Crohn Hastalığı Genlerinizde mi Var?

Crohn hastalığı, iltihabi bağırsak hastalığının bir türüdür ve sindirim sisteminde iltihaplanmaya neden olur. İltihaplanmanın oluştuğu yer kişiden kişiye göre değişir. Ağızdan anüse kadar herhangi bir yer etkilenebilir. İltihaplanma bağırsak dokusunun derinlerine kadar yayılarak ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Crohn hastalığı her yaşta görülebilir ancak bu hastalık çoğu zaman ergenliğin sonlarındaki ve 20’li yaşlardaki kişileri etkilemektedir. Erkekler ve kadınlar bu hastalıktan eşit derecede etkilenir. Çevresel ve genetik risk faktörleri kişinin Crohn hastalığına yakalanma riskini artırmaktadır.

Crohn Hastalığı Kısaca

Yaşam editörleri tarafından hazırlanan hastalık kartlari ilgili hastalığa ait en çok merak edilen sorulara kısaca yanıt verir.

Dikkat
Normal

Endişelenmeli miyim?

Crohn hastalığı sindirim sisteminde ve bağırsaklarda ciddi iltihaplanma olarak ortaya çıkar ve hastanın yaşam kalitesini etkiler.

Neye Dikkat Etmeliyim?

Bağırsaklarda oluşacak hasarın engellenmesi için erken teşhis önemlidir. Crohn belirtileri yaşıyorsanız ve ailenizde Crohn hastası varsa doktorunuzdan test yapmasını isteyin.

Hangi Doktora/Bölüme Gidilir?

Crohn hastalığı durumunda İç Hastalıkları (Dahiliye), Gastroenteroloji bölümlerine gidilir.

Crohn Hastalığında Genetik Risk Faktörleri

Genetik, Crohn hastalığında büyük rol oynamaktadır. Uzmanlar, hastalıkla kromozom 5 ve 10 arasındaki gen mutasyonlarının arasında bağlantı bulmuşlardır. ATG16L1, IL23R, IRGM ve NOD2’deki mutasyonlar Crohn hastalığının oluşma riskini artırıyor gibi durmaktadır.

Araştırmalar genetik çeşitliliğin, sindirim sistemindeki bakterilerin varlığını etkilediğini belirtmektedir. Bu bakterilerdeki değişimler, bağırsak hücrelerinin normal tepki verme kabiliyetine zarar verebilir. Bağırsak hücreleri bakterilere anormal bir şekilde tepki veriyorsa Crohn hastalığıyla ilişkili bağırsak sorunları ve iltihaplanma görülebilir.

Crohn Hastalığı Kimlerde Görülür?

Amerika Birleşik Devletleri’nde Crohn hastalığı yıl içerisinde 100,000 kişiden 1 ila 10 kişiyi etkilemektedir. Araştırmacılara göre Crohn hastalığı olan kişilerin %5’i ila 22’sinin birinci derece akrabaları da bu hastalığı yaşamaktadır.

Araştırmacılar Crohn hastalığının giderek bebeklerde, çocuklarda ve genç yetişkinlerde yaygın olarak görülmeye başlanan bir hastalık olduğunu bulmuşlardır.

Crohn Hastalığının Belirtileri

Crohn hastalığında dikkat edilmesi gereken bazı belirtiler:

Karın ağrısı ve kramp
İshal
Ateş
Yorgunluk
Kanlı dışkı
İştahın azalması
Kilo verme
Perianal hastalıklar
Gözlerin, cildin ve eklemlerin iltihaplanması
Karaciğerin ya da safra kanalının iltihaplanması
Çocuklarda büyümenin ve cinsel gelişimin yavaşlaması

Doktora Ne Zaman Görünmelisiniz?

Bağırsak alışkanlıklarınızda değişiklikler yaşıyorsanız ya da şu belirtileri görüyorsanız doktora görünmelisiniz:

Karın ağrısı
Kanlı dışkı
İlaçlarla geçmeyen uzun süreli ishal
Bir ya da iki günden uzun süren ateş
İstem dışı kilo kaybı

Crohn Hastalığının Teşhisi

Crohn hastalığını telhis etmek için tek bir tane test kullanılmaz çünkü Crohn hastalığının pek çok farklı belirtisi vardır. Doktorların çoğu, Crohn hastalığından şüphelendiklerinde farklı testleri ve işlemleri bir arada kullanırlar.

Bu testler:

Test	İşlev
Radyoloji testleri	Doktorların sindirim sistemini görüntülemelerine yardımcı olur.
Biyopsi	Bağırsak dokusundan alınan örneklerin incelenmesini sağlar.
Kan tahlilleri	Anemi ve enfeksiyon kontrolü için yapılır.
Dışkıda gizli kan testi	Dışkıda gizli kan olup olmadığına bakmak için yapılır.
Kolonoskopi	Özel bir kamera yardımıyla bağırsaklardaki iltihaplanma ve Crohn hastalığının izleri araştırılır ve biyopsi için örnek alınır.
Esnek sigmoidoskopi	Özel bir kamera kullanarak bağırsağın son kısmını iltihaplanmayı kontrol etmek için inceler.
Özofagogastroduedonoskopi	Kamera yardımıyla yutağın, midenin ve onikiparmak bağırsağının incelenmesini sağlar.
Tomografi	Özelleştirilmiş ve yüksek detaylı röntgeni kullanarak bağırsak dokusundaki tahrişe bakar.
Manyetik rezonans (MR)	Vücudu manyetik alandan ve radyo dalgalarından yardım alarak tarar ve dokularla organların detaylı bir görüntüsünü verir.
Kapsül endoskopi	Fotoğraf çekecek, içinde kamera olan küçük bir kapsülün yutulması ve fotoğrafların bilgisayara gönderildiği bir uygulamadır. Doktorunuz Crohn hastalığının belirtilerini kontrol etmek için resimleri indirir. Dışkıyla kamera, ağrısız bir şekilde atılır.
Çift balon endoskopi	Normal endoskopiyle ulaşılamayan yerlere ulaşılmasını sağlayan bir yöntemdir.
İnce bağırsak görüntüleme	Baryum içeren bir elementin içilmesiyle röntgen, tomografi ve MR taraması ile ince bağırsağın görüntülenmesidir.

Fetüste, doğum öncesi görüntüleme ile Crohn hastalığı kontrol edilebilir. Mutasyondan kaynaklandığı düşünülürse hamilelik sırasında genetik test yapılabilir. Bu durumda NOD2 geninde mutasyon kontrol edilir.

Bu gende mutasyonun bulunması, Crohn hastalığının teşhis edildiği anlamına gelmez. Sadece hastalığın gelişme riskinin olduğunu gösterir. Doğum öncesi kontrolleriyle ilgileniyorsanız doktorunuzla ya da genetik uzmanıyla görüşebilirsiniz.

Crohn Hastalığının İlerleyişi

Crohn hastalığının bir çaresi yoktur. Asıl amaç hastalığı remisyona sokabilmektir. Hastalık remisyona girdiğinde, hastalığın fark edilebilir belirtilerini yaşamazsınız. Remisyon birkaç gün sürebileceği gibi yıllar boyunca da sürebilir. Ancak Crohn hastalığı herkesi farklı bir şekilde etkiler. Bu yüzden etkili bir tedavi planı bulmak zaman alabilir.

Genel olarak Crohn hastalığının tedavisinde çeşitli ilaçların bir arada kullanılması ve ameliyat vardır. Sizin için en uygun tedaviyi bulmak için doktorunuzla görüşebilirsiniz.

Kaynak: Healthline