Böbrek Taşı Belirtileri Nelerdir ? Böbrek Taşından Korunma Yöntemleri

Çok küçük boyuttaki böbrek taşı genellikle herhangi bir belirtiye neden olmaz. Fark edilmeden idrarla birlikte gidebilirler. Ancak hareket ederek idrar yoluna giren veya böbrekte sıkışan nispeten büyük böbrek taşı aşağıdaki belirtilere neden olabilir:

• Bel veya kasıklarda sürekli hissedilen rahatsızlık hissi (bazen testislerde ve erbezi torbasında da hissedilebilir)
• Böbrek taşı ağrısı. Bel, böğür, karnın arka tarafı ve bazen de kasıklarda hissedilen şiddetli sancı. Bu sancının süresi birkaç dakikadan birkaç saate kadar uzayabilir.
• Uzanıp yatamama, genel rahatsızlık
• Bulantı
• Normalden daha sık beliren idrar ihtiyacı
• İdrar yaparken yanma
• İdrarda kan (böbrek taşı idrar yolunu çizerek indiği için görülebilir. Kanama bazen görülmeyecek kadar az, bazen de idrar rengini kızıla çevirecek kadar fazla olabilir)

• Kalsiyum Taşları: Kalsiyum birikmesi ile oluşan böbrek taşları en sık görülen böbrek taşlarıdır. Genellikle 20-30 yaş arası erkeklerde görülür. Taşı oluşturan kalsiyum; oksalat, fosfat ve karbonat gibi maddelerle birleşebilir. Böbrek taşı oluşumunda önemli rol oynayan oksalat genellikle ıspanak gibi gıdalar ve C vitamini takviyelerinde bulunur. Aynı zananda ince bağırsak hastalıkları da kalsiyum birikimine sebep olup böbrek taşı riskini artttırmaktadır. Ayrıca yüksek seviyelerde D vitamini, paratiorit bezinin aşırı çalışması, böbrek hastalıkları ve bazı kanser türleri böbreklerde kalsiyum birikimine neden olabilir.
• Sistin Taşları: Böbrek taşı oluşmasının sebeplerinden biri de idrarda sistin bulunmasına sebep olan metabolik bir hastalık sistinüridir. Bu genetik bir hastalıktır. Kadınları ve erkekleri aynı oranda etkiler.
• Ürik Asit Taşları: Gut hastalığı olanlarda ve kemoterapi tedavisi görenlerde sıklıkla görülür. Genellikle erkekler arasında yaygındır.

7 mm çok büyük bir taş değil, eğer böbreğe invaze olmamışsa yani çok sıkı yapışmamış ise düşürmek çok kolaydır.5-6 adet avokado yaprağını bir bardak suda en az 10-12 dakika kısık ateşte kaynatıp günde bir defa suyunu içerek 15 günde taşı düşürebilirsiniz..

İbrahim Saraçoğlu

Profesör Doktor

Aşağıdaki etkenler böbrek taşına neden olabilir:

1.İdrarda Çok Fazla Kalsiyum Bulunması

Kalsiyum birikmesi ile ortaya çıkan böbrek taşı, en sık görülen türdür. İdrardaki kalsiyum miktarının artması ile görülür. Aşağıdaki etkenler bu durumu tetikleyebilir;Hiperkalsiüri,Tiroit bezinin aşırı aktif olması,Böbrek hastalıkları,Sarkoidoz hastalığı,Bazı kanserler

2.İdrar Yolu İltihapları

Uzun süren veya sık tekrar eden iltihaplar (özellikle de böbrek veya idrar yolu iltihapları) struvit türü böbrek taşına neden olabilmektedir. Kadınlarda erkeklerden daha sık görülür.

3.Protein Ağırlıklı Beslenmek

Çok fazla protein alırken yeterince lifli gıda tüketmemek ürik asitten oluşan böbrek taşına neden olabilir. Aşağıdaki durumlar bu süreci hızlandırabilir; Yeterince sıvı tüketmemek,Gut hastalığı,Kemoterapi tedavisi görmek

4.Bazı İlaçlar

Bu ilaçların böbrek taşı riskini artırdığı ispatlanmıştır:Aspirin ,Antiasitler,İdrar söktürücüler,Bazı antibiyotikler,HIV virüsüne karşı kullanılan antiretroviral ilaçlar,Bazı epilepsi ilaçları

5.Diğer Nedenler

Bu şartları taşıyan kişilerde böbrek taşı oluşması riski daha yüksektir:Hareketsiz olmak, Ailede böbrek taşı olan birinin olması,Daha önceden en az bir kez böbrek taşı düşürmüş olmak,Böbreklerden sadece birinin çalışıyor olması,Bağırsak bypass ameliyatı geçirmiş olmak.

