Bipolar Bozukluk (Manik Depresyon): Acil 112’yi Arayın

Bipolar bozukluğun belirtileri arasında genellikle duygu durumunda uç noktalarda değişimler ve şu durumlarda değişimler gözlenir:

• Enerji
• Aktivite seviyesi
• Uyku düzeni
• Davranışlar

Bipolar bozukluğu olan biri her zaman depresyon ya da mani nöbeti geçirmeyebilir. Aynı zamanda kararsız olunan durumlar da uzun süreli olarak yaşanabilir. Bipolar bozukluğu olmayan kişiler de duygularında inişleri ve çıkışları sıklıkla yaşayabilirler. Bipolar bozukluğun neden olduğu duygu durumundaki değişiklikler ise çok farklı iniş ve çıkışlardır.

Bipolar bozukluğu olan kişiler duygu nöbetleri de denilen yoğun duygusal dönemler geçirirler.

Depresyon Nöbeti Belirtileri

Depresyon nöbetinin belirtileri arasında şunlar bulunur:
Boşlukta gibi veya değersiz hissetmek
Eskiden keyif alınan şeylere karşı ilgi kaybı
Davranışsal değişiklikler
Yorgunluk ve enerjisizlik
Odaklanmada, karar vermede zorlanma ya da unutkanlık
Huzursuzluk veya asabiyet
Uyku ve beslenme alışkanlıklarında değişiklikler
İntiharı düşünmek veya intihar girişimi

Hastalığın öbür uç noktasında ise mani nöbetleri bulunur.

Mani Nöbeti Belirtileri

Mani nöbetlerinin belirtileri arasında şunlar bulunur:
Yoğun bir şekilde neşe, heyecan ve coşku hissinin uzun süre boyunca devam etmesi
Son derece asabi, gergin ya da sinirli olma
Dikkatin kolayca dağılması veya huzursuzluk
Birbiriyle yarışan düşünceler
Çok hızlı konuşmak (Bu konuşmalar o kadar hızlı olur ki karşıdaki kişiler konuşmayı takip edemezler.)
Halledebileceğinden daha fazla projeyi üstlenmek (Gereğinden fazla amaca yönelik projeler)
Çok az uyku ihtiyacı
Kişinin yeterlilikleri ile ilgili gerçekdışı inançları
Kumar oynamak ve aşırı derecede para harcamak, korunmasız cinsel ilişkiye girmek ya da akıllıca olmayan yatırımlar yapmak gibi düşüncesiz ve yüksek risk barındıran aktivitelere girişmek

Bipolar bozukluğu olan bazı kişiler hipomani yaşayabilirler. Hipomani, “mani altında” anlamına gelir ve belirtileri mani ile büyük benzerlik gösterir. Ancak hipomanide belirtilerin ciddiyeti daha azdır. Bu iki durum arasındaki en büyük farklılık ise hipomani belirtilerinin genellikle kişinin hayatına engel olmamasıdır. Mani nöbetlerinde ise kişinin hastaneye yatırılması gerekebilir.

Bipolar bozukluğu olan bazı kişilerde mani ve depresyon nöbetlerinin bir arada görüldüğü karma nöbetler bulunmaktadır.

Mani Ve Depresyon Nöbetlerinin Bir Arada Görülmesi

Bu karma nöbetlerde kişide genellikle şu belirtiler görülür:
Gerginlik
Uyuyamama
İştahta aşırı değişimler
İntihar düşünceleri

Kişi, yukarıdaki belirtilerin hepsini yaşadığında genellikle kendini aşırı enerjik hissedecektir.

I Bipolar Tip 1

Bu tür, mani ya da karma nöbetlerin en az bir hafta devam etmesi şeklinde tanımlanır. Acilen hastanede bakım gerektiren ciddi mani belirtileri de yaşanabilir. Depresyon nöbeti geçirirseniz bu nöbetler genellikle en az iki hafta sürer. Hem depresyonun hem de maninin belirtileri kişinin normal davranışlarından son derece farklıdır.

II Bipolar Tip 2

Bu tür, depresyon nöbetlerinin hipomani nöbetleriyle birleşmesiyle görülür. Bu durum, maninin tüm etkilerinin görüldüğü karma nöbetten farklıdır.

