Davranış Bozukluğu Nedir? Çeşitleri Nelerdir?

Üç tür davranış bozukluğu vardır. Hastalığın semptomlarının ilk ortaya çıktığı yaşa göre sınıflandırılırlar:

• Çocukluk dönemi başlangıcı, davranış bozukluğu belirtileri 10 yaşından önce ortaya çıktığında ortaya çıkar.
• Ergen başlangıcı, davranış bozukluğu belirtileri gençlik yıllarında ortaya çıktığında ortaya çıkar.
• Belirtilmemiş başlangıçta davranış bozukluğunun ilk gerçekleştiği yaş bilinmemektedir.

Bazı çocuklara sınırlı prososyal duyguları olan davranış bozukluğu teşhisi konacaktır. Bu spesifik davranış bozukluğuna sahip çocuklar, genellikle duygusal ve duygusal olmayan olarak tanımlanır.

Davranış bozukluğu olan çocuklar genellikle kontrol edilmesi zor ve kurallara uymakta isteksizdir. Eylemlerinin sonuçlarını göz önünde bulundurmadan dürtüsel davranırlar. Ayrıca başkalarının duygularını dikkate almazlar. Aşağıdaki davranışlardan birini veya birkaçını ısrarla gösterirse çocuğunuz davranış bozukluğu yaşayabilir:

• Agresif davranış
• Aldatıcı davranış
• Yıkıcı davranış
• Kural ihlali

1.Agresif Davranış

Agresif davranış şunları içerebilir:

• Başkalarını korkutmak veya zorbalık etmek
• Bilerek insanlara veya hayvanlara fiziksel olarak zarar vermek
• Tecavüz etmek
• Silah kullanmak

2.Aldatıcı Davranış

Aldatıcı davranış şunları içerebilir:

• Yalan söyleme
• Kırıp girmek
• Çalma
• Sahtecilik

3.Yıkıcı Davranış

Yıkıcı davranış kundakçılık ve mülkün diğer kasıtlı olarak imha edilmesini içerebilir.

4.Kuralların İhlali

Kuralların ihlali şunları içerebilir:

• Okulu asmak
• Evden kaçmak
• Uyuşturucu ve alkol kullanımı
• Çok genç yaşta cinsel davranış
• Davranış bozukluğu olan erkeklerin, kızlardan daha agresif ve yıkıcı davranış sergileme olasılığı daha yüksektir. Kızlar aldatıcı ve kural ihlal edici davranışlara daha yatkındır.

Ek olarak, davranış bozukluğu belirtileri hafif, orta veya şiddetli olabilir:

1.Hafif

Çocuğunuzun hafif semptomları varsa, teşhis koymak için gerekli olanlardan fazla davranış problemi göstermediği anlamına gelir. Davranış sorunları başkalarına nispeten küçük zararlar verir. En sık karşılaşılan sorunlar arasında yalan söyleme, okuldan kaçma ve ebeveyn izni olmadan karanlıktan sonra dışarıda kalma sayılabilir.

2.Ilımlı

Çocuğunuz çok sayıda davranış problemi gösterirse, ılımlı semptomları var demektir. Bu davranış problemlerinin başkaları üzerinde hafif veya şiddetli bir etkisi olabilir. Sorunlar vandalizm ve çalma içerebilir.

3.Şiddetli

Çocuğunuz tanı koymak için gerekli olanlardan daha fazla davranış problemi gösterirse şiddetli belirtiler gösteriyordur. Bu davranış sorunları başkalarına ciddi zararlar verir. Sorunlara tecavüz, silah kullanımı veya haneye zorla tecavüz dahil edilebilir.

Genetik ve çevresel faktörler davranış bozukluğunun gelişmesine katkıda bulunabilir.

1.Genetik Nedenler

Beynin ön lobuna verilen hasar, davranış bozukluğu ile ilişkilendirilmiştir. Ön lob, beyninizin problem çözme, hafıza ve duygusal ifade gibi önemli bilişsel becerileri düzenleyen kısmıdır. Aynı zamanda kişiliğinize de ev sahipliği yapar. Davranış bozukluğu olan bir kişideki ön lob, başka şeylerin yanı sıra, aşağudakilere neden olabilecek şekilde düzgün çalışmayabilir:

• Dürtü kontrolü eksikliği
• Gelecekteki eylemleri planlamak için azaltılmış bir yetenek
• Geçmiş olumsuz deneyimlerden öğrenme yeteneğinde azalma

Frontal lobun bozulması genetik veya kalıtsal olabilir veya bir yaralanma nedeniyle beyin hasarından kaynaklanabilir. Bir çocuk ayrıca davranış bozukluğunda sık görülen kişilik özelliklerini miras alabilir.

