Dışkıda kan, genellikle makat civarında veya makat derininde bir yara veya kılcal damar çatlağı olduğunda ortaya çıkar. Burada en çok dikkat edilmesi gereken nokta mide ve bağırsak kanamalarıdır. Eğer mide veya bağırsak kanaması var ise, dışkıda kan parlak kırmızı renkte değil, katran gibi görünür. Bu durumda acilen hastaneye gidilmesi gerekir.
Dışkıda Kan Neden Olur?
Dışkıda kan gelmesi şu hastalıkların belirtisi olabilir:
1) Makatta Çatlak (Anal Fissür)
Makat civarında oluşan bir yırtık veya çatlak, dışkıda kan görülmesine yol açabilir. Kanın rengi parlak kırmızı renktedir. Anüsteki büzücü kasları sıkı olan kişilerde daha çok görülür. Aşağıdaki nedenlerle ortaya çıkabilir:
- Kabızlık veya büyük dışkı yapma (genellikle)
- Hamilelik
- İltihaplı bağırsak hastalıkları
- Cinsel yolla bulaşan hastalıklar (nadiren)
2) Hemoroid (Basur)
Basur, anüs ve anüs derinindeki damarların şişmesi durumudur. Kaşıntıya ve sancıya neden olabilir. Anüs kanalında çıkıntı, doku taşması şeklinde belirir. Dışkı esnasında bu kılcal damarlar kanayarak dışkıda kan görülmesine yol açabilir.
3) Anal Fistüller
Anüs veya anüs derinindeki kanallaşmalara anal fistül denmektedir. Genellikle ağrılıdır, dışkıda kan görülmesine yol açar. Bazı nadir vakalarda sürekli akıntı gelmesi söz konusu olabilir. Anal fistüller, genellikle anal apselerin akması sonucu oluşan boşluğun dolmaması nedeni ile ortaya çıkar.
4) Mide, Bağırsak ve Yemek Borusunda Ortaya Çıkan Problemler
Dışkıdan kan gelmesi, sindirim kanalında ortaya çıkan aşağıda sıraladığımız sorunlardan kaynaklanıyor olabilir. Ancak burada dikkat edilmesi gereken, kanın sindirim sisteminde uzun süre bulunması durumunda renginin koyulaşacağıdır.
- Anüs ve civarındaki kanamalar dışkıda parlak kırmızı renkte kanamaya neden olur.
- İnce bağırsak, mide ve daha yukarıdaki organlarda görülen kanamalar dışkının katran gibi olmasına yol açar.
- İshal söz konusu ise, üst bölümlerdeki kanamalar da nadiren parlak kırmızı renkte görülebilir.
Gastroenterit: Mide ve bağırsak iltihabıdır. Virüs veya bakteri kaynaklı olabilir. Gastroenterit söz konusu ise aşağıdaki belirtiler ortaya çıkabilir:
- İshal
- Mukuslu ve kanlı dışkı
- Mide krampları
- Orta veya yüksek dereceli ateş
Ülser: Mide veya onikiparmak bağırsağında ortaya çıkan açık yaralar da dışkıda kana neden olabilir. Çoğu mide ülseri vakasının nedeni H. Pylori bakteri iltihabıdır. Ancak ibuprofen, aspirin gibi steroit olmayan iltihap giderici ağrı kesicilerin aşırı kullanımı da ülsere neden olabilir.
Divertiküler Bağırsak Hastalığı: Kalın bağırsak duvarından çıkıntı yapan küçük keseciklerdir. Yaşlandıkça ortaya çıkma ihtimalleri artmaktadır. Genellikle ciddi bir endişe gerektirmez. Ancak bazen zayıflamış damarlarda iltihaplanma ve çatlama, dolayısıyla dışkıda kan söz konusu olabilir.
Yemek Borusu Kanamaları: Özofagus varisi, diş eti kanaması vb. nedenlerle ağızda ortaya çıkan kanamanın yutulması ya da yemek borusu kanamaları dışkıda kan görülmesine yol açabilir.
Dışkıda Kan Nasıl Geçer?
Dışkıda kanamaya iyi gelen tedavi yöntemleri şunlardır:
1) Kabızlık İçin Ev Tedavileri
Kabızlık makatta çatlak, basur veya anal fistül gibi dışkıda kana neden olan etkenlerin başında geliyor. Aşağıdaki ev tedavileri birçok kabızlık vakasının kaybolması içi yeterli olmaktadır:
- Lifli beslenin. Bu amaçla brokoli, lahana, mercimek, yulaf, tam tahıllı ekmek, ketentohumu, çilek, portakal tüketebilirsiniz. Genel olarak meyve ve sebzelere ağırlık verin.
- Günde en az 1,5-2 litre (6-8) bardak su tüketmelisiniz.
- Erik kurusu yiyin. İçeriğinde dışkı yumuşatıcı özelliği olan sorbitol bileşeni vardır.
- Çok yağlı ve çok şekerli gıdalardan uzak durun.
- Süt ve süt ürünlerini, kırmızı eti, pişmiş yumurtayı, beyaz ekmeği ve pirinci azaltın.
- Fiziksel olarak aktif olun.
2) İlaç Tedavileri
Dışkıdan kan gelmesini durdurmak için bazen ilaç tedavisine gerek vardır:
Laksatifler: Ev tedavilerinin yetersiz kaldığı kabızlık vakaları için gerekli olabilir. Kabızlık tedavisi için lif takviyeleri de alınabilir.
Ağrı Kesiciler Ve Uyuşturucu Kremler: Basur belirtilerinin kaybolması için önerilebilir. Ancak bu ilaçların basuru iyileştirmeyeceği akılda tutulmalıdır.
Gliseril Trinitrat Kremler: Bir hafta içinde iyileşmeyen makatta çatlak (anal fissür) vakalarında önerilebilir. Bu krem sayesinde anüs civarındaki damarlara akan kan dolaşımı artırılır, yaranın daha hızlı iyileşmesi sağlanır.
3) Cerrahi Müdahale
Anal Fistül Tedavisi: Çoğu anal fistül vakasının tek kesin çözümü, cerrahi müdahale olmaktadır. Çok nadir vakalar kendiliğinden iyileşebilir. Fistülotomi, seton teknikleri, doku yamama, biyolojik protez yamaları veya LIFT prosedürü gibi birçok farklı ameliyat alternatifi vardır.
Basur Tedavisi: Her on basur vakasından biri ameliyat gerektirmektedir. Boğma tedavisi (lastik bant), skleroterapi (kimyasalla yakma), lazer tedavileri veya hemoroidektomi müdahalelerinden biri önerilebilir.
Makatta Çatlak Tedavisi: Makatta çatlak genellikle birkaç gün içinde kendiliğinden iyileşir. Ancak iyileşmeyen ve diğer ilaç tedavilerinin de yetersiz kaldığı çok nadir vakalarda ameliyat gerekli olabilir.
Dikkat: Sindirim sistemindeki kanamalar demir eksikliğine ve kan kaybına neden olabilecek tehlikeli sorunlardır. Dışkı katran şeklinde ise, kanamanın nedeninin tespit edilmesi için en kısa sürede doktor muayenesi şarttır.
