Divertikülit, kalın bağırsak çeperindeki bazı dokuların dışarı doğru çıkıntı yaparak, iltihap kapması veya şişmesi durumudur. Vakaların dörtte üçünde herhangi bir belirti görülmez.
Divertikülit ortaya çıktıktan sonra belirtiler tedavi edilebilir. Ancak dışarı doğru çıkıntı yapan divertikül adlı yapılar kaybolmaz.
Divertikülit Belirtileri
Herhangi bir belirtiye neden olmayan divertikülit vakalarına sık rastlanır. Bazen göbek deliğinin altında kalan karın bölgesinde kramp ve şişkinlik hissedilebilir.
Diğer divertikülit belirtileri daha ciddidir ve genellikle aniden başlar. Birkaç gün içerisinde iyice şiddetlenebilir. Olası belirtiler şunlardır:
- Karnın sol alt tarafında aşırı hassasiyet
- Göbek deliği civarında ağrı
- Şişkinlik veya gaz birikmesi
- Kabızlık (nadiren ishal)
- İdrar yaparken ağrı veya yanma
- Dışkıda veya tuvalet kağıdında kan
- Yüksek ateş, titreme
- Bulantı ve kusma
- İştah kaybı, açlık hissetmeme
- Rektal kanama
Divertikülit Neden Olur?
1) Hatalı Beslenme
Lifli gıdalar dışkıyı yumuşatarak kabızlığı önler, dışkının kalın bağırsağa ve rektuma kolayca ilerlemesini sağlar. Sürekli lif içermeyen gıdalarla beslenildiğinde küçük ve sert dışkı formu ortaya çıkar. Sonrasında bağırsağın kaslı duvarında zayıf bölgeler meydana gelir. Bu durumda bağırsağın iç dokuları bu zayıf noktalardan baskı yaparak divertikülite neden olur.
2) Yaşlılık
Kişi yaşlandıkça bağırsak duvarları zayıflayarak divertikülite yatkın hale gelir. İnsanların hemen hemen yarısı 50 yaşına gelmeden önce divertikülite yakalanır. Bu oran seksen yaşından önce 70%’e ulaşmaktadır.
3) Kabızlık
Kabızlık, dışkının ilerlemesini zorlaştırarak bağırsak çeperlerinin zorlanmasına neden olur. Bu durumda divertikülit ortaya çıkabilir. Aşağıdaki etkenler kabızlığa neden olabilir:
- Yeterince sıvı tüketmemek
- Dışkıyı bekletmek
- Yüksek ateş
- Aşırı veya az kiloda olmak
- Kaygı bozuklukları, depresyon
- Alüminyum içeren antiasitler, epilepsi ilaçları, idrar söktürücüler ve bazı ağrı kesici ilaçlar
- Sindirim sistemi hastalıkları
4) Diğer Nedenler
Aşağıdaki etkenlerin divertikülit riskini artırdığı saptanmıştır:
- Aşırı kilolu olmak
- Sigara içmek
- Egzersiz yapmamak, hareketsizlik
- Beyindeki serotonin seviyesinin düşmesi
- Aspirin, ibuprofen gibi steroid içermeyen iltihap giderici ilaçların (NSAID) kullanımı
Divertikülit Tedavisi
1) Ev Tedavileri ve Beslenme Önerileri
Hafif divertikülit ev tedavileri ile iyileşebilir.
- Lifli beslenilmelidir. Bu amaçla meyve, sebze, tahıl, mercimek ve fasulye tüketilmelidir.
- Kabızlıktan korunmak için sıvı tüketimine dikkat edilmelidir.
- Bağırsakların iyi çalışması için egzersiz yapılmalıdır.
- Ağrıyı azaltmak için göbek deliği civarına sıcak uygulama yapılabilir.
Bazı doktorlar haşhaş, susam ve patlamış mısır tüketilmesinin divertikülit hastaları için sakıncalı olduğunu söylüyor.
2) İlaç Tedavisi Ve Gıda Takviyeleri
- Bulaşıcı bir hastalıkla beraber görülen divertikülit vakalarında antibiyotikler kullanılır.
- Ağrı kesici etkisi için parasetamol veya asetaminofen kullanılabilir.
- Sindirime yardımcı etkisi için glutamin aminoasidi önerilebilir.
- Bağırsak sağlığını artırmak için yüksek omega 3 yağ asidi içeriği ile balık yağı, keten tohumu veya probiyotik etkili ilaç ve ürünler kullanılabilir.
3) Cerrahi Müdahale
Divertikülit başka ciddi hastalıklara neden oluyorsa, çok genç yaşta görüldüyse veya hastanın bağışıklık sistemi zayıf ise doktor tarafından cerrahi müdahale önerilebilir.
Açık kolektomi: Karında açılan büyük bir kesikle kalın bağırsağın bir bölümünün alınması ameliyatıdır.
Laparoskopik kolektomi: Bu ameliyatta doktor karında ufak kesikler açar ve ucunda kamera olan ince cihazlar yardımı ile kalın bağırsağın ilgili bölümünü alır.
Stoma ameliyatı: Dışkının kalın bağırsaktan geçerek atılamadığı durumlarda uygulanır. Dışkı karın bölgesinde açılan bir deliğe bağlanan torba içerisine toplanır.
