Crohn Hastalığında Ameliyat

Crohn hastalığının görülebileceği yerler:

• Ağız
• Yutak
• Mide
• Rektum

Crohn hastalığı bağırsaklarda olabilir. Sürekli iltihaplanmanın ve tahrişin olması genellikle rahatsızlık verici belirtilere neden olabilir.

Yaşanabilecek rahatsızlıklar:

• İshal
• Ödem
• Karın ağrısı
• Yorgunluk
• İştah kaybı
• Bulantı
• Kanlı dışkı

İlaç her zaman yeterli gelmeyebilir ve Crohn hastası bazı kişilerin eninde sonunda ameliyata ihtiyacı olabilir. Hastalığı olan kişilerin %75’inde belirtilerin hafifletilebilmesi için bir tür ameliyat yapılması gerekir. Ameliyat Crohn hastalığında genellikle son çare olarak düşünülür. Doktorunuz bağırsağın içinde kansere işaret eden herhangi bir şey bulursa ameliyata ihtiyacınız olabilir.

Kullandığınız ilaçların ağır yan etkileri varsa veya ilaçlar etkili bir şekilde işlememeye başladıysa ameliyat olmanız gerekebilir. Crohn hastalığı, tıbbi bir aciliyet yaratan komplikasyonlara neden oluyorsa da ameliyata ihtiyaç duyabilirsiniz.

Bu komplikasyonlar arasında şunlar bulunur:

• Bağırsaklarda apse
• Bağırsaklarda perforaj
• Rektum ve mesane gibi iki farklı yerin arasında oluşan anormal bağlantılar, fistüller
• Bağırsaklarda tıkanıklık veya engel
• Toksik megakolon
• İdrarın kontrol edilememesi

Doktorunuzun uygulayacağı ameliyat türü, sindirim sisteminizin neresinin etkilendiğine bağlıdır.

1 Ostomi

Ostomide, vücudunuzdaki atıkları atmak için bir delik açılır. Doktorunuz, bu ameliyatı bağırsağınızın bir kısmı veya tamamı alındıktan sonra yapabilir. Doktorunuz ostomiyi ince bağırsağınızda uygulayacaksa bu işleme ileostomi denmektedir. Kalın bağırsakta uygulanırsa, işlem kolostomi adını alır. Kolostomi ve ileostomi ameliyatlarında karnınıza delik açılır. Bazı vakalarda, doktor bağırsaklar iyileştikten sonra bu işlemi tersine çevirebilir.

2 Bağırsakların alınması

Bu işlem sırasında bağırsakların hasar gören kısımları alınır.

3 Kolektomi

Kalın bağırsağın hastalıklı kısımları alınır.

4 Proktokolektomi

Kalın bağırsak ile rektum alınır ve genellikle atıkların toplanması için ostomi yapılması gerekir.

5 Striktüroplasti

Yaralanmaların etkilerini azaltmak için bağırsaklar daraltılır veya inceltilir.

Doktorlar, bu teknikleri mümkün olan en az invazif teknikle ya da laparoskopi ile uygularlar. Bu yöntemlerde küçük kesikler atılır ya da ucunda kamera olan özel cihazlar vücudun içine sokulur. Bazı vakalarda ise doktorun ameliyat için daha büyük kesikler atması gerekebilir.

Tüm cerrahi işlemler risk barındırır. Crohn hastalığı için ameliyat olacaksanız doktorunuzun kazara bağırsağın sağlıklı olan kısmını kesmesi ve aşırı kanamanın yaşanması mümkündür.

Ameliyatla ilgili diğer riskler arasında şunlar bulunur:

1 Enfeksiyon

Kesik atılan tüm ameliyatlarda enfeksiyon riski bulunur. Vücudun içini açmak, zararlı bakterilerin içeri girmesini ve vücudu enfekte etmesini mümkün hale getirir. Ameliyat kesikleri, düzgün bakılmazsa ameliyattan sonra da enfeksiyon kapabilir.

2 Yetersiz Beslenme

İnce bağırsak, yiyeceklerdeki besinlerin emiliminden sorumludur. Ameliyatla ince bağırsağın bir kısmının alınması yetersiz beslenmeye neden olabilir. Bu durum, vücudunuzun besinleri emme kabiliyetini etkileyerek besin yetersizlikleri riskini ortaya çıkarır.

3 Marjinal Ülser

Marjinal ülser, doktorunuzun bağırsakları birleştirmek için diktiği yerde ortaya çıkabilir. Bu durum, yaralanan bölgenin düzgün iyileşmesini engeller. Bunun sonucu ise oldukça acı verici olabilir, enfeksiyon ve bağırsak delinmesi görülebilir.

