Daha Sağlıklı Alışkanlıklar Edinmenin Yolları

Alışkanlıkların nasıl oluştuğunu hiç merak ettiniz mi? Alışkanlıklarınızı değiştirmek için harekete geçmeden önce alışkanlıkların oluşmasına neden olan psikolojik süreci anlamanız size yardımcı olacaktır. Tüm alışkanlıklar, alışkanlık döngüsü denilen üç aşamalı bir süreç sonucunda oluşurlar. Alışkanlık döngüsünde başlama işareti, rutin ve ödül aşamaları vardır.

Alışkanlık döngüsünün ilk işareti olan başlangıç işareti, beynin otomatik pilota geçmesi için bir tetikleyicidir. Sürecin bu noktasında, beyniniz kararları sonra düşünmek için bir kenara koyar. İkinci aşama olan rutin, başlangıç işareti oluştuktan sonra yaptığınız tüm hareketleri kapsar. Bu aşamalar, son aşama olan ödül yaşanmadan gerçekleşmez. Ödül, beynin bu hareketi hatırlayıp ileride tekrar etmesine yardımcı olur.

Alışkanlıklar, sağlıklı olduğu sürece harikadırlar. Örneğin, dengeli beslenme ve egzersiz yapma alışkanlığı müthiştir. Alışkanlıkları yok etmenin en kolay yolu olan değişiklik yapmayı öğrenmeniz gerekmektedir.

Herhangi bir zamanda herhangi bir alışkanlığı yok etmek tamamen sizin elinizdedir. Bir alışkanlığı yok etmek için hiçbir zaman geç değildir. Alışkanlıklar, hayatın her aşamasında değiştirilebilir.

Alışkanlıkları yok etmenin en etkili yoluysa, alışkanlığın yapısını anlamaktır. Kişiler davranışlarının başlangıç noktalarını fark ettiklerinde, bu alışkanlıkları değiştirmek çok daha kolay bir hale gelir.

Örnek olması için bir alışkanlık döngüsünü inceleyelim. Diyelim ki, her gün yemekten sonra bir kâse dondurma yeme alışkanlığınız var. İlk aşama, bu süreci incelemek ve bu alışkanlığınızın oluşmasında etkili olan başlangıç işaretini bulmak olmalıdır. Başlangıç işaretiniz, yemek yedikten sonra kendinizi tam doymuş hissetmemeniz ve bu açlığı tatlı yiyerek bastırmak istemeniz olabilir.

Daha sonra, bu alışkanlığın rutin kısmına bakmalısınız. Rutininiz dolaba yürümek ve en sevdiğiniz kâseyi alıp içine dondurma koymak olabilir. Şimdi bu alışkanlığın ödülünü bir düşünelim. Ödül, dondurmadan karşılayacağınız şekerle kendinizi iyi hissetmeniz ve tatlı krizinizi bastırmanız olabilir. Ödül bundan çok daha karmaşık da olabilir. Mesela bu ödül, tatlı bir şey yerken hissedilen rahata düşkünlük ve güzel bir tatlı yiyor olmak da olabilir. Bu alışkanlığın önüne geçmek için yeni bir alışkanlık döngüsü oluşturmanız gerekir.

Yapılan pek çok çalışma, doktorların çok daha uzun yaşadığını göstermektedir. Araştırmalar, doktorların sahip olduğu sağlıklı alışkanlıkların sağlıklı sonuçlar doğurduğunu ortaya koymaktadırlar. Siz de şekeri azaltmak ve egzersiz yapmak gibi alışkanlıkların sağlığınız için faydalı olduğunu biliyor olabilirsiniz. Ancak bu alışkanlıkları nasıl edineceğinizi bilemeyebilirsiniz.

Bunu daha iyi anlayabilmek için yine dondurma örneğini düşünelim. Bu eski alışkanlığı daha sağlıklı bir alışkanlıkla değiştirmek için alışkanlık döngüsünü değiştirmelisiniz. Yemekten sonra yenilen dondurmanın yerine bir parça meyve yemek sizin için yeni bir başlangıç işareti olacaktır.

Yemek bittikten sonra genellikle tam doymuş hissetmiyorsanız, midenizi doldurmak için tatlı yemek isteyebilirsiniz. Bu hissi geçirmek için daha yavaş yemek yiyebilirsiniz. Böylece daha iyi doyacağınız için tatlı isteğiniz azalacaktır. Yemekten kalktığınızda kendinizi daha tok hissedeceğinizden daha hafif bir şeyler yemek isteyebilirsiniz. Bu sizin yeni başlangıç işaretiniz olacaktır.

Daha sonrasında meyve yemeyi alışkanlık haline getireceksiniz. Bu yeni alışkanlığa alıştıkça, yeni bir ödül aldığınızı da fark edeceksiniz. Yeni ödülünüz tatlı yemeniz ve dondurmadan gelen zararlı şekeri tüketmemeniz olacak.

Sizin ödülünüz daha karmaşıksa, dondurma yerken güzel bir tatlı yediğinizi düşünüyorsanız meyve olarak daha özel meyveleri seçebilirsiniz.

Alışkanlıkların oluşmasına neden olan psikoloji anlaşıldıktan sonra eski alışkanlıklardan kurtulmak ve yeni alışkanlıklar edinmek çok daha kolay olacaktır. Artık daha iyi alışkanlıklar edinmenin mümkün olduğunu öğrendiğinize göre bu yılı daha iyi alışkanlıklar edinerek geçirmeye ne dersiniz? Her seferinde tek bir alışkanlığı değiştirmeye çalışmanız ilerleme kat etmenize yardımcı olacaktır.

Kaynak: Healthline