Denge Sorunları (Denge Bozukluğu)

Denge sorunları, baş dönmesine neden olur ve hareketsiz dururken ya da otururken kendinizi hareket ediyormuşsunuz gibi hissetmenize yol açar. Bunun sonucunda kendinizi iyi hissetmeyebilirsiniz ve bu durum günlük hayatınızı engelleyebilir. Denge sorunları, kemiklerin kırılmasına ve diğer yaralanmalara neden olabilecek düşmelere yol açabilir.

Denge Sorunları Kısaca

Yaşam editörleri tarafından hazırlanan hastalık kartlari ilgili hastalığa ait en çok merak edilen sorulara kısaca yanıt verir.

Dikkat
Normal

Endişelenmeli miyim?

Denge sorunlarının teşhis edilmesi zordur ve birçok nedenden kaynaklanabilir. Bu nedenler ciddi olabileceği için ihmal edilmemelidir.

Neye Dikkat Etmeliyim?

Yapabilecekleriniz arasında egzersiz yapmanız, sigarayı bırakmanız, kafeini ve alkolü sınırlandırmanız, tuz alımını azaltmanız ve dengeli beslenmeniz bulunabilir.

Hangi Doktora/Bölüme Gidilir?

Denge bozuklukları için Nöroloji (Beyin ve Sinir Hastalıkları), Kulak Burun Boğaz (KBB) bölümlerine gidilir.

Denge Sorunlarının Belirtileri

Denge sorunlarının birincil belirtileri arasında baş dönmesi ve odanın dönmesi hissi bulunur. Bu rahatsızlık yaşandığında düşmeden yürümek oldukça zordur.

Diğer belirtiler arasında şunlar bulunur:
Bulanık görme
Mide bulantısı ve kusma
Zihinsel karmaşa ve uyum sorunları
Depresyon, korku ve endişe
Odaklanmada zorlanma
İshal
Tansiyonda ve kalp hızında değişiklikler

Denge Sorunlarının Neden Yaşanır?

Denge sorunlarının nedenleri arasında şunlar bulunur:
Kulak enfeksiyonları
İç kulak sorunları
Kafa yaralanmaları
Kan dolaşımının zayıf olması
Bazı ilaçların kullanılması
Beyindeki kimyasal dengesizlikler
Tansiyonun düşük olması
Yüksek tansiyon
Nörolojik hastalıklar
Artrit
Yaşlanma

Şu durumlarda denge sorunları yaşayabilirsiniz:
Vertigonuz varsa başınızı hareket ettirdiğinizde baş dönmesi yaşayabilirsiniz. Belirtiler genellikle arkanıza baktığınızda ya da başınızın üzerindeki bir şeye ulaşmaya çalıştığınızda ortaya çıkar. İç kulak enfeksiyonları ve iltihaplanmalar baş dönmesine yol açarak sersem hissetmenize neden olabilir. Grip ve üst solunum yolu enfeksiyonları bu duruma yol açabilir. Meniere hastalığı, kulağın içindeki sıvının hacmini değiştirerek denge sorunlarına, işitme kaybına ve kulakların çınlamasına neden olur. Bu durumun nedeni bilinmemektedir. Kafa travması, yorucu fiziksel aktiviteler, kulak enfeksiyonları ve atmosferik basınç değişiklikleri, iç kulak sıvısının orta kulağa sızmasına neden olabilir. Bu durumlar da denge sorunlarına yol açabilir. Deniz yolculuğu düzelmesi saatleri, günleri hatta ayları bulacak denge sorunlarına yol açabilir. Akustik nöroma gibi tümörler de denge sorunlarına yol açabilir.

Şu durumlarda denge sorunları yaşayabilirsiniz:

Vertigonuz varsa başınızı hareket ettirdiğinizde baş dönmesi yaşayabilirsiniz. Belirtiler genellikle arkanıza baktığınızda ya da başınızın üzerindeki bir şeye ulaşmaya çalıştığınızda ortaya çıkar.
İç kulak enfeksiyonları ve iltihaplanmalar baş dönmesine yol açarak sersem hissetmenize neden olabilir. Grip ve üst solunum yolu enfeksiyonları bu duruma yol açabilir.
Meniere hastalığı, kulağın içindeki sıvının hacmini değiştirerek denge sorunlarına, işitme kaybına ve kulakların çınlamasına neden olur. Bu durumun nedeni bilinmemektedir.
Kafa travması, yorucu fiziksel aktiviteler, kulak enfeksiyonları ve atmosferik basınç değişiklikleri, iç kulak sıvısının orta kulağa sızmasına neden olabilir. Bu durumlar da denge sorunlarına yol açabilir.
Deniz yolculuğu düzelmesi saatleri, günleri hatta ayları bulacak denge sorunlarına yol açabilir.
Akustik nöroma gibi tümörler de denge sorunlarına yol açabilir.

