Çok Su İçme Nedenleri ve Tedavisi

Fazla su içmek böbreklere zarar verir mi? Çok su içme genellikle sık idrara çıkmaktan ve berrak idrar renginden başka belirtiye neden olmaz. Çünkü böbrekler fazla suyu atar. Ancak nadiren de olsa içilen suyun miktarı sıkıntı doğurabilecek kadar çok olabilir.

İçilen su miktarının “çok” olduğunu gösterebilecek net bir ölçü yok. Bunun nedeni her bünyenin farklı zamanlarda farklı miktarlarda suya ihtiyacının olması. Gereğinden fazla su içildiğini aşağıdaki belirtilerden çıkarabilirsiniz:

1) Baş Ağrısı

Çok su içme, kandaki sodyum seviyesinin düşmesine yol açarsa vücut hücrelerinde büyüme yaşanabilir. Bu büyüme beyin hücrelerinde oluşunca baş ağrısına yol açabiliyor.

2) Metabolizmanın Yavaşlaması

Çok su içmek kan dolaşımındaki glikoz seviyesinde de düşüşe yol açabiliyor. Vücudumuz glikoz yetmezliği yüzünden ihtiyaç duyduğu enerjiye erişemezse vücut metabolizması yavaşlayabiliyor.

3) Adrenal Yorgunluğu

Adrenal yorgunluğu aslında modern zamanların tasarlayıp sunduğu ağır streslerden kaynaklanan onulmaz bir sıkıntı. Ancak gereğinden çok su içme de adrenal yorgunluğuna yol açabiliyor. Bunun nedeni, böbreklerin daha çok çalışmak zorunda kalarak vücudu stres altına sokması.

Adrenal yorgunluğunun bazı belirtileri şunlardır:

• Uzun süre uyumuş olmaya rağmen sabah uyanamama
• Gün boyu (gittikçe artan) yorgunluklar
• Stresle baş edememe
• Tuzlu gıdalar arzulama
• Akşama doğru enerji seviyesinin artması
• Şeker ve kahveye (kafeine) düşkünlük
• Bağışıklık sisteminin zayıflaması ile birlikte ortaya çıkabilecek farklı hastalıklar

4) Kas Krampları

Çok su içmenin neden olabileceği elektrolit dengesizlikleri kas kramplarına yol açabilir.
Aşağıdaki belirtiler de yaşanabilir:

• El ve ayaklarda soğukluk
• Vücut ısısının düşmesi
• Kuru cilt
• Kalp çarpıntısı
• Tansiyon düşmesi, ani baş dönmesi veya görüş bulanıklığı

5) Sık İdrara Çıkma Ve İdrar Rengi

İki saatte bir idrara çıkmak normaldir. Ancak saatte birden fazla kez idrar ihtiyacınız oluyorsa çok su içiyor olabilirsiniz. Ayrıca idrarın tamamen renksiz olması da çok su içme belirtisidir, sağlıksız bir durumdur. İdrar renginin açık sarı tonlarında olması gerekir.

Aşağıdaki etkenler çok su içmeye yol açabilir:

• Tuzlu veya baharatlı gıdalar tüketmek
• Aşırı terlemek, sıcak ortamlarda veya güneş altında bulunmak
• Şeker hastası olmak
• Antikolinerjik, demoklosiklin, idrar söktürücü veya fenotiazin gibi bazı ilaçların kullanımı
• Şiddetli iltihap (sepsis), vücut yanıkları veya kalp, karaciğer ya da böbrek yetmezliği gibi tehlikeli durumlarda kan dolaşımındaki sıvıların vücut dokularına akması
• Psikojen Polidipsi

Bu etkenlerden psikojen polidipsi haricindekilerde vücut kişiyi çok su içmeye yönlendirerek elektrolit dengesini sağlamaya çalışır veya bileşen kayıplarını tamamlar.

Ancak psikojen polidipsi ile birlikte gelen çok su içme, tedavi edilmesi gereken bir durumdur.

Psikojenik polidipsi, psikolojik olarak çok su içme isteği şeklinde tanımlanabilir. Genellikle ağız kuruluğu hissi ile tetiklenmektedir. Bu hisse psikiyatrik fenotiazin ilaç kullanımı yol açabilmektedir. Ancak atletlerde, diğer sporcularda veya hassas bireylerde su kaybı korkusu ile de psikojen polidipsi tetiklenebilmektedir.

Tedavide en önemli etken, düzenli takiptir. Tedavi seçenekleri psikojen polidispsi belirtilerine göre değişkendir.
Su zehirlenmesi gibi bir durum söz konusu ise hastane yatışı gerekebilir. Bazı tedavi seçenekleri şunlardır:

• Kronik belirtileri olan, hiponatremi (sodyum azlığı) belirtileri göstermeyen veya az gösteren bireylerde sıvı kısıtlaması yoluna gidilmelidir. Bu bireylerde günlük sıvı alımı 1-1.5 litre ile sınırlandırılmalıdır.
• Psikiyatrik destekler, davranış terapileri ve uzman eli ile uygulanan ikna teknikleri gerekli olabilir.
• Şizofreni, bipolar bozukluk, ağır depresyon gibi hastalıklarda kullanılan atipik antipsikotikler, daha az yan etki gösterebilmekte ve psikojenik polidipsi sorununda aşama kaydettirebilmektedir. Farklı durumlar için uzmanlarca clozapine, risperidone, olanzapine, demeclocyclinine gibi ilaçlar önerilebilir.