı kişiler tomografi cihazlarının stresli ya da klostrofobik olduğunu düşünürler. Doktorunuz, işlem sırasında sizi sakinleştirecek bir yatıştırıcı vermeyi önerebilir. Yatıştırıcı ilaç, sabit kalmanıza yardımcı olacaktır. çocuğunuz tomografi çektirecekse doktorunuz aynı sebeplerden dolayı çocuğunuza da yatıştırıcı vermeyi önerebilir.

Sedye, başınız tomografi cihazının içine girecek şekilde yavaşça ilerler. Kısa bir süre nefesinizi tutmanız istenebilir. Cihazın gönderdiği X ışınları kafanızın etrafında dönerek kafanızın farklı açılardan görüntülerinin elde edilmesini sağlar. Bu görüntülerin her birine kesit denir. Kesitlerin birleştirilmesiyle üç boyutlu görüntüler oluşturulur.

Görüntüler, anında ekrandan görülebilir. Daha sonrasında görüntülenmek için kaydedilip, yazdırılır. Güvenliğiniz için tomografi cihazının içinde teknisyenle iki yönlü bir bağlantı kurulabilmesi için hoparlör ve mikrofon bulunur.

Kontrast boya, tomografi görüntülerinin bazı bölgelerinin daha iyi görülmesine yardımcı olur. Örneğin damarları, bağırsakları ve diğer bölgeleri daha iyi vurgulayabilir. Boya, kolunuzdaki ya da elinizdeki bir damardan verilebilir.

Genellikle görüntüler ilk olarak boya olmadan daha sonra da boyalı olarak alınırlar. Ancak, boya kullanılması her zaman gerekli değildir. Boyanın kullanımı, doktorunuzun neye baktığına bağlıdır.

Doktorunuz, boya kullanılacaksa test öncesinde yeme içmenizi kısıtlayabilir. Bu durum, yaşadığınız sağlık sorununa bağlıdır. Tomografinizle ilgili detaylı yönergeleri doktorunuzdan öğrenebilirsiniz.

!Uzanmanız gereken sedye oldukça dar olduğundan 135 kilo sınırı bulunur.

! Doktorunuza hamile olduğunuzu mutlaka belirtin. Hamile kadınlara X ışınlarının kullanıldığı hiçbir şey önerilmemektedir.

Boya kullanılacaksa almanız gereken önlemlerin bilincinde olmak isteyebilirsiniz. Örneğin, diyabet ilacı metformin (Glucophage) kullanan kişilerde özel ölçümler yapılabilir. Bu ilacı kullanıyorsanız doktorunuza bildirin. Ayrıca, daha önce tomografida kullanılan boyaya karşı bir tepki geliştirdiyseniz bu durumu doktorunuza anlatın.

Beyin tomografisinin yan etkileri ve riskleri arasında rahatsızlık, radyasyona maruz kalmak ve boyaya karşı alerjik reaksiyon bulunur. Endişelerinizi testten önce doktorunuzla konuşursanız muhtemel riskler ve testin size sağlayacağı faydayı tartabilirsiniz.

Rahatsızlık

Beyin tomografisi, ağrısız bir işlemdir. Bazı kişiler sert sedyede uzanmayı ya da sabit kalmayı rahatsızlık verici bulabilirler.

Boya, damarlarınızdan girdiğinde hafif bir yanma hissedebilirsiniz. Bazı kişilerin ağzında metal tadı oluşur ve vücutlarına bir sıcaklık hissi yayılır. Bu tepkiler normal olarak düşünülür ve genellikle bir dakikadan kısa sürer.

Radyasyona Maruz Kalmak

Beyin tomografisi, sizi radyasyona maruz bırakabilir. Doktorlar genellikle tehlikeli bir sağlık sorununun teşhis edilmemesi riskiyle kıyaslandığında bu riski düşük görürler. Tek bir taramadan gelen risk düşükken zamanla girdiğiniz tomografi veya röntgen taramalarıyla bu risk giderek artar. Yeni cihazlar, eski cihazlara göre sizi daha az radyasyona maruz bırakacaktır.

Hamileyseniz doktorunuza durumunuzu anlatın. Doktorlar, başka testleri kullanarak bebeğin radyasyona maruz kalmasını önleyebilirler. Bu durumda radyasyon içermeyen kafa MR’ı ya da ultrason kullanılabilir.

Boyaya Karşı Alerjik Tepki

Boyaya karşı alerjik reaksiyon geçirdiyseniz bu durumu doktorunuza belirtin. Boyada genellikle iyot bulunur ve iyota karşı alerjisi olan kişilerde bulantıya, kusmaya, kızarıklığa, kurdeşene ya da hapşırmaya neden olabilir. Boya enjekte edilmeden önce bu belirtilerin önlenmesi için steroid veya antihistaminik ilaç verilebilir. Diyabetiniz ya da böbrek hastalığınız varsa testten sonra, vücudunuzdan iyotu uzaklaştırmak için bol sıvı tüketmeniz gerekebilir.

Nadiren de olsa, boya anaflaksiye yani tüm vücudu kapsayan ve hayatı tehdit eden bir alerjik reaksiyona neden olabilir. Nefes almakta güçlük çekiyorsanız testi uygulayan teknisyene durumunuzu açıklayın.

Testten sonra normal rutininize dönebilirsiniz. Doktorunuz, testte kullanılan boyaya yönelik olarak bazı şeyler yapmanızı isteyebilir.

Radyolog, testin sonuçlarını yorumlayıp hazırladığı raporu doktorunuza gönderir. Bu taramalar, ileride de kullanılmak üzere elektronik olarak kaydedilir.

Doktorunuz, radyoloğun raporunu sizinle konuşur. Sonuçlarınıza bağlı olarak doktorunuz daha fazla test isteyebilir veya bir teşhis koyamadıysa sizinle birlikte atılacak diğer adımları konuşacaktır.

Kaynak: Healthline