2.Çevresel Faktörler

Davranış bozukluğu ile ilişkili çevresel faktörler şunlardır:

• Çocuk istismarı
• İşlevsel olmayan bir aile
• Uyuşturucu veya alkole bağımlı ebeveynler
• Yoksulluk

Aşağıdaki faktörler çocuğunuzun davranış bozukluğu geliştirme riskini artırabilir:

• Erkek olmak
• Kentsel ortamda yaşamak
• Yoksulluk içinde yaşamak
• Ailesinde davranış bozukluğu geçmisi olması
• Ailede akıl hastalığı geçmisi olması
• Diğer psikiyatrik bozuklukları olması
• Uyuşturucu ya da alkol kötüye kullanan ebeveynlerin olması
• İşlevsel olmayan bir ev ortamına sahip olmak
• Travmatik olayların yaşandığı bir geçmişe sahip olmak
• İstismar veya ihmal edilmek

⇒Çocuğunuz davranış bozukluğu belirtileri gösteriyorsa, akıl sağlığı uzmanı tarafından değerlendirilmelidir. Size ve çocuğunuza tanı koymak için davranış kalıpları hakkında sorular soracaklar. Bir davranış bozukluğu teşhisi konması için çocuğunuzun, bozuk davranış için yaygın olan en az üç davranışı sergiliyor olması gerekir. Çocuğunuz da son altı ay içinde davranışlardan en az birini göstermiş olmalıdır. Davranışsal problemler de çocuğunuzu sosyal olarak veya okulda önemli ölçüde bozmalıdır.

⇒Kötü niyetli evlerde yaşayan davranış bozukluğu olan çocuklar diğer evlere yerleştirilebilir. Kötüye kullanım mevcut değilse, çocuğunuzun akıl sağlığı sağlayıcısı, çocuğunuzun duygularını doğru bir şekilde ifade etmesini veya kontrol etmesini öğrenmesine yardımcı olmak için davranış terapisi veya konuşma terapisi kullanacaktır. Akıl sağlığı uzmanı ayrıca size de çocuğunuzun davranışını nasıl yöneteceğinizi de öğretecektir. Çocuğunuzun depresyon veya DEHB gibi başka bir zihinsel sağlık bozukluğu varsa, zihinsel sağlık kuruluşu bu durumu tedavi etmek için ilaçlar yazabilir.

⇒Yeni tutumlar ve davranış kalıplarının oluşturulması zaman aldığından davranış bozukluğu olan çocuklar genellikle uzun süreli tedaviye ihtiyaç duyar. Bununla birlikte, erken tedavi bozukluğun ilerlemesini yavaşlatabilir veya olumsuz davranışların şiddetini azaltabilir.

⇒Davranış bozukluğu için uzun vadeli görünüm, çocuğunuzun davranışsal ve duygusal sorunlarının ciddiyetine ve sıklığına bağlıdır. Sürekli olarak aşırı agresif, aldatıcı veya yıkıcı davranış sergileyen çocuklar daha zayıf bir görünüme sahip olma eğilimindedir. Diğer akıl hastalıkları varsa görünüm daha da kötüdür. Bununla birlikte, hızlı tanı koymak ve kapsamlı tedavi almak çocuğunuzun bakış açısını önemli ölçüde iyileştirebilir. Davranış bozukluğu ve diğer temel şartlar için tedavi alındığında, çocuğunuzun daha başarılı bir gelecek için daha iyi bir gelişme ve umut edinme şansı vardır.

⇒Tedavi olmadan çocuğunuzun devam eden problemleri olabilir. Yetişkinlik taleplerine uyum sağlayamayabilirler, bu da ilişkilerinde problem yaşamalarına ve iş sahibi olamamalarına neden olabilir. Ayrıca madde bağımlılığı ve kanun güçlerine sorun yaşamada daha fazla risk altındadırlar. Çocuğunuz yetişkinliğe ulaştığında, antisosyal kişilik bozukluğu gibi bir kişilik bozukluğu bile geliştirebilir. Bu nedenle erken tanı ve tedavi kritiktir. Çocuğunuz ne kadar erken tedavi görürse geleceğe bakışı o kadar iyi olacaktır.

Kaynak: Healthline