III Tanımlanmamış Bipolar Bozukluk

Bu tür genellikle bipolar tip 1 ve bipolar tip 2 hastalıklarının teşhislerinin konması için gerekli olan kriterlerin tamamı görülmediğinde teşhis edilir. Ancak, bu durumda kişi duygu durumunda normal davranışlarından oldukça farklı olan bazı değişiklikler yaşıyordur.

IV Salınımlı Rahatsızlık (Siklotimi)

Salınımlı rahatsızlık, bipolar bozukluğun hafif bir türüdür. Bu türde, kişi en az iki yıl boyunca orta yoğunluklu bir depresyonla birlikte hipomani nöbetleri geçirmiştir.

V Hızlı Salınımlı Bipolar Bozukluk

Bazı kişilere hızlı salınımlı bipolar bozukluk teşhisi de konabilir. Bir yıl içinde bu hastalık teşhisi konan kişiler şu nöbetleri 4 veya daha fazla kez yaşarlar:

• Majör depresyon
• Mani
• Hipomani

Bipolar bozukluk çoğu durumda kişi 25 yaşına gelmeden önce başlar. Bazı kişiler ilk belirtilerini çocuklukta ya da hayatlarının daha ileriki dönemlerinde yaşayabilirler. Bipolar bozukluğun belirtilerinin yoğunluğu keyifsiz olmaktan ağır depresyona ya da hipomaniden ağır maniye kadar değişiklik gösterebilir. Hastalık yavaşça ilerlediğinden ve zamanla kötüleştiğinden teşhisin konulması genellikle güçtür.

Doktorunuz muayeneniz sırasında ilk olarak belirtileriniz ve sağlık geçmişinizle ilgili sorular soracaktır. Ayrıca, alkol ve uyuşturucu kullanımınızla ilgili bilgi edinmek de isteyecektir. Diğer sağlık sorunlarının elenmesi için laboratuvar testleri yapılabilir. Çoğu hasta sadece depresyon nöbetleri sırasında yardım aramaktadır. Bu yüzden doktorunuzun bipolar bozukluk tanısı koymadan önce kapsamlı bir değerlendirme yapması önemlidir. Bazı doktorlar, bipolar bozukluktan şüphelendikleri takdirde hastayı psikiyatri uzmanına yönlendirebilirler.

Bipolar bozukluğu olan kişiler, diğer hastalıklar konusunda da risk altındadır.

Uyuşturucu sorunları, bipolar bozukluğu olan hastalar arasında yaygın olarak görülür.

Bipolar bozukluğun bilinen bir nedeni yoktur ancak aileden gelebilir.

Bipolar bozukluk iyileştirilemez. Bu hastalık da tıpkı diyabet gibi kronik bir hastalık olarak değerlendirilmektedir. Bu nedenle dikkatle kontrol altına alınması ve hayat boyu tedavi sağlanması gerekmektedir. Tedavi genellikle ilaç ve bilişsel davranış tedavisi gibi terapilerin kullanımını gerektirir.

Bipolar bozukluğun tedavisinde kullanılan ilaçlar arasında şunlar bulunur:

• Lityum gibi duygu durum sabitleyiciler (Eskalith ya da Lithobird)
• Olanzapin (Zyprexa), ketiapin (Seroquel) ve risperidon (Risperdal) gibi atipik antipsikoz ilaçlar
• Bazen akut mani nöbetlerini geçirmek için benzodiazepin gibi antianksiyete ilaçları
• Divalproeks-sodyum (Depakote), lamotrigin (Lamictal) ve valproik asit (Depakene) gibi antikonvülsan olarak da bilinen antiepileptik ilaçlar
• Bipolar bozukluğu olan kişilerde depresyon ya da tekrar ortaya çıkan anksiyete bozukluğu gibi rahatsızlıkların tedavi edilmesi için antidepresanlar yazılabilir. Ancak antidepresanlar tek başlarına kullanıldıklarında kişinin mani veya hipomani nöbetlerini artıracağından ya da hızlı salınımlı bipolar bozukluk oluşabileceğinden bu ilaçlar genellikle duygu durum sabitleyici olarak kullanılırlar.

Birinin intihar edeceğini veya kendine ya da bir başkasına zarar vereceğini düşünüyorsanız:

Kaynak: Healthline