Diş sıkma ve diş gıcırdatma çoğu zaman stresten kaynaklanır. Zihinsel ve fiziksel açıdan konforlu ve sağlıklı bir yaşam tarzına erişmek çoğu vakanın kaybolmasını sağlayacaktır.
Diş Sıkma Belirtileri
Diş sıkma uyanıkken veya uyurken (bilinçsizce) olabilir. Uyurken kenetlenme veya ritmik kasılmalar şeklinde ortaya çıkar. En yaygın görülen belirtisi, sabah kalkınca yaşanan baş ağrısıdır.
Diş sıkma aşağıdaki belirtilere de neden olabilir:
- Boğaz, çene ve yüz kaslarında ağrı
- Oyulmuş dişler veya diş kırılması
- Dişlerde hassasiyet
- Dilde diş izleri, dil yarası, iç yanakta yara
- Çiğneme esnasında ağrı
- Çene ekleminde rahatsızlık
- Uyku problemleri
- Omuz, boyun ağrısı
- (Hiperaktif) çocuklarda kulak ağrısı
Diş Sıkma Neden Olur?
1) Kaygı Bozuklukları Ve Öfke
Diş sıkma vakalarının %70 gibi büyük bir kısmına yoğun yaşanan bazı duygu durumları neden olmaktadır. Stres, aşırı endişe gibi kaygı bozuklukları (anksiyete) ve öfke uyurken ya da uyanıkken diş sıkmaya neden olabilir.
2) Sigara Ve Alkol
Kötü bir yaşam tarzı diş sıkmaya neden olabilir. Sigara ve diğer tütün mamulleri bu sonuca götürebildiği gibi çok miktarda alkol veya kafein almak da diş sıkmaya neden olabilir.
Not: Başta kokain ve ekstazi olmak üzere, uyuşturucu maddelerin yol açacağı sorunlardan biri de diş sıkmadır.
3) Hiperaktif Kişilik
DEHB (dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu) yaşayan kişilerde sinirsel aktivite ve enerji metabolizması yoğun çalıştığı için stres hormonları yükselebilir. Bu durum (çocuklar da dahil olmak üzere) diş sıkmaya yol açabilir.
4) Sorunlu Diş Pozisyonları
Ağız kapanışının sağlıklı olmasına imkan vermeyen çarpık diş dizilimi diş sıkmaya yol açabilir. Ağzı tam kapatabilmek, çiğneyebilmek vb. eylemler için harcanan efor çene kaslarında başka sorunlara da neden olabilir.
5) Uyku Sorunları Ve Diğer Nedenler
Uyku sırasında nefes kesilmesi, horlama, uykuyu alamama vb. belirtilere yol açan obstrüktif uyku apnesi gibi uyku sorunları yaşayan kişilerde sık sık diş sıkma görülmektedir. Aşağıdaki etkenler bu uyku sorunlarına yol açabilir:
- Kronik sinüzit, burun tıkanmaları
- Aşırı kilolu olmak, yakın zamanda kilo almış olmak
- Menopoz
- Alt çenenin üst çeneden geride olması
- Boyun çevresinin çok geniş olması (erkeklerde)
- Yatıştırıcı etkisi olan ilaçlar kullanmak
6) Diğer Nedenler
Aşağıdakiler de diş sıkmaya yol açabilir:
Odaklanma: Ağır nesne kaldırmak vb. bir görev üzerinde aşırı yoğunlaşan kişide diş sıkma görülecektir. Kısa süreli olduğu zaman sorun olmaz; ancak araba kullanırken ve veya okuma-yazma esnasında görülen uzun süreli diş sıkma, soruna yol açabilir.
Oral Alışkanlıklar: Kalem veya pipet kemirmek, sakız çiğnemek gibi ağzı sürekli meşgul tutan alışkanlıklar, sonradan diş sıkmaya dönüşebilir.
Diş Sıkma Tedavisi
1) Stresten Kurtulun
Başta stres olmak üzere sıkıntı verecek düzeyde yaşanan yoğun duygu durumlarını hafifletmek, birçok vakanın kendiliğinden kaybolmasını sağlayacaktır.
Evde Uygulayabilecekleriniz
Yatmadan önce nefes egzersizleri yapın. Oturun, gözlerinizi kapatın, nefes alıp verişinizde sabit bir ritim tutmaya çalışın. Kendinizi rahatlamış hissedene kadar oturmaya devam edin. Ayrıca;
- Uyumadan önce alkol veya kafein tüketmeyin. Sıcak bitki çayları deneyin.
- Sevdiklerinizle geçirdiğiniz kaliteli zamanlar diş sıkmadan kurtulmak için çok etkili olacaktır.
- Sizi huzurlu hissettirecek yoga vb. meditasyon teknikleri keşfedin.
Profesyonel Destek Alın
Kaygı bozukluğu vakalarında Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) önerilir. Bir uzmanın yorumu, yönlendirmesi ve tedavisi ihtiyacınız olan şey olabilir.
- Yetkin kişilerce uygulanacak hipnoz tedavileri etkili sonuçlar sağlayabilir.
- Doktorunuzda biofeedback teknikleri ile ilgili bilgi isteyin. Biofeedback sayesinde çene kaslarınızı daha kontrollü şekilde kullanmayı öğrenebilirsiniz.
2) Kas Gevşetme Egzersizleri
- Çene kaslarınıza parmak uçlarınızla oval hareketler ile masaj yapın.
- Dilinizin ucunu ön dişlerinizin arasına alın, bekletin.
- “Sarhoş olmuşçasına” kaslarınızı serbest bırakarak peltek cümleler kurun: “Şu an mutluyum ve kelimeleri tam çıkaramıyorum.”
- Ağzınızı iki parmağınız girecek kadar açın, bu konumda bir saat boyunca durmaya çalışın. Kapattığınızı fark ederseniz yavaşça tekrar açın.
3) İlaç Tedavisi
Kalsiyum ve magnezyum kas fonksiyonlarını düzenler, sinir sistemi sağlığı için gereklidir; eksiklikleri halinde kas krampları ve kenetlenme oluşabilir. Kalsiyum ve magnezyum takviyesi alabilirsiniz.
- Diş sıkmanın neden olduğu çene hasarı için iltihap giderici ilaçlar gerekli olabilir.
- Eczacınıza kas gevşetici ilaçlar için danışın.
- Botoks şırıngaları önerilebilir.
- Doktor tarafından kaygı bozukluğu ilaçları veya antidepresanlar önerilebilir.
4) Ağız Koruyucular Ve Diğer Tedaviler
Diş sıkma ve gıcırdatmanın hasarından korumak için gece yatmadan önce ağız koruyucular kullanılabilir. Ayrıca;
- Yatmadan önceki bir saat boyunca parlak ışıktan uzak durun.
- Boğaz ve çene civarına soğuk ya da sıcak uygulama yapabilirsiniz.