7 mm büyüklüğünde böbreğe invaze olmuş yani çok sıkı tutunmuş böbrek taşınız var ise, bir tutam kırkkilit bitkisini 5-6 dakika  kaynatarak ilk hafta bir sabah bir akşam olacak şekilde tüketerek, sonraki günlerde ise günde bir defa sabah veya akşam tercihinize bağlı ,bir ay içerek böbrek taşını düşürebilir.

İbrahim Saraçoğlu

Profesör Doktor

Böbrek Taşı Nasıl Düşürülür?

Böbrek taşı düşürme konusunda birçok farklı ve bazıları evde uygulanabilir yöntemler vardır.

1.Sancıdan Kurtulun

Küçük olan böbrek taşı düşerken ağrı kesici almak genellikle yeterli bir önlem olmaktadır.Şiddetli sancılarda yakınınızdaki hastane veya sağlık ocağına giderek ağrı kesici iğne yapılmasını talep edebilirsiniz. Sancı devam ederse ikinci doz iğne yarım saat sonra vurulabilir.Antiemetik (kusma giderici) ilaçlar alınabilir.

2.Bol Bol Su İçin

Sıvı tüketmek idrara çıkmanızı sağlar; her idrar ise böbrek taşının düşmesini kolaylaştırır. Her on böbrek taşından sadece biri veya ikisi bol su içmekten başka bir tedaviye ihtiyaç duyar.

3.Ses Dalgası İle Kırma

Kendiliğinden düşmeyen böbrek taşı vakalarında en sık kullanılan yöntem “şok dalga litotripsi”dir (ESWL). Tedavide böbrek taşının üzerine yüksek frekanslı ses dalgaları (ultrason) gönderilir. Bu sayede böbrek taşı ufak parçalara ayrılır ve idrarla dışarı atılabilir.Biraz rahatsız edici olabilir, ağrı kesici aldıktan sonra prosedüre başlanmalıdır.Tam tedavi için birden fazla seans gerekebilir.20 mm’ye kadar olan böbrek taşında 99% etkili bir yöntemdir.

4.Cerrahi Müdahale

Çapı 6-7 milimetreden büyük olan böbrek taşı doğal şekilde düşmez. Müdahale gerektirir.

Böbrek taşı ameliyatı yapılması için bazı şartlar gerekmektedir.

• Taşın çok büyük olması ve kendi başına düşemeyecek olması,
• Çok fazla ağrınız olması,
• İdrarınızın böbreklerden akmasını engelliyor olması,
• Böbrek taşı yüzünden idrar yolları enfeksiyonu olmanız.

Böbrek taşı ameliyatları ise şunlardır:

1.Şok dalgası litotripsi

Bu en bilindik böbrek taşı tedavisidir. Küçük ve orta boyutlu taşlarda uygulanır. Noninvazif olduğu için deride hiçbir kesik yapılmaz. Bu prosedür sırasında bir masada yatarsınız ve herhangi bir ağrı veya rahatsızlık çekmemek için ilaç verilir. Doktor röntgen ve ultrason ile böbrek taşlarınızın yerini saptar. Sonra yüksek enerjili şok dalgalarını böbrek taşına yöneltir. Bu dalgalar derinizden geçer ve böbrek taşınızı parçalayarak daha küçük boyutlarda taşlara çevirir. Doktor idrar yolunuza bir stent takabilir. Bu böbrek taşlarının geçişini kolaylaştırır ve tüm bu işlem yaklaşık 1 saat kadar sürer. Sonrasında ise bol bol su içeceksiniz. Bu işlem böbrek taşı hastalarının yarısında işe yaramaktadır, eğer ki yaramazsa da tekrarlanabilmektedir. Bu prosedürün kramp ve idrarda kan gibi yan etkileri vardır. Daha ciddi yan etkiler olan böbrek etrafında kanama, enfeksiyon, böbrek hasarı, idrar akışını engelleyen taş ihtimalleri oldukça düşük ihtimallidir.

