Bipolar Bozukluğu Tedavi Etmek için Kullanılan İlaçlar

Bipolar bozukluğu tedavi etmek için pek çok ilaç türü kullanılır. Bu ilaçlar arasında duygu durum sabitleyiciler, antidepresanlar ve anksiyeteyi hafifleten ilaçlar bulunmaktadır. Doktorunuz bu ilaçlardan birini yazabileceği gibi en fazla faydayı sağlamak için birkaç ilaçtan oluşan bir kombinasyon da oluşturabilir.

Doğru ilacı ve doğru kombinasyonu bulmak biraz deneme yanılma yapmayı gerektirir. Yan etkilerden dolayı ilaçları değiştirmeniz gerekebilir. Her ilacın etkisini görmeniz sekiz haftayı bulabilir. Genellikle her seferinde sadece tek bir ilaç değiştirilir. Böylece doktorunuz hangi ilacın işe yaradığını, hangisinin yaramadığını daha kolay anlayabilir.

Bu ilaçlar, bipolar bozukluğu tedavi etmek için kullanılabilir:

1) Lityum

Lityum (Lithobid) 1970’li yıllardan beri kullanılan duygu durum düzenleyici bir ilaçtır. Akut maninin belirtilerini kontrol altına almaya yardımcı olur. Mani ve depresyon nöbetlerinin tekrar görülmesini engellemek konusunda da etkilidir.

Lityumun yaygın olarak görülen yan etkileri arasında kilo alma ve sindirim sorunları bulunmaktadır. Bu ilaçlar tiroitleri ve böbrekleri de etkiler. Düzenli kan tahlilleri, tiroitlerin ve böbreklerin sağlığını kontrol etmek için gereklidir.

Lityum, hamilelikte mümkün olduğu kadar uzak durulması gereken Kategori D’de bulunan bir ilaçtır. Ancak, bazı durumlarda lityumun kullanımın getireceği faydalar, risklerden daha ağır basar.

2) Antikonvülsanlar

Antikonvülsanlar, bipolar bozukluğu tedavi etmek için kullanılan duygu durum düzenleyicilerdir. 1990’lı yılların ortalarından beri kullanılmaktadırlar. 2009 yılında, asenapin bipolar bozukluğu tedavi etmek için onaylanmıştır. Mani ve depresyon nöbetlerini aynı anda gören kişilerin tedavisinde de bu ilaç kullanılır.

Antikonvülsan ilaçlar:

• Divalproeks sodyum (Depakote)
• Lamotrijin (Lamictal)
• Valproik asit (Depakene)

Antikonvülsan ilaçların yaygın olarak görülen yan etkileri arasında kilo alma, uyuşma ve sabit bir şekilde oturamama vardır. Antikonvülsanlar intihar düşüncelerini ve intihar girişimi riskini artırır. Valproik asitin doğum kusurlarına neden olduğu bilinmektedir. Lamotrijin ise tehlikeli olabilecek kızarıklıklara neden olur. Lamictal kullandığınızda vücudunuzda kızarıklıklar oluşuyorsa doktorunuza haber verin.

3) Antipsikotikler

Antipsikotik ilaçlar, bipolar bozukluk için başka bir tedavi yöntemidir.

Yaygın olarak verilen antipsikotik ilaçlar:

• Olanzapin (Zyprexa)
• Risperidon (Risperdal)
• Ketiapin (Seroquel)
• Asenapin (Saphris)

Bu ilaçlarla birlikte yaygın olarak görülen yan etkiler; kilo alımı, uyuşukluk, ağız kuruluğu, libidonun azalması ve görüşte bulanıklaşmadır. Antipsikotiklerin hafıza ve dikkat üzerinde de etkisi vardır. İstemsiz yüz ve vücut hareketlerine neden oldukları da bilinmektedir.

