Dil Yaraları Nedenleri ve Tedavisi

Pamukçuk (Aft)
Çoğu insan, ağız ülseri veya aft da denilen pamukçuk rahatsızlığına hayatının bir döneminde yakalanmaktadır. Pamukçukların nasıl oluştuğu hücre anatomisi düzeyinde bilinmemektedir. Şu nedenlerle ortaya çıkabilir:

• Dilin darbe alması, tahriş olması
• Asitli, baharatlı ve tuzlu yiyecekler
• Genetik yatkınlık
• B12, demir ve folik asit eksiklikleri
• Sodyum lauryl sülfat içerikli diş macunlarının kullanılması
• Virüs kaynaklı enfeksiyonlar
• Behçet Hastalığı

Dilinizdeki yara küçük, çevresi kırmızı ve ortası beyaza yakın ise büyük ihtimalle pamukçuktur. Bir kanser türü değildir, nadiren daha ciddi belirtiler gösterir.

Isırılma veya Yanma
Dilimiz üzerinde deri benzeri bir koruma tabakası olmadığı için darbelere karşı daha hassastır. Başka bir vücut bölgesine hasar vermeyecek şiddette bir ısırık, dilde yaraya neden olabilir. Benzer şekilde dişleri gıcırdatmak veya kenetlemek de dil üzerinde tahriş ve baskıya neden olarak dil yaralarına neden olabilir.

Yaranın özelliğine göre, daha nadir görülen dil yaraları (veya sebep olan hastalıkları) şöyledir:

• Dilin ortasında veya arkasında görülen pürüzsüz, kırmızı kesecikler: Medyan Rombid Glossit
• Genelde depresyonda olan kişilerde dil ucunda hissedilen yanma: Glosodini
• Beyaz, dantel örgü şekilli ağrılı yaralar: Liken Planus
• Kül rengi, geniş alana yayılabilen, epitel dokusu kaybolmuş lekeler: Harita dil (Geographic Tongue)

Bu dil yaralarına mantar, bakteri ve virüs gibi mikroorganizmalar neden olmaktadır. Sigara kullanımı hastalık riskini artırmaktadır. Ayrıca şeker hastalarında ve kansızlık rahatsızlığı olan kişilerde dil yaralarının görülme riski daha fazladır.

Dil yaralarına iyi gelen tedavi yöntemleri şunlardır:

Pamukçuk (Aft) Tedavisi
Bu yaralar en geç bir buçuk hafta içinde yok olacaktır. Ancak yaranın büyüklüğü ve tekrar sıklığı can sıkıcı olabilmektedir. Şunları uygulayın:

• Ilık tuzlu su ile gargara yapmak ve ağzı çalkalamak ağrıyı hafifletir. Gargara için tuz yerine karbonat da kullanabilirsiniz.
• Az miktarda magnezyum sütü sürün. Bu ürüne manyezi sütü de denilmektedir.
• Asitli, baharatlı ve sert yiyecekler tüketmeyin.
• Bir parça buzu eriyene kadar aft üzerinde tutun.

İlaç tedavisini tercih edecekseniz, Karbamit Peroksit uygulayabilirsiniz.

Darbe ve Kesilme Sonucu Oluşan Dil Yaraları İçin
Önce ağzınızı soğuk suyla yıkayın. Bu sayede herhangi bir iltihap kapma durumunun önüne geçmiş olursunuz.

• Yara üzerine buz koyun veya buzu emin.
• Kanama varsa temiz bir parça bezle on dakika boyunca yara üzerine baskı uygulayın.
• Ciddi kesiklerde ağız dolusu bakteriden korunmak için antibiyotik kullanın.

İlaç Tedavisi
Virüs kaynaklı dil yaralarında antiviral, bakteri kaynaklı olanlarda antibiyotik ve mantar-maya kaynaklı dil yaralarında antifungus ilaçlar kullanılmaktadır. Bu yaraların bulaşıcı ve nüksedici olduğunu bilinmelidir.

Capcaicin kremleri dilinizi yumuşatacaktır. Ağrı kesiciler de kullanabilirsiniz.

Genel dil sağlığını korumak ve dil yaralarını daha hızlı iyileştirmek için aşağıdaki uygulamaları değerlendirin:

• Yatıştırıcı etkisi bilinen dondurma, muz, yulaf lapası ve yoğurt gibi yiyecekler tüketebilirsiniz. Bunlar ayrıca yumuşak olduğu için yarayı tahriş etmeyecek, canınızı yakmayacaktır.
• Domates, portakal gibi asitli gıdaları tüketmeyin. Kahve içmeyin.
• Nane ve tarçın içermeyen diş macunları kullanın.
• Sigara kullanmayın.
• Çok sıcak içecek tüketmeyin, alkol ve kafein almayın. Tahriş edici olabilirler.
• Bol su ve sıvı tüketin, diliniz nemli kalsın.