Sürekli tekrarlayan çene çıkması vakaları bazı eklem problemlerinden kaynaklanmaktadır. Tekrarlanmayan vakaların nedeni ise genellikle yüz yaralanmalarıdır.
Çene Çıkması Belirtileri
Çene çıkması durumunda aşağıdaki belirtilerden biri veya birkaçı görülebilir:
- Boşa çıkan ısırık, çarpık ağız kapanışı
- Konuşma güçlüğü
- Ağız tam kapanamadığı için tükürük salgısında artış
- Çenenin öne doğru çıkması
- Çene kayması
- Yüz ve çenede ağrı. Çıkan taraftaki çene ekleminin çevresinde ve kulakta hareket ile birlikte şiddetlenen ağrı
- Üst ve alt dişlerin alışılmışın dışında kapanması
Çene Çıkmasının Nedenleri
1) Darbe ve Yaralanmalar
Yüze alınan darbeler ve fiziksel travmalar çene çıkmasının en sık karşılaşılan nedenidir. Çene çıkmasına yol açan yaygın yaralanma tipleri aşağıdaki gibidir:
- Yüze alınan fiziksel saldırı
- Spor yaralanmaları
- Trafik ve işyeri kazaları
2) Ağzı Fazla Açmak
Esnerken, büyük bir sandviçten lokma almaya çalışırken, kahkaha atarken, kusarken veya diş hekimi koltuğunda iken ağzı çok fazla açmak çene çıkmasına neden olabilir.
3) Doku Sorunları
Çene kemiği, kasları, eklemi veya lifli dokularındaki sorunlar çene çıkmasını kolaylaştırabilir. Bu durum tekrarlayan çene çıkması vakalarında daha sık görülür. Çene dokularında soruna yol açan durumlara aşağıdaki örnek verebiliriz:
- Hipremobilite: Çene eklemindeki bağ dokuların esnekliğini kaybetmesi
- Kas gerginlikleri
- Osteoartrit: Eklemde görülen kireçlenme, kıkırdak doku yapısında bozulma
- Ankiloz: Kemik kaynaması ile birlikte eklemde hareket kısıtlanması
- Marfan sendromu, Ehlers Danlos sendromu (Bağ doku sorunları)
Bazı kişilerin çene eklemleri anatomik olarak çene çıkmasına daha yatkın bir şekle sahip olabilmektedir.
Çene Çıkması Tedavisi
1) İlk Yardım
Özellikle kanamalı olan çene çıkması vakaları acil tıbbi müdahale gerektirebilir.
Dikkat: Çeneyi yerine oturtmaya çalışmayın. Bu işlemin bir profesyonel eli ile yapılması gerekir.
Sabit Tutma: Profesyonel destek alınana kadar çene el ile nazikçe desteklenmeli, hareketsiz kalması sağlanmalıdır.
Bandaj: Sabitleme için baş üzerinden ve çene altından geçirilen bir bandaj kullanılabilir. Kusma ihtiyacı hissedildiğine bandaj kolayca çıkarılabilmelidir.
Tüp: Nefes alma problemleri veya yüzde aşırı şişme varsa hastaneye gidene kadar nefes alabilmek için soluk borusuna indirilecek bir tüpe ihtiyaç duyulabilir.
2) Profesyonel Destek
Eriştiğiniz fizik tedavi uzmanı veya sağlık görevlisi aşağıdakileri uygulayabilir:
- Uyuşturucu ilaçlarla bölgesel anestezi yapılabilir, kas gevşeticiler verilebilir.
- Başparmaklarını kullanarak çeneyi doğru pozisyona oturtabilir.
- Uzun süreli kullanılabilecek Barton bandajı gibi sabitleyiciler hazırlayabilir.
3) Dinlenme
Tekrarlanmaması için dikkatli olun:
- En az altı hafta boyunca ağzınızı geniş açmayın.
- Hapşırırken veya öksürürken elinizle çenenizin altına destek olun.
4) Çene Egzersizi
Tekrarlayan çene çıkması vakaları hipermobil (aşırı hareketli) çene ekleminden kaynaklanmaktadır. Aşağıdaki egzersizler bu sorunun giderilmesinde yardımcı olabilir:
Dil Pozisyonu: Tüm egzersizler boyunca dilinizin pozisyonu şu şekilde olmalıdır: Ön üst iki dişinizin hemen gerisinde, damağınıza temas eder şekilde. Böylece çeneniz fazla hareket etmeyecektir.
1. Çene Egzersizi: Bir işaret parmağınızı sorunlu olan çene ekleminiz üzerine koyun, diğerini çene ucunuza yerleştirin. Yavaşça çenenizi aşağı indirip kaldırın. Parmak uçlarınızın rehberlik ettiğini hissedin.
2. Çene Egzersizi: İki işaret parmağınızla da çene eklemlerinize dokunun. Bu pozisyonda çenenizi aşağı indirip kaldırın.
Günde 5 kez: Bu egzersizleri beş kez tekrarlayın. Bu işlemi günde beş kez uygulayın.
Dili İndirme: Gelişim kaydettikten sonra dilinizi indirerek maksimum ağız açıklığını yakalayacak şekilde egzersizlere devam edebilirsiniz.
5) Ameliyat
Bu tedavilerle gelişim göstermeyerek sürekli tekrar etmeye devam eden çene çıkması vakalarında bağ ve eklem dokusu ameliyatları gerekli hale gelebilir.
