Çocuklarda Multiple Skleroz Hastalığı

Multiple skleroz (MS), merkezi sinir sistemini etkileyen bir bağışıklık sistemi hastalığıdır. MS hastası kişilerde vücudun bağışıklık sistemi sinir hücrelerinin etrafındaki koruyucu katmanı hedefler.

MS genellikle 20 – 50 yaş aralığında teşhis edilse de, çocuklarda ve ergenlik çağındaki kişilerde de bu hastalık görülebilir. Araştırmalar MS hastalarının yaklaşık %10’unu çocukların oluşturduğunu ortaya koymuştur.

MS hastası bir çocuğunuz varsa, çocuğunuzun bu durumla baş edebilmesi için bu konuda bilgili olmanız gerekmektedir.

MS hastalığının nedenlerini, risk faktörlerini, belirtilerini, teşhis ve tedavi edilme şeklini öğrenmek için yazının devamını okuyabilirsiniz.

Çocuklarda Multiple Skleroz Hastalığının Nedenleri

MS hastalığının nedenleri çocuklarda da yetişkinlerde de hala bilinmemektedir. MS’le ilgili bir teori, bu hastalığın virüs veya bakteriler gibi bulaşıcı bir ajanla tetiklediğini savunmaktadır. Ancak bu teorideki gibi özel tetikleyici ve bulaşıcı maddeler henüz saptanamamıştır.

Bu durumu tetikleyen şey her ne olursa olsun, MS hastalığına her ne sebep oluyorsa bu konuda sizin ya da çocuğunuzun yapabileceği bir şey bulunmamaktadır.

Çocuklarda Multiple Skleroz Hastalığında Risk Faktörleri

MS hastalığının nedenleri bilinmese de araştırmacılar MS riskini yükseltebilecek birçok faktör bulmuşlardır. Tüm bağışıklık sistemi hastalıklarında olduğu gibi, bu hastalığın da kadınlarda görülme olasılığı daha yüksektir. Kız çocuklarının MS’e yakalanma olasılığı erkek çocuklarınkinden neredeyse üç kat daha fazladır. Çocuklarda MS, ekvatordan uzaklaştıkça daha sık görülür. Bunun nedeni bilinmemektedir.

Genetiklerin de MS hastalığındaki rolü büyüktür. MS hastası olan kişilerin çocuklarında MS hastalığı olma riski üç ila beş kat daha fazladır. Ancak MS hastalığını önlemek için yapılabilecek herhangi bir şey yoktur.

Çocuklarda Multiple Skleroz Hastalığının Belirtileri

Çocuklarda MS’in belirtileri yetişkinlerdeki MS ile aynıdır. Ancak MS herkesin vücudunda farklı bir yeri etkileyebilir. Bu yüzden belirtilerle ilgili bir standart yoktur.

MS’te en sık görülen belirtiler:

Uyuşukluk
Karıncalanma
Baş dönmesi
Zayıflık
Yorgun hissetme
Yürümede zorlanma
Görüşte bozulma
Bağırsak ve mesaneyle ilgili sorunlar

Her MS hastasında farklı belirtiler olabilir. Bu yüzden, çocukta ne tür belirtiler gelişeceğini önceden tahmin etmek imkânsızdır.

MS belirtileri genellikle nöbetler halinde ortaya çıkar ve sonrasında bir süre hiç belirti gözlenmez. Nöbetler sırasında yeni belirtiler ortaya çıkabilir veya eski belirtiler kötüleşebilir. Aylar veya yıllar içinde belirtilerin giderek yoğunlaşması da mümkündür.

Çocuklarda Multiple Skleroz Hastalığının Teşhisi

MS belirtileri kişiden kişiye değişiklik gösterebildiğinden bazen bu hastalığı teşhis etmek güçleşir. Çocuklarda MS’in belirtileri başka çocuk hastalıklarının belirtileriyle karışabileceğinden bu durum daha zordur.