4 Pouchitis

Pouchitis, doktorunuzun kalın bağırsağın bir parçasını aldıktan sonra ince bağırsağı anüse bağlamasından sonra ortaya çıkar. Bu işleme ileoanal anastamoz denmektedir. Bu işlem sırasında cerrah, atıkların toplanması ve atıkların anüse gidişinin yavaşlatılması için J şeklinde bir kese oluşturur. Bu işlem inkontinansı azaltır. Pouchitis, J şekilli kese iltihaplandığında ortaya çıkar. Pouchitisin yaygın görülen belirtileri arasında bağırsak kontrolünün azalması, kanlı dışkı ve ateş bulunmaktadır.

5 Daralmalar

Daralmalar ya da yaralanmalar ameliyat yapılan yerin etrafında görülebilir. Bunun sonucunda ortaya çıkan hasar, yiyeceklerin sindirilmesini ve dışkının vücudunuzdan atılmasını zorlaştırabilir. Bu durum ise ince bağırsakta tıkanıklığa ya da bağırsak delinmesine neden olabilir.

!!!Bazı ameliyatların beklendiği gibi işe yaramaması ve belirtilerin devam etme olasılığı bulunmaktadır. Doktorunuzla ameliyattan önce bu riskleri konuşmanız önemlidir. Ameliyat riskleri, faydalardan daha ağır basıyorsa ameliyat önerilmez.

!!!Ameliyattan sonra komplikasyon riskini en aza indirgemek için doktorunuzun ameliyattan sonra yapacaklarınıza dair yönergelerini dikkatli bir şekilde dinlemelisiniz. Bu yönergeler arasında kesiklerin olduğu yerleri temiz ve kuru tutmak, doktorunuzun önerdiği diyetleri uygulamak bulunabilir.

Doktorunuzu enfeksiyon ya da daha başka komplikasyonların varlığını gösteren ciddi belirtilerin varlığında aramalısınız.

Bu belirtiler arasında şunlar bulunur:

• Karında şişlik
• Kanlı dışkı
• Göğüste ağrı
• Kafa karışıklığı
• 38^oC’nin üzerinde ateş
• Zamanla azalmayan ağrı
• Kesiklerden akan kötü kokulu akıntı veya irin
• Nefes darlığı
• Bir şey yiyememek ve içememek

Ameliyattan sonra bu belirtileri yaşarsanız hemen doktorunuzu arayın.

İyileşme süresinin uzunluğu ameliyattaki yaklaşıma ve ameliyatın türüne bağlıdır. Bazı kişilerin ameliyattan sonraki birkaç gün boyunca hastanede kalması gerekir. Bazılarının ise birkaç haftayı hastanede geçirmeleri gerekebilir. Ameliyatınızdan sonra tahmini iyileşme süresini öğrenmek için doktorunuzla konuşmalısınız.

Doktorunuz, evde iyileşme süreciyle ilgili sizi bilgilendirecektir. Düşük lifli ve düşük tortu oluşturacak şekilde beslenme tavsiye edilmektedir. Bu tür bir diyet, bağırsakların sindirmek için çok çalışmasını engelleyerek bağırsaklara dinlenmesi için zaman tanımaktadır.

Düşük lifli ve düşük tortulu yiyecekler:

• Avokado
• Konserve veya pişmiş meyveler
• Makarna
• Patates
• Pirinç
• İyi pişmiş sebzeler

İyileşme sırasında ara sıra kendinizi yorgun veya rahatsız hissedebilirsiniz. Ancak, iyileşme süreci bittiğinde kendinizi çok daha iyi hissetmelisiniz. İdeal olarak, ameliyatla Crohn hastalığının belirtilerinin hafiflemesi gerekmektedir.

Ameliyat belirtilerin hafiflemesine yardım ediyor olsa da bağırsakların alınması hayatınızı değiştirebilir. Ameliyat yemek yemenizi, bir şeyler içmenizi ve tuvaleti kullanma şeklinizi etkileyebilir. Ameliyattan sonra uyum sağlamakta güçlük çekiyorsanız destek gruplarına katılmayı düşünebilirsiniz.

Katılabileceğiniz pek çok destek grubu bulunmaktadır. Aralarına katılarak başkalarının yaşadığı zorlukları ve kendi deneyimlerinizi paylaşabilirsiniz. Yaşadığınız yerdeki destek gruplarını internet üzerinden araştırarak bulabilirsiniz. Bu konuda doktorunuzdan da tavsiye alabilirsiniz.

Kaynak: Healthline