4) Antidepresanlar

Bu ilaçların arasında seçici serotonin geri alım engelleyiciler, serotonin-noradrenalin geri alım engelleyiciler, monoamin oksidaz inhibitörleri ve üç halkalı (trisiklik) antidepresanlar bulunmaktadır. antidepresanlar bazen mani nöbetlerini tetikler. Bu yüzden, genellikle antidepresanlarla birlikte mani belirtilerini kontrol altında tutabilmek için duygu durum dengeleyiciler de yazılır.

Bazı Antidepresanlar

Serotonin-Noradrenalin Geri Alım Engelleyiciler:

• Desvenlafaksin (Pristiq)
• Duloksetin (Cymbalta, Yentreve)
• Venlafaksin (Effexor)

Seçici Serotonin Geri Alım Engelleyiciler:

• Citalopram (Celexa)
• Essilatopram (Lexapro)
• Fluoksetin (Prozac, Prozac Weekly)
• Sertralin (Zoloft)

Trisiklik Antidepresanlar:

• Amitriptilin
• Desipramin (Norpramin)
• İmipramin (Tofranil, Torfanil-PM)
• Nortriptilin (Pamelor)

Monoamin Oksidaz İnhibitörleri:

• Fenelzin (Nardil)
• Tranilsipromin (Parnate)

Genel olarak, monoamin oksidaz inhibitörleri hasta seçici serotonin geri alım engelleyicilere veya serotonin-noradrenalin geri alım engelleyicilere zayıf tepki verirse nadiren kullanılır. Bu ilaçların yan etkileri arasında cinsel istekte azalma, uykunun bölünmesi, iştahın artması, ağız kuruluğu, sindirim sistemi sorunları ve menstrüel sorunlar bulunmaktadır.

Monoamin oksidaz inhibitörler kullanılırken başka ilaç alınmamalı ve nadiren de olsa serotonin sendromu denen duruma neden olabileceğinden şarap ile peynir gibi şeylerden uzak durulmalıdır.

5) Benzodiazepinler

Benzodiazepinler, anksiyeteyi hafifletmek için kullanılan bir grup ilaçtır.

Benzodiazepinlerin arasında şu ilaçlar bulunur:

• Alprazolam (Xanax)
• Klordiazepoksid (Librium)
• Klonazepam (Klonopin)
• Diazepam (Valium)
• Lorazepam (Ativan)

Bu ilaçların yan etkileri arasında uyuşukluk, kas koordinasyonunda azalma ve denge ile hafıza problemleri bulunmaktadır. Bu ilaçlarda bağımlılık riski olduğundan dikkatli bir şekilde kullanılmalıdır.

6) Symbyax

Bu ilaç, fluoksetin ve antipsikotik olanzapinin karışımından oluşur. Symbyax, hem antidepresan hem de duygu durum düzenleyici özelliklere sahiptir. Yan etkileri arasında iştahın artması, cinsel sorunlar, uyuşukluk, yorgunluk ve ağız kuruluğu bulunmaktadır.

Doktorunuz bu ilacı kullanmanızı isterse ilaç pahalı olacağından bu iki bileşeni ayrı ayrı yazmasını isteyebilirsiniz. Kombinasyon haplarında değişik olan bir özellik yoktur. Bu ilaçlar, basit bir şekilde iki ilacın birleştirilerek yeni bir formülün oluşturulmasıyla ortaya çıkar.

Lityum ve valproik asit içeren bazı ilaçlar, doğmamış bebeğinizde doğum kusurlarının oluşma riskini oluşturur. Bazı ilaçlar ise doğum kontrol haplarının etkisini azaltır. Doğum kontrol hapı kullanarak hamileliği önlemeye çalışıyorsanız bu durumu doktorunuzla mutlaka konuşun.

Emziriyorsanız ilaç hakkında doktorunuzla konuşmanız gerekir. Bazı ilaçlar çocuğunuz için güvenli olmayabilir.

Kaynak: Healthline