Diş apsesi, diş kökünde başlayıp diş etine de ilerleyebilir; diş etinde ortaya çıkıp diş köküne de hasar verebilir. Her iki durumda da genellikle çok ağrılı olur. Kesin tedavi için diş hekimine görünmek kaçınılmazdır. Aksi takdirde diş kaybı ve daha ciddi problemler görülebilir.
Diş Apsesi Belirtileri
Diş apsesinin esas belirtisi şiddetli diş ağrısıdır. Ağrı süreklidir, zonklama şeklinde de hissedilebilir. Diş apsesinin olası diğer belirtileri şunlardır:
- Ağızda acı tat
- Nefeste kötü koku
- Genel halsizlik, huzursuzluk
- Yüksek ateş
- Çiğneme esnasında ağrı
- Dişlerin soğuğa veya sıcağa aşırı hassas olması
- İltihap kapan diş kökünün şişmesi (sivilce gibi görünebilir)
- Boyun bezlerinin şişmesi
- Üst veya alt çenenin şişmesi: Tehlike arz eden bir belirtidir.
Tedavi edilmeyen diş apsesi diş kaybı, kan zehirlenmesi, yumuşak doku iltihabı ve başka şiddetli vücut iltihapları gibi ciddi sorunlara neden olabilir.
Diş Apsesi Neden Olur?
Ağzımızda birçok bakteri vardır. Bu zararlı canlılar diş köküne veya diş etine erişirlerse vücut savunmaya geçer. Bu esnada iltihap (apse) üreterek bakterilerin yayılmasını veya kana karışmasını önler.
Bakteriler aşağıdaki şekillerde diş köküne veya diş etine bulaşabilir:
- Ağız temizliğine dikkat edilmediği için bakterilerin diş üzerinde plak oluşturmaları. Bu plağın asit üreterek diş minesini delmesi, çürüğe neden olması
- Diş kırılmaları
- Diş dolgusunun düşerek dişin alt dokularını açığa çıkarması
- Diş eti hastalıkları (jinjivit, periyodontit…)
Aşağıdaki etkenler diş apsesinin oluşma riskini artırır:
- Şekerli besinler, asitli içecekler tüketmek
- Ağız temizliğine dikkat etmemek
- Ağza veya dişlere darbe almak
- Sigara ve tüm tütün mamulleri
- Şeker hastalığı, kemoterapi görmek vb. nedenlerle bağışıklık sisteminin zayıflaması
Diş Apsesi Tedavisi
Diş apsesini sadece bir diş hekimi tam olarak tedavi edebilir. Evde uygulanabilecek tedaviler ancak ağrıyı gidermeye yönelik olabilir. Ağrı kesiciler de kullanabilirsiniz.
1) İltihabı Boşaltmak
Bu tedavide diş hekimi diş etinde ufak bir kesik açar. Bu kesikten iltihabı boşaltır. Ancak bu işlem genellikle geçici bir çözüm olur ve tedaviye devam etmek gerekir. Bazı durumlarda bu şekilde iltihabı boşaltmak mümkün olmayabilir.
2) Kanal Tedavisi
Kanal tedavisinde kökünde apse olan dişte bir delik açılır. Özel cihazlarla diş köküne inilir ve diş kökündeki iltihap temizlenir. Sonra oluşan boşluklara dolgu maddeleri şırınga edilir, üzeri kapatılır.
3) Dişin Çekilmesi
Diş apsesi vakalarında sık sık diş kökünde ve diş etinde telafisi mümkün olmayan hasar oluşmaktadır. Bu nedenle kanal tedavisi mümkün olmamaktadır. Bu durumda dişin çekilmesi kaçınılmaz olabilir.
4) Antibiyotikler
Aşağıdaki durumlarda iltihabın kuruması için antibiyotik kullanımı gerekebilir:
- Cerrahi yöntemlerle iltihap akıtılamadığında
- Akıtılan iltihabın kana karışma riskinden şüphe ediliyorsa
- İltihaba neden olan bakteriler vücut geneline yayılmışsa veya yayılmasından endişe ediliyorsa
Diş apsesinde kullanılacak antibiyotik, diğer bakteriyel iltihaplarda kullanılması gerekenden farklıdır. Hatta farklı diş apsesi türleri için de farklı antibiyotikler gerekebilir. Bu nedenle antibiyotik tercihini diş hekiminize bırakmalısınız.
5) Ev Tedavileri
Aşağıda sıraladığımız yöntemle diş apsesini tam olarak tedavi etmez. Ancak ağrınızı hafifleterek diş hekimine gidene kadar size nefes aldıracaktır:
Sarımsak: Antibiyotik etkilidir. Suyunu çıkararak diş apsesinin üzerine uygulayabilir, çiğneyebilir veya direk yutabilirsiniz.
Karanfil, karanfil yağı: Antibiyotik etkilidir ve uyuşturan içeriği vardır.
Ilık tuzlu su ile gargara yapın: İltihabı ve ağrıyı azaltacaktır.
Karbonat, kabartma tozu: Tükürüğün asit seviyesini normale çeker. Bu sayede diş apsesinin doğal şekilde akmasını sağlar.
Hidrojen peroksit (oksijenli su): Bakterileri öldürür, ağrı ve iltihabı azaltır.
Soğuk uygulama yaparak geçici ama hızlı bir rahatlamaya kavuşabilirsiniz.
Bitki çayı poşeti: Çay tanin içerir. Tanin toksinleri ve iltihabı temizler. Uyumadan önce bir poşet (sallama) bitki çayını diş apsesinin üzerine yerleştirin ve gece boyunca bekletin. Sabah kalkınca ağzınızı tuzlu suyla yıkayın.
İltihap giderici etkileri ile aşağıdaki maddeler de diş apsesi ağrısını azaltabilir:
- Hindistan cevizi yağı
- Nane yağı
- Güvey otu yağı
- Patates püresi
- Susam
- Elma sirkesi
- Zeytinyağı
- Aynısefa çiçeği
- Sinirotu
- Papaya
- Zerdeçal