2.Üretroskopi

Bu prosedür böbreklerdeki ve idrar yolundaki taşlara uygulanır. Doktor ince, oldukla esneyebilen bir skop kullanarak taşları bulur ve kaldırır. Deriye hiçbir kesik atılmaz ve süreç boyunca uyursunuz. Doktorunuz mesanenizden ve idrar yolunuzdan geçerek böbreklerinize ulaşacak ve taşları almak için küçük bir sepet kullanacaktır. Eğer ki böbrek taşı fazla büyükse doktor skop aracılığı ile bir lazer uzatacak ve kıracaktır. İşlem sonrasında doktor idrarınızın böbrekten mesaneye taşınması için bir stent takacaktır. 4 ila 10 gün sonra bunun çıkarılması için doktorunuza gidebilirsiniz. Bu işlemin olası yan etkileri arasında enfeksiyon, sidik borusunun daralması ve kanama olabilir.

3.Perkütan Nefrolitotripsi ya da Perkütan Nefrolitotomi

Eğer ki böbrek taşı üstteki yöntemlerle kırılamazsa, ameliyat bir seçenek olur. Perkütan nefrolitotripsi ya da perkütan nefrolitotomi prosedürlerinde böbrek taşına küçük bir tüp aracılığı ile ulaşılır ve yüksek frekanslı ses dalgalarıyla kırılır. Ameliyat iki şekilde yapılabilir. Nefrolitotomi: Cerrah tüp yoluyla böbrek taşını alır. Nefrolitotripsi: Cerrah ses dalgaları ya da lazer yoluyla böbrek taşını parçalar bir vakum makinesi ile parçaları vakumlar. Ameliyat 20 ila 45 dakika arası sürer. Tipik olarak operasyon sonrasında 1-2 gün hastanede kalırsınız ve idrarınıza yardımcı olması için stent takarsınız. Doktorunuz birkaç hafta sonra herhangi bir taş parçası kalmış diye kontrol etmek için röntgen veya ultrason isteyebilir. Aynı zamanda taşın nelerden oluştuğunu öğrenmek için de laboratuara gönderebilir. Ameliyat riskleri arasında enfeksiyon, kanama ve mesaneye, bağırsağa, idrar yoluna, böbreğe ve ciğere hasar verme ihtimali vardır.

4.Açık Ameliyat

Açık ameliyat çok nadiren yapılır. Ancak eğer ki böbrek taşınız diğer yöntemlerle kaldırılamıyor ya da parçalanamıyorsa, ameliyat makul bir seçenek olur. Ameliyatın şunlara da faydası olur: Böbrek taşlarından birisi idrar yolunuza sıkışmış ise, Çok ağrınız varsa, Taş idrar akışınızı engelliyorsa, Kanıyor ya da enfeksiyonunuz varsa. Prosedür için sizi bayıltacak bir ilaç verilecektir. Cerrahınız böbreğinize ulaşmak için yan tarafınıza bir kesik açacak ve böbrek taşını bu açıklıktan alacaktır. İdrar yoluna yerleştirilen bir stent aracılığı ile de idrarınıza yardımcı olacaktır. Bu ameliyattan iyileşme süresi 4 ila 6 hafta arasında değişmektedir.

Böbrek taşı düşürme konusunda birçok farklı ve bazıları evde uygulanabilir yöntem vardır:

1.Ağrı Kesici Tedavisi

Böbrek ağrısı birçok kişi tarafından en şiddetli ağrı olarak tasvir edilir. Bu yüzden ilk yapılan eylem bir acil servise başvurmak olur. Bu ağrılar bazen klasik ağrı kesiciler (NSAİİ) ile geçmez ve narkotik tipi ağrı kesicilere ihtiyaç duyabilir. Böbrek kanalındaki kas spazmını çözmek için alfa bloker (tamsulosin) kullanımı yaygındır. Bu hem ağrıyı azaltırken hem de taş düşürülmesine yardımcı olur.

2.Sıvı Alınımı

Günde 2-3 lt su içilmesi böbrek taşı oluşumu riskini büyük ölçüde azaltmaktadır. Elbette kişinin alması gereken su miktarı terleme miktarına, yaşadığı bölgenin sıcaklığına ve diğer sıvı kaybetme sebeplerine göre değişebilir. Bu konuda belirleyici kriter günde 1,5 ila 2 lt arasında idrar çıkaracak kadar sıvı almaktır.

3.Termofor (Sıcak Su Torbası)

Böbrek kanalındaki spazmı gidermede oldukça faydalıdır.

4.Daha Az Sodyum Tüketimi

Daha az tuz yemek idrardaki kalsiyum seviyesinin düşük tutulmasına yardımcı olur ve düşük kalsiyum seviyesi ise böbrek taşı oluşumu riskini azaltır.

5.C Vitamini Takviyesinden Kaçının

Takviye C vitamini (askorbik asit) özellikle erkeklerde böbrek taşı oluşumu riskini arttırır. Araştırmacılar doğal yollarla alınan C vitamininin aynı riski taşıdığına inanmamaktadır.

6.Yüksek Oksalatlı Yiyecekler

Böylesi yiyecekler arasında ıspanak, pancar, badem bulunur ve bariz bir şekilde vücuttaki oksalat seviyesini arttırırlar. Bu böbrek taşı oluşumunu büyük ölçüde etkiler. Bu yiyecekleri az tüketmek böbrek taşı hastaları için uygun olandır.

7.Limon Tüketimi

Sitrat, sitrik asit tuzu, kalsiyuma bağlanır ve böbrek taşı oluşumunu engeller. Her gün su ile karıştırılmış yarım bardak limon suyu ya da iki adet limon yemek, idrardaki sitrat miktarını arttırarak böbrek taşı riskini azaltmakta olduğunu göstermiştir birçok çalışma.

8.Hayvansal Proteinleri Azaltın

Et, yumurta, deniz ürünleri gibi çok fazla hayvansal protein tüketmek ürik asit seviyesini arttırır. Eğer ki böbrek taşı oluşturmaya meyilliyseniz, günlük et tüketiminizi sınırlamakta fayda vardır.

9.Fesleğen Suyu

Fesleğende asetik asit bulunur ve bu da böbrek taşlarının kırılmasına ve böbrek ağrısının azaltılmasına yardımcı olur. Aynı zamanda bolca besleyici öğelere sahiptir. Bunların yanısıra geleneksek olarak sindirim ve iltihaplı bozuklukların tedavisinde de kullanılır. İlaçsal fesleğen suyunun 6 haftadan fazla kullanılması düşük kan şekerine, düşük kan basıncına ve artan kanamalara sebep olur.

10.Elma Sirkesi

Elma sirkesinde bulunan asetik asit böbrek taşının çözülmesine yardımcı olur. Aynı zamanda böbrek taşlarından ötürü oluşan böbrek ağrısının azaltılmasında da faydalıdır. Fazla alınımı düşük potasyum seviyesine ve kemik erimesine sebep olur. İnsülin, digoksin ve diyüretik kullananların elma sirkesi almaması gerekir.

11.Kereviz Suyu

Kereviz suyunun böbrek taşı yapımına katkısı olan toksinleri temizlediği bilinen bir gerçektir ve geleneksel ilaç olarak çok uzun zamandır kullanılmaktadır. Eğer ki kanama bozukluğunuz, düşük kan basıncınız ve bir ameliyatınız varsa bu karışımı içmemelisiniz. Aynı zamanda levotiroksin, lityum, güneşe duyarlılığı arttıran ilaçlar ve yatıştırıcı alıyorsanız bu karşımı içmemelisiniz.

12. Nar Suyu

Nar suyunun asırlardır genel olarak böbrek faaliyetlerini geliştirdiği bilinmektedir. Böbrek taşlarının ve toksinlerin sistemden atılmasını sağlar. Antioksidanlarla doludur ve bu şekilde böbrekleri sağlıklı tutmaya ve böylelikle böbrek taşının oluşmasını engellemeye yardımcı olur. Aynı zamanda idrardaki asitlik seviyesini düşürür, bu da ileriki zamanlarda böbrek taşı oluşma riskini azaltır. Günlük nar suyu alınımının bir sınırı yoktur. Ancak karaciğer etkileyecek ilaçlar, kan basıncı ilaçları ve Crestor kullanılıyorsa nar suyu içilmemelidir.