Diyabet Hastalarında Şekerin Yerine Geçebilecek Şeyler

Düşük kalorili şekerli tatlarla yapay tatlandırıcılar diyabet hastaları için bir çözüm gibi görünebilir. Ancak yapılan son araştırmalar özellikle şeker hastalığını kontrol altına almak veya önlemek istiyorsanız yapay tatlandırıcı kullanımının faydalı olmadığını göstermektedir.

Şekerlerin yerine geçen bu tatlandırıcıların tüketimi obezite ve diyabet vakalarının artmasıyla doğrudan ilişkilidir.

Neyse ki aralarından seçim yapabileceğiniz şeker yerine kullanabileceğiniz alternatifler bulunmaktadır:

Şeker yerine kullanılabilecek ürünler:
Truvia gibi stevia ve stevia ürünleri
Tagatoz
Meyve özleri
Hindistan cevizi şekeri
Hurma şekeri
Eritritol ya da ksilitol gibi şeker alkolleri

Stevia antioksidan ve antidiyabetik özelliklere sahip düşük kalorili bir tatlandırıcıdır. Gıda ve İlaç Kurumu tarafından kullanımı onaylanmıştır.

Yapay tatlandırıcılar ve şekerden farklı olarak stevia, kan şekeri seviyenizi baskılayabilir ve kan şekerine toleransı önemli ölçüde artırabilir. Teknik olarak da yapay bir tatlandırıcı değildir. Çünkü Stevia bitkisinin yapraklarından yapılmaktadır.

Stevianın etkileri:
İnsülin üretimini artırır.
İnsülinin hücre zarları üzerindeki etkisini artırır.
Kan şekeri seviyesini düzenler.
Tip 2 diyabeti ve komplikasyonları düzenler.

Stevia doğal olsa da dışarıdan satın aldığınız markalar steviayı genellikle yüksek oranda işlerler. Bu nedenle, stevianın içinde diğer bileşenler de bulunabilir. Örneğin Truvia, satılmaya hazır hâle gelmeden önce 40 işlemden geçer. Bu ürün, şeker alkolü eritritolü de içerir.

İleride yapılacak araştırmalar, bu işlenmiş stevia tatlandırıcılarının tüketilmesinin etkisiyle ilgili bizi daha fazla aydınlatabilir.

Tagatoz, araştırmacıların üzerinde çalıştığı başka bir doğal şekerdir.

Tagatozun etkileri:
Diyabet ve obezite için potansiyel bir ilaç olabilir.
Kan şekerinizi ve insülin tepkinizi düşürebilir.
Karbonhidratların emilimini engeller.

Ancak tagatoz hakkında daha kesin cevapların alınması için daha fazla çalışmanın yapılması gerekmektedir. Tagatoz gibi yeni tatlandırıcıları denemeden önce mutlaka doktorunuzla konuşun.

Meyve özü ve Hindistan cevizi şekeri popülerlik kazanan diğer alternatiflerdir. Ancak hiçbir yapay tatlandırıcı, yiyecekleri tatlandırmak için taze meyveler kullanılmasından daha iyi değildir.

Bir başka güzel seçenek ise kuru ