Çocuklarda Sarılık: Belirtileri, Nedenleri, Tedavi Yöntemleri ve Doğal Çözümler

Yeni doğan bebeklerde, bebeğin karaciğeri henüz tam gelişmediği için fazla bilirubini dışarı atamaz. Bunun sonucunda da sarılık olur. Büyük çocuklarda görülen sarılığınsa başka nedenleri vardır. Çocuklarda ve büyüklerde görülen sarılık üç kategoride incelenebilir:

1.Obstrüktif sarılık

Pankreas ve karaciğer arasındaki safra kanalının tıkanması sonucunda oluşur.

2.Hepatik sarılık

Karaciğer hastalığı ya da karaciğerde hasar varsa oluşur.

3.Hemolitik sarılık

Kandaki alyuvarların anormal şekilde tahrip olması sonucu bilirubinin kana karışması durumunda oluşur.

Sarılığın en belirgin özelliği cildin ve göz beyazının sararmasıdır. Sarılık, idrar gibi vücut sıvılarının renklerinin de değişmelerine sebep olur.

Çocuğunuzdaki sarılık hepatit gibi bir hastalıkla ilişkiliyse aşağıdaki belirtileri de gösterebilirler:

• Ateş
• Karın ağrısı
• Bulantı
• Yorgunluk

Sarılığın belirtileri ciddiye alınmalıdır. Çocuğunuz başka belirtileri de gösteriyorsa mümkün olduğunca hızlı bir şekilde acil servise götürmelisiniz.

Sarılığın görülmesinin çok sayıda sebebi olabilir. Çocuğunuzun neden sarılık olduğunu bilmek, doğru tedaviyi uygulayabilmek için gereklidir. Sarılığın en sık rastlanan nedenleri:

1.Hepatit

Beş tip bulaşıcı hepatit vardır. Her biri farklı bir virüs tarafından tetiklenir.

Hepatit A, genellikle kirli su içmenin ya da kirli gıda tüketmenin sonucu olarak ortaya çıkar.

Hepatit B, vücut sıvıları aracılığıyla bulaşır. Hepatit B’si olan bir anne, doğum sırasında bebeğine virüsü bulaştırabilir.

Hepatit C, genellikle iğnelerden veya virüsü taşıyan kandan bulaşır. Bu yüzden, çocuklarda sarılığa sebep olma olasılığı düşüktür.

Hepatit D, kanında Hepatit B virüsünü taşıyan insanlarda görülür.

Hepatit E, dünyanın belirli bölgelerinde bulunan bir virüstür.

Hepatit A ve Hepatit B aşıyla engellenebilir hastalıklardır. Hepatinin, otoimmün hepatit denen bir başka türü daha vardır. Vücuttaki bağışıklık sistemi, yanılgıya düşerek karaciğerdeki sağlıklı hücrelere saldırdığında bu durum görülür.

Hepatitin tüm türleri, karaciğer yangısına sebep olur. Bu durum, zamanla karaciğerin işleyişini bozar.

2.Epstein-Barr virüsü (EBV)

EBV çok sık rastlanan bir virüs olup, çocukları ve yetişkinleri etkiler. Tükürük gibi vücut sıvıları aracılığıyla bulaşır.

Diş fırçasını ya da bardağını paylaşan bir çocuk, başka birinden Epstein-Barr virüsünü kapabilir. EBV sizde ya da çocuğunuzda varsa, hiçbir belirti göstermiyor olabilirsiniz. Fakat daha ciddi bazı durumlarda, sarılık, ateş ve lenf nodlarında büyüme gibi belirtiler ortaya çıkabilir.

3.Safra taşı

Safra taşları, sindirime yardımcı olan safranın sertleşerek küçük parçalar oluşturmuş halidir. Safranın salgılandığı safra kesesi, karaciğerin üstünde küçük bir organdır.

Safra taşlarının neden oluştuğu her zaman anlaşılmaz ama çocuğunuzun kolesterolüne bağlı safra üretimiyle ya da safrada çok fazla bilirubin olmasıyla alakalı olabilir. Safra kesesi, safrayı düzgün bir şekilde boşaltamıyorsa, zamanla safra taşları oluşur.

4.Kanser

Pankreas ya da karaciğer kanseri, daha başka belirtiler göstermenin yanı sıra sarılığa da sebep olabilir. Ancak bu durum çocuklarda çok nadiren gözlenir.

5.Hemolitik anemi

Hemolitik aneminin çok sayıda türü vardır ama hepsi alyuvarların normalden çok daha hızlı bir şekilde yıkımına sebep olur. Hemolitik anemi genetik olup anne veya babadan geçebilir, enfeksiyon sonucunda ortaya çıkabilir ya da otoimmün hastalıklarının sonucu olarak gözlenebilir.