Denge Sorunları için Risk Faktörleri

İlaç kullanıyorsanız, viral enfeksiyon geçiriyorsanız, iç kulak sorunlarınız varsa ya da kafa travması geçirdiyseniz denge sorunları için risk altında olabilirsiniz. 65 yaş üstündeyseniz, artrit, yüksek ya da düşük tansiyon gibi durumlarınız varsa denge sorunları yaşama riskiniz yüksektir. Teknede ya da gemide seyahat etmeniz de geçici denge sorunları yaşamanıza neden olabilir.

Denge Sorunlarının Teşhis Edilmesi

Denge sorunlarının teşhis edilmesi zordur ve birçok nedenden kaynaklanabilir. Doktorunuz yaşadığınız belirtileri sorup, bu durumla ilgili olabilecek geçmiş hastalıklarınızı ve kullandığınız ilaçları gözden geçirebilir. Bazı durumlarda kulak, burun ve boğaz uzmanına yönlendirilmeniz gerekebilir.

Sorunun nedenini ve şiddetini belirlemek için şu testler yapılabilir:
Kan testleri
İşitme testleri
Göz hareketleri testleri
MR ve tomografi gibi beynin ve kafanın taramasını yapacak görüntüleme testleri
Duruşunuz üzerinde yapılacak bir çalışma olan posturografi

Denge Sorunlarının Tedavisi

Denge sorunları bazen bu sorunlara yol açan sağlık sorunlarını düzelterek geçirilir. İlaçlar, ameliyatlar, beslenme düzeninde yapılan değişiklikler, fizik tedavi ve evde yapılabilecek egzersizlerle durum tedavi edilebilir.

1 İlaçlar

Doktorunuz kullandığınız ilaçları gözden geçirerek başka ilaçlar verebilir ya da ilaçların dozunu ayarlayabilir. Bu duruma bakterilerin neden olduğu kulak enfeksiyonları yol açmışsa doktorunuz antibiyotik ilaçlar verebilir. Mide bulantısı yaşıyorsanız bulantı önleyici ilaçlar verilebilir. Baş dönmesini azaltmak için kulak arkasına kortikosteroid ilaçlar enjekte edilebilir.

2 Ameliyat

3 Evde Bakım

Vertigoyu hafifletmek için doktorunuz evde kendi başınıza ya da rehabilitasyon terapistinin yardımı ile yapılabilecek aktiviteleri önerebilir. Evde yapılabilecek en yaygın teknik Epley manevrasıdır. Ayağa kalkmayı ve sonrasında hızlı bir şekilde sırt üstü yatıp kafanızı bir tarafa çevirmenizi gerektirir. Birkaç dakika sonra tekrar ayağa kalkmanız gerekir. Doktorunuz bu tekniği size gösterecektir. Baş dönmesini azaltmak ve tamamen ortadan kaldırmak için evde tekrarlayabilirsiniz.

Denge sorunlarının nedeni bilinmiyorsa ya da tedavi edilemiyorsa doktorunuz yaralanma riskinizi azaltmak için yapmanız gerekenleri size anlatacaktır. Tuvaleti kullanırken ya da merdiven çıkarken yardıma ihtiyacınız olabilir. Yürümek için baston ya da merdivenler için tırabzanı kullanmanız gerekebilir. Durumunuz ciddi ise araç kullanmamanız en iyisi olacaktır.

Denge Sorunlarının Düzelmesi

Denge sorunlarına neyin neden olduğuna bağlı olarak sorunlar geçici ya da uzun süreli olabilir. Kulak enfeksiyonunuz varsa ya da tekneyle seyahat ettiyseniz sorununuz zamanla tedaviyle düzelecektir. Ancak, sorunlarınıza neyin neden olduğu bilinmiyorsa, kronik bir hal aldıysa ya da yaşlanmanın sonucunda görülüyorsa belirtileriniz süresiz olarak devam edebilir.

Durumunuz ve yaşadığınız sorunların düzelmesiyle ilgili daha fazla bilgi edinmek için doktorunuzla görüşebilirsiniz.

Denge Sorunlarının Önlenmesi

Denge sorunlarının çoğunun önlenmesi zordur. Ancak tansiyon sorunlarıyla ilişkili olan belirtiler önlenebilir. Daha fazla su içerek ve alkolden uzak durarak düşük tansiyonu engelleyebilirsiniz. Düzenli egzersiz yapmak, tuz alımını sınırlandırmak ve sağlıklı kiloda kalmak yüksek tansiyonun önlenmesine yardımcı olacaktır.

Kaynak: Healthline