MS hastalığını teşhis etmek için tek bir test yoktur. Birinde MS olduğunun anlaşılması için çok sayıda test yapılır. Bunların arasında nörolojik testler, omurilik sıvısı testi ve MR taramaları vardır. Ne yazık ki, çok fazla test yapılsa bile doktorlar yıllar boyu MS hastalığının teşhisini koyamayabilir.

Yakın zamanlarda yapılan uluslararası bir panelde MS uzmanlarıyla MS hastalığını teşhis edebilmek için yeni bir kriter oluşturulmuştur. Bu kriter, gelecekte MS teşhisinin daha kolay yapılmasını sağlayacaktır.

MS, çocuklar da dâhil olmak üzere pek çok kişide kendini tekrarlayan nöbetleri olan bir hastalıktır.

Çocuklarda Multiple Skleroz Hastalığının Tedavisi

MS hastalığının tedavisi, hastalığı düzenleyici ilaçlarla yapılır. Bu ilaçlar, MS’in ilerleyişini yavaşlatır.

Çocuklarda ve yetişkinlerde kendini tekrarlayan MS hastalığını tedavi etmek için Gilenya denilen bir ilaç kullanılmaya başlanmıştır. Bu ilaç, çocuklarda kullanılmasına müsaade edilen ilk hastalık düzenleyici ilaçtır. Gilenya’nın MS nöbetlerini hafiflettiği araştırmalarla kanıtlanmıştır.

10 yaş altında kullanmak üzere onaylanmış herhangi bir ilaç bulunmamaktadır ancak bu yaş grubunda MS hastalığı oldukça nadir görülür. Sadece yetişkinlerde kullanımına onay verilmiş MS ilaçları yine de çocukları ve ergenlik çağındaki hastaları tedavi etmek için kullanılabilmektedir. Bu duruma, ilacın prospektüsünde belirtilen endikasyonlar haricindeki amaçlar için kullanılması denmektedir.

MS’in tedavisinde Tecfidera ve Aubagio denilen ilaçlar kullanılmaktadır. Bu iki ilaç da yetişkinlerin kullanımı için onaylanmıştır.

MS tedavisinde kullanılan bir başka ilaç Rituxan’dır. Bu ilacın yetişkinlerde veya çocuklarda kullanılması için onay verilmemiştir. Ancak ilaç üzerine yapılan klinik denemeler ve araştırmalar bulunmaktadır. 2016 yılında yapılan bir çalışma, ilacın yetişkinlerde kullanımının güvenli olduğunu savunmaktadır.

Tedavi söz konusu olduğunda, yapabileceğiniz en iyi şey çocuğunuzun doktorlarıyla yakın ilişki içinde olmanız olacaktır. Doktorunuz kişiselleştirilmiş bir tedavi planı oluşturarak muhtemel yan etkileri en aza indirmeye ve çocuğunuzun ihtiyaçlarını karşılamaya çalışacaktır.

Çocuğunuzla Multiple Skleroz Hakkında Konuşun

*Çocuğunuza hastalıktan bahsetmek oldukça zor olabilir. Ailelerin çoğu, çocuklarında endişeye neden olmak istemediklerinden hastalığı söylemeyi ertelerler. Ancak hastalığın teşhisini çocuğunuzdan saklamaya çalışmanız stresi daha da artıracaktır. Çocuğunuz bir şeylerin ters gittiğini anlayabilir ve gerçekten çok daha kötü olasılıkları düşünmeye başlayabilir.

*Çocuğunuzla sakin ve açık bir şekilde konuşursanız çocuğunuzun daha az endişelenmesini sağlayabilirsiniz. Çocuğunuzun doktorlarıyla MS hakkında konuşması ve sorularını sorması kendisini daha rahat hissetmesini sağlayacaktır.

*MS hastalığı olan bir çocuğa bakmak sizin için oldukça zorlu bir süreç olacak. Bu süreçte yalnız olmadığınızı unutmayın. MS hastalığı için oluşturulmuş pek çok destek grubu da bulunmaktadır. MS’in henüz tedavisi olmasa da bu duruma çözüm bulmak için araştırmalar yapılmaktadır. Umudunuzu kaybetmemelisiniz.

Kaynak: Healthline