• Sarılığın ilk teşhisi fiziksel muayeneyle çocuğun cilt rengine ve gözlerinin beyazına bakılarak teşhis edilebilir. Sarılığın nedenini bulmak zor olabilir.
• Çocuğunuzun doktoru, normal olmayan morarmalara bakarak ya da örümcek anjiyomlara bakarak karaciğerle ilgili hastalıkların belirtilerini arayabilir. Örümcek anjiyomlar, kan damarlarının cilde yakın bir yerde küçük ve normal olmayan şekilde toplanmasıdır. Eğer parmaklar ya da avuç içleri kırmızımsı bir renge dönmüşse yani palmar eritem varsa bu da karaciğer hastalığının bir işareti olabilir. Karaciğerde şişlik olup olmadığını anlamak için de fiziksel muayene yapılır.
• Kan testi ve idrar tahlili, anemi ve karaciğer fonksiyonlarıyla birlikte vücuttaki bilirubin değerlerini de gösterir. Kan testleri, hepatit ya da Epstein-Barr virüsünün olup olmadığını da gösterebilir.
• Çocuğunuzda sarılığa ek olarak anemi rahatsızlığı da varsa, doktorunuz antikorların alyuvarlara saldırıp saldırmadığını anlamak için Coombs testi de yapmak isteyebilir. Böylelikle, çocuğunuzun sarılığının, otoimmün hastalıklarından kaynaklanıp kaynaklanmadığını öğrenebilirsiniz.

• Sarılığın düzgünce tedavisinin yapılabilmesi, durumun altında yatan sebeplere bağlıdır. Yeni doğan bebeklerde, bilirubin seviyesinin yükselmesiyle ortaya çıkan sarılık ışık tedavisiyle düzeltilebilir. Tedavi süresince bebeğiniz, bilirubin seviyesini düzeltmeye yardımcı olacak özel bir mavi ışığa maruz kalır.
• Eğer sorun alyuvar hücrelerinin yıkımıyla alakalıysa, doktorunuz kan nakli, ilaç ya da plazmayı kan hücrelerinden ayıracak bir yöntem olan plazmaferez uygulamayı önerebilir.
• Bilirubin seviyesi yüksek olan bebeklerde kan nakli yapmak işe yarayabilir. Bu tedavi süresince, çocuğunuzdan alınan küçük miktarlarda kan, alyuvar hücrelerinin sayısını artırmak için geri verilir. Böylelikle bilirubin seviyesi düşer.
• Hepatit tedavileriyse, virüsün türüne göre farklılık gösterir. Örneğin, Hepatit A vücudu aylarca tedavisiz bırakırken,
• Hepatit B ve Hepatit C için ilaç kullanılır.
• EBV’nin ilacıysa zamandan başka bir şey değildir. Sarılığın oluşum nedeni EBV’den ya da diğer nedenlerden kaynaklanıyorsa, tedavi bulantı ve ateş gibi belirtileri kesmeye yönelik olur.

• Karaciğer hastalıkları, hepatit ya da başka bir ciddi hastalık sarılığa neden oluyorsa tedavi için doktorunuzun tavsiyelerine uyun.
• Sarılık daha hafif sebeplerden olduysa, sarılığa neden olan şey ortadan kaldırıldığında, tıpkı bebeklerde olduğu gibi tedaviye ihtiyaç kalmadan sarılık kendiliğinden geçer.
• Çocuğunuzun tuvalete düzenli olarak çıktığından emin olun. Dışkılama, bilirubinin vücuttan daha hızlı atılmasına yardımcı olur. Çocuğunuzun kabızlığı önlemek ve bağırsak hareketlerini düzenlemek için:
• Bol su tüketmesini sağlayın.
• Fiziksel aktivite yapmasını sağlayın.
• Meyvelerde, fasulyede ve zenginleştirilmiş mısır gevreklerinde bulunan lifleri tükettiğinden emin olun.
• Sarılığın hafif olduğu durumlarda sarılık genellikle kendi kendine geçer. Hepatit ya da hemolitik anemi gibi sarılığa neden olan durum tedavi edildiğinde sarılık ve sarılıkla birlikte görülen diğer belirtiler geçecektir. Sarılığı önlemek, özellikle çocuğunuzda kalıtsal bir rahatsızlık varsa veya bilirubinin oluşmasına imkân sağlayan bir otoimmün hastalığı varsa her zaman mümkün değildir. Ancak, temizliğe dikkat etmek ve virüsü taşıyabilecek bardak, diş fırçası gibi kişisel eşyaları paylaşmamak hastalığa yakalanma riskini azaltır. En önemli iki hepatit türündense aşı olarak korunabilirsiniz.