CK Nedir? Yüksekliği ve Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?

CK (Kreatin Kinaz) birçok farklı doku ve hücrelerde üretilen ve vücut enerjisini sağlayan bir tür enzimdir. Kreatin kinaz testi ise kaslardaki olası bir iltihabı tespit etmek için kullanılır.

Normal CK (Kreatin Kinaz) Değerleri Nedir?

Kratin kinazın normal aralığı litrede 10-120 mikrogramdır. Bu sağlıklı aralık test tekniklerine ve kişiye göre değişkenlik gösterir.

CK (Kreatin Kinaz) Yüksekliği Ne Anlama Gelir?

Kreatin kinaz yüksekliği genellikle bir kas hasarının göstergesi olmaktadır. Aniden yükselen kreatin kinaz seviyesi yakın zamanda oluşan bir kas hasarına, aralıklarla yapılan test sonucunda sürekli yüksek görünen kreatin kinaz ise süreğen bir kas sorununa işaret eder. Kalp sorunlarının habercisi olabilir.

1) CK (Kreatin Kinaz) Yüksekliği Neden Olur?

– Rabdomiyoliz
Rabdomiyoliz iskelet kaslarının hızlı yıkımı sonucunda miyoglobin isimli kas proteinin idrara sızması hastalığıdır. Aşağıdaki etkenlerle ortaya çıkabilen rabdomiyoliz, kreatin kinaz yüksekliğine yol açabilir:

• Kaslara darbe almak, yaralanmalar
• İleri derecede yanıklar
• Çok ağır egzersiz, maraton koşusu gibi aşırı şiddetli fiziksel aktiviteler
• İlaç ve alkol zehirlenmesi
• Kandaki fosfat, potasyum ve magnezyum gibi elektrolit elementlerin seviyesindeki dengesizlikler
• Genetik kas hastalıkları
• Virüs ve bakteri kaynaklı birçok farklı iltihaplı hastalık
• İleri derecede düşük veya yüksek tiroit hormon seviyesi
• Bacak ve kollara giden kan miktarında düşüş
• Fiziksel şiddet ve çocuk istismarı
• Uzun süreli koma
• Uzun süreyle geçirilen nöbetler
• Kokain kullanımı
• Bazı tür yılanların ısırması ile zehirlenme

Rabdomiyaliz hastalarının kreatin kinaz seviyeleri normal değerlerin 100 katı çıkabilir. Yukarıda sıralanan etkenler rabdomiyolize neden olmayacak şiddette olsa bile kreatin kinaz yüksekliğine yol açabilir.

– Kalp Krizi
Göğüs ağrısı ile birlikte ortaya çıkan kreatin kinaz yükselmesi yakın zamanda geçirilen kalp krizine işaret edebilir.

– Ağır Egzersiz
Ağırlık kaldırmak, temas sporları veya ağır egzersiz orta derecede kreatin kinaz yükselmesine neden olabilir.

– Kas Kütlesi
Kas kütlesi fazla olan kişilerin kreatin kinaz seviyelerinin bir miktar daha yüksek olması sağlıklı bir durumdur. Erkeklerin kadınlara göre kreatin kinaz seviyelerinin daha yüksek olmasının nedeni budur.

– Diğer Nedenler
Aşağıdaki etkenler de kreatin kinaz yükselmesine neden olabilir:

• Nadir görülen genetik bir kas-sinir sorunu olan Kennedy hastalığı
• Beyinde görülen sorunlar
• Alkol krizleri
• İnme
• Elektrik şokları

2) CK (Kreatin Kinaz) Yüksekliği Tedavisi

– Beslenmenize Dikkat Edin
Aşağıdaki beslenme önerileri kreatin kinaz seviyenizi düşürecektir:

• Kolesterolünüzü düşürecek gıdalar tüketin. Bu sayede olası kalp sorunları azalacaktır. Bu amaçla ceviz ve badem yiyin. Haftada iki veya üç kez enginar tüketin.
• Yulaf, erik, havuç, brokoli gibi çözülebilir lifli gıda tüketin.
• Sarımsak kalp dostu bir gıdadır.
• Gingko biloba destekleri alın.
• Sütle birlikte kış kirazı tüketin.
• Magnezyum ve A-C vitaminleri açısından zengin beslenin.
• Yüksek proteinli diyet uygulamayın.
• Alkolden uzak durun.

– Egzersizlerinizi Düzenleyin
Yoğun ve ağır egzersizin kreatin kinaz seviyesini artırdığını bilmelisiniz.

• Kreatin kinaz testi yaptırmadan önceki beş gün boyunca ağırlık kaldırma gibi ağır egzersizler yapmayın.
• Egzersiz öncesinde ısının.

– Bazı İlaçlardan Uzak Durmalısınız
Aşağıdaki kreatin kinaz yüksekliğine neden olan ilaçlar yerine alternatif tedaviler için doktorunuza danışın:

• Statin ve clofibrate içeren kolesterol düşürücü ilaçlar
• Amfoterisin B içerikli mantar önleyiciler
• Ampicilin içerikli antibiyotikler
• Bazı anestezik ilaçlar
• Aspirin, heparin ve warfarin gibi kan sulandırıcılar
• Deksametazon içerikli steroitler
• Furosemit içerikli idrar söktürücüler
• Morfin içerikli ağrı kesiciler

CK (Kreatin Kinaz) Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?

Kreatin kinaz düşüklüğü, olası bir hastalık tanısında kreatin kinaz yüksekliği kadar belirgin bir etki sağlamaz. İleri derecede hareketsizlik veya kas zayıflığına işaret edebilir.

1) CK (Kreatin Kinaz) Düşüklüğü Neden Olur?

– Genel Nedenler
Hamilelik: Hamileliğin erken döneminde kreatin kinaz düşüklüğü görülebilir.

Eklem İltihabı: Kreatin kinaz düşüklüğü eklem iltihabı ile ilişkili kas zayıflığından kaynaklanabilir.

Bayılmak: Kreatin kinaz düşüklüğü sık sık bayılma ve baygınlık durumları ile ilişkilendirilmektedir.

Alkol: Alkolden kaynaklı karaciğer hastalıkları kreatin kinaz düşüklüğüne yol açabilmektedir.

– Diğer Nedenler
Aşağıdaki etkenler de kreatin kinaz düşüklüğüne yol açabilir:

• Kas kütlesinde kayba yol açan hastalıkların son aşaması
• Kortikosteroit tedavisi
• Miyozin kaybı
• Çocukluk çağı dermatomiyoziti
• Çoklu organ yetmezliği
• Meme kanseri
• Bazı romatizmal hastalıklar
  • Sistemik lupus eritematozu
  • Spondiloartropati
  • Fasiit
  • Perimisit

2) CK (Kreatin Kinaz) Yüksekliği Tedavisi

• Haftada beş gün orta tempolu egzersiz yapın.
• Aksi istenmedikçe protein ağırlıklı beslenin.
• Alkolden uzak durun.
• Kas kütlenizi artırın.