Bipolar Bozukluk Nedir?
Bipolar bozukluk, duygu durumunda ve enerji seviyesinde aşırı değişimlere neden olan beyinde görülen bir hastalıktır. Tam nedeni belirsizdir. Genetik, beyin fizyolojisi ve beyindeki nörotransmitterlerdeki dengesizlikler bu hastalıkta rol oynamaktadır. Nörotransmitterlere beyindeki bilgileri vücudun diğer kısımlarına ileten kimyasal elçiler de denmektedir.
Herkesin hayatında iyi ve kötü anları bulunmaktadır. Bipolar bozuklukta duygu durumundaki değişimler bu durumun çok daha ötesindedir. Bu hastalığın varlığında hayatın iyi ve kötü anlarını en uç noktalarda yaşarsınız. Bu durum günlük işleri ve ilişkileri etkileyebilir.
Her durumun kendine özel belirtileri vardır:
- Mani: Mani nöbetleri en az bir hafta olmak koşuluyla uzun süren anormal derece mutluluk ya da hırçınlığın olduğu dönemlerdir. Bu dönemde yüksek risk taşıyan veya düşüncesiz davranışlar sergilenebilir.
- Depresyon: Depresif nöbetlerde en az iki hafta süren, uzun süreli bir mutsuzluk ve yıkım yaşanır. Bu dönemde çaresizlik hissedilebilir, önceden keyif alınan aktiviteler karşı ilgi kaybı görülebilir.
Ulusal Ruh Sağlığı Enstitüsü’ne göre, bipolar bozukluğun pek çok türü bulunmaktadır:
- Bipolar bozukluk tip 1
- Bipolar bozukluk tip 2
- Siklotimi
- Hızlı döngülü bipolar bozukluk
Bipolar Bozukluk ve İlişkiler
Bipolar bozukluk, etkilenen herkes için eşsiz zorluklar sunar. Bu hastalığı siz yaşıyorsanız bir günü geçirmek bile başlı başına zorlayıcı bir şey olabilir. Günün sonunda başkalarına katabileceğiniz bir şey kalmayabilir. Bakış açınız bu hastalıktan etkilenebilir. Bir kişi ya da bir durum hakkındaki düşünceleriniz günlük olarak değişebilir.
Ancak, bipolar bozukluğu olan biriyle ilgilenmek de beraberinde eşsiz zorluklar getirir.
1 Romantik İlişkiler
2 Aile ve Arkadaşlarla İlişkiler
Bipolar Bozukluğu Olan Birine Destek Olmak
Bipolar bozukluğu olan biriyle olan ilişkiniz nasıl olursa olsun ona karşı destekleyici olmak için bu ipuçları faydalı olacaktır:
- Bu durum için suçlanacak birinin olmadığını belirtin.
- Bu durumun tıpkı diğer hastalıklar gibi bir hastalık olduğunu hatırlatın.
- Profesyonel yardım alması konusunda cesaretlendirin.
- Kendi limitlerinizi olduğu gibi onun limitlerini de kabullenin.
- Günlük işleri konusunda yardımcı olarak yaşadıkları stresi azaltın.
- Kullandıkları ilaçları öğrenin. Bu ilaçları yönergeye göre kullanmalarını sağlayın.
- Nöbetlerini ve stresi tetikleyen durumları öğrenin.
- Ne zaman uzaklaşmanız gerektiğini bilin. Hırçın davranıyorsa veya nöbetin ortasındaysa onlarla yüzleşmek veya ciddi bir konuşma yapmak için doğru zaman olmadığını bilin.
- Sabırlı olun. Yardımı dokunacak tedaviler vardır ancak doğru olanı bulmak vakit alabilir.
- İzin veriyorsa birlikte doktor randevularına ve terapilere gidin. Yaşadığı durumu mümkün olduğunca anlamanız iyi olacaktır.
- Ara verin. Bipolar bozukluğu olan biriyle ilişki içindeyseniz hastalığı olan kişi genellikle odak noktası olacaktır. Düzgün beslenmeyi, egzersiz yapmayı, gerekiyorsa terapiye gitmeyi ve ara vermeyi unutmayın.
- Mani ve depresyon belirtilerini bilip tepkilerinizi buna göre ayarlayın.
- Acil durumlarda aranması gereken terapistin, doktorun ya da psikiyatristin telefon numaralarının bulunduğu bir acil durum planı oluşturun.
Bipolar bozukluğu olan kişiyi günlük rutinlerine bağlı tutmak nöbetleri azaltabilir. 2008 yılında yapılan bir çalışmaya göre bipolar bozukluğu olan kişilerin daha hassas bir biyolojik saatleri vardır. Biyolojik saat bozulduğunda bipolar nöbet görülür. Davranış terapisine odaklanan çalışma uyku, yemek ve fiziksel egzersiz alışkanlıkları gibi günlük rutinlerin düzenlenmesinin yardımcı olabileceğini göstermiştir.
Bipolar bozukluğu olan biriyle konuşurken olaylara yaklaşma şekliniz nöbet yaşanması ile daha sakin bir tepki alınması arasındaki farka neden olabilir.
İlişki Terapisi Türleri
Terapi, bipolar bozukluğu olan kişilerle kurulan tüm ilişkilerde faydalıdır. Amerikan Evlilik ve Aile Terapisi Derneği’ne göre bilişsel davranış terapisi bipolar bozukluğu olan kişilere yardımcı olabilir. Bu terapi belirtilerin kontrol altına alınmasına, kriz planı oluşturulmasına ve önlem stratejisi geliştirilmesine yardımcı olur.
| Terapi Türleri | Amacı |
|---|---|
| Aile Terapisi | Bipolar bozukluğu olan kişi de dâhil olmak üzere aile üyelerine bu durumla nasıl başa çıkılacağını öğretir. Buradaki amaç aile üyelerinin birlikte çalışarak belirtileri gözlemesi ve nöbetlerin tekrar ortaya çıkmasının engellenmesidir. İletişim becerileri ve problem çözme stratejileri terapilerde işlenen konular arasındadır. |
| Çift Terapisi | Bipolar bozukluğu olan kişiyle kurulan romantik ilişkilerin eşsiz dinamiğine odaklanır. Bu terapi, partnerlerin arasında etkili bir iletişimin ve güvenilirliğin olmasını sağlar. Kişilerin birbirine güvenebilmesi ve zor hislerle başa çıkabilmelerinin yollarını araştırır. |
| Bireysel Terapi | Aile terapisinde de çift terapisinde de bipolar bozukluğu olan kişi için genellikle gerekli görülür. |
Bipolar bozuklukta ilişkileri yönlendirebilmek bazen zorlayıcı olabilir. Ancak, dikkatle ve anlayışla yapıldığında aradaki ilişki oldukça tatmin edici olabilir. İletişim, anlaşma ve duygusal destek yakınlarla ve arkadaşlarla sağlıklı bir ilişki kurabilmenin anahtarıdır. Gerekli görürseniz profesyonel yardım almaktan çekinmeyin.
Bipolar bozukluk tedavi edildiğinde tüm ilişkilerin daha iyi bir şansı olur. Sizin veya hayatınızdaki özel kişinin bipolar bozukluk belirtileri varsa doktora başvurun. Tedavi ne kadar hızlı başlarsa o kadar hızlı iyileşir ve sağlıklı ilişkiler kurabilirsiniz.
Soru:
Cevap: 
Kaynak: Healthline
Bir cevap yazın