Bipolar Bozukluk Nöbetlerinin Belirsizliğiyle Başa Çıkmanın Yolları

Bipolar bozukluğun birçok türü bulunur:

1 Bipolar Bozukluk Tip 1

Bipolar bozukluk tip 1 olan kişiler en az bir kez mani geçirirler. Mani nöbetlerini takiben ağır depresyon nöbetleri gelebilir ancak depresyon aşaması bipolar bozukluk tip 1 tanısı konulabilmesi için gerekli değildir.

2 Bipolar Bozukluk Tip 2

En az iki hafta süren bir ya da en az dört gün süren orta şiddetli maniden daha hafif şiddetli olan hipomani nöbetini en az bir kez geçiren kişilerde bipolar bozukluk tip 2 teşhisi konur.

3 Salınımlı Rahatsızlık

Salınımlı rahatsızlık yaşayan kişiler, hipomani ve depresyon nöbetlerini iki veya daha uzun yıldır deneyimliyorlardır. Bu hastalıkta, kişinin hipomani belirtileri hipomani nöbetlerinin kriterleriyle uyuşmaz. Ayrıca depresif belirtiler de major depresyon nöbetlerindeki kriterlerle uyuşmaz. Belirtiler hiçbir zaman iki aydan uzun sürmez.

Bipolar bozukluğun belirtileri, hangi tür bipolar bozukluğun yaşandığına bağlıdır. Ancak, bazı belirtiler bipolar bozukluğu yaşayan kişilerde ortak olarak görülür.

Bu belirtiler:

• Anksiyete
• Odaklanmada güçlük
• Asabiyet
• Mani ve depresyonun aynı anda görülmesi
• Çoğu şeye karşı ilginin kaybolması
• İyi şeyler olurken kendini iyi hissetmeme
• Yanlış ama güçlü inançlar ve gerçekte olmayan şeyleri görme ya da duyma şeklindeki halüsinasyonlarla sonuçlanan gerçeklikle bağın kopması olarak da tanımlanan psikoz

Mani nöbeti sırasında, kişi enerji patlaması yaşar, daha yaratıcı ve muhtemelen daha neşeli olur. Çok hızlı konuşur, çok az uyur ve hiperaktif gibi davranabilir. Kendini yenilmez hissedeceğinden risk gerektiren davranışlar sergileyebilir.

Mani nöbetinin yaygın görülen belirtileri:

• Aşırı iyi veya optimistik bir tavır
• Aşırı duyarlılık
• Bir kişinin güçleri ve yetenekleri hakkında genellikle büyük ve mantıksız fikirler (Partnerlerini ve aile üyelerini, kendilerini gördükleri kadar başarılı görmeyip onları başarısızlıkları yüzünden suçlarlar.)
• Çok enerji
• Birbirleriyle yarış halinde olan düşünceler
• Kolay bir şekilde dikkatin dağılması
• Odaklanmada güçlük çekilmesi
• Düşüncesizlik ve mantıklı karar verememe
• Sonuçlarını düşünmeden dikkatsizce hareket etme
• Sanrılar ve halüsinasyonlar (Daha nadir görülür.)

 Bipolar bozukluğu olan kişiler farklı belirtiler gösterebilir ama yaygın olarak görülen belirtiler şunlardır:

• Moralin aniden değişmesi
• Gerçekçi olmayacak kadar iyimser olmak
• Aniden gelen tahammülsüzlük ve duyarlılık
• Aşırı enerji ve konuşma isteği
• Makul olmayan fikirlerin belirtilmesi
• Dikkatsiz ve sorumsuz bir şekilde para harcamak

Nasıl tepki verdiğiniz kişinin mani nöbetlerinin ciddiyetine bağlıdır. Bazı vakalarda, doktorlar hastanın kullandığı ilacın dozunu artırabilir, ilacı değiştirebilir ya da tedavi için hastaneye yatırmayı önerebilir. Sevdiğiniz kişiyi hastaneye götürmeye ikna etmek hiç kolay olmayabilir. Bu nöbetler sırasında kendilerini iyi hissettiklerinden ve kendileriyle ilgili bir terslik olduğunu düşünmediklerinden bunu kabul etmeyebilirler.

Genel olarak, sevdiğiniz kişilerin gerçekçi olmayan, büyük fikirleriyle eğlenmekten kaçının. Bu fikirler onların riskli davranışlarda bulunmalarına neden olabilir. Bu kişilerle sakin bir şekilde konuşarak onları bir sağlık uzmanına götürmeye ikna edin ve belirtilerindeki değişiklikler hakkında konuşmaya çalışın.

Bazı kişiler bipolar bozukluk gibi kronik bir akıl hastalığı olan biriyle yaşamayı oldukça güç bulur. Mani nöbetinde olan birinin olumsuz davranışları genellikle en yakınlarındaki kişilere karşı olur.

Sevdiklerinizle, mani nöbeti geçirmedikleri zaman açık bir şekilde konuşmanız faydalı olacaktır. Fakat sevdiklerinizin davranışlarıyla baş etmekte güçlük çekiyorsanız yardım aldığınızdan emin olun. Bilgi almak için bu durumu yaşayan kişinin doktoruyla konuşabilir, ailesi ve arkadaşlarına destek olmak için onlarla irtibat kurabilir ya da bir destek grubuna katılmayı düşünebilirsiniz.

Sevdiğiniz kişiye mani nöbeti sırasında yardımcı olmak zor olduğu gibi depresyon nöbetleri sırasında da onlara yardım etmek zor olacaktır.

Depresyon nöbetlerinin en yaygın görülen belirtileri:

• Mutsuzluk, ümitsizlik ve boşluk hissi
• Asabiyet
• Aktivitelerden keyif alamama
• Yorgunluk ve enerji kaybı
• Fiziksel ve zihinsel yorgunluk
• Kiloda ve iştahta değişiklikler (Kilo alma ve aşırı yeme ya da kilo verme ve az yeme)
• Uykuyla ilgili sorunlar (Aşırı veya çok az uyuma)
• Odaklanma ve bir şeyleri hatırlamada zorlanma
• Kendini değersiz ve suçlu hissetme
• Ölüm ve intiharı düşünme

Tıpkı mani nöbetinde olduğu gibi, depresyon nöbetlerinde de doktor ilaç değişimini, ilacın dozunun artırımını veya hastanın hastaneye yatırılmasını önerebilir. Bu durumda da, sevdiğiniz kişiler herhangi bir belirti göstermezken depresyon nöbetleriyle başa çıkmak için bir plan oluşturmak isteyebilirsiniz. Depresyon nöbetleri sırasında, bu durumu yaşayan kişiler böyle planları oluşturmak için motivasyon eksikliği yaşayabilir.

Depresyon nöbetleri sırasında sevdiğiniz kişiye yardımcı olabilirsiniz. Onları dikkatli bir şekilde dinleyin, bu durumla başa çıkmaları için tavsiyelerde bulunun ve onların olumlu tavırlarına odaklanarak morallerini düzeltmeye çalışın. Onlarla konuşurken yargılamamaya çalışın ve zorlandıkları günlük işlerde yardımcı olmaya çalışın.

Bazı belirtiler acil durumlara işaret ediyor olabilir:

• Şiddet içeren davranışlar veya konuşmalar
• Riskli davranışlar
• Tehditkar davranışlar ve konuşmalar
• İntihar üzerine konuşmalar, ölümden bahsetmek ve intihar girişimleri

Birinin kendine veya bir başkasına zarar verme ihtimali olduğunu düşündüğünüzde:

• 112 acili arayın. Acil durumu yaşayan kişinin akıl hastalığı bulunduğunu ve buna göre davranılması gerektiğini belirtin.
• Yardım gelene kadar kişinin yanından ayrılmayın.
• Silah, bıçak, ilaç ve kendine zarar verebilecek şeylerin yanından uzaklaştırın.
• Dinleyin ama yargılamayın, tartışmayın ya da bağırmayın.

Kaynak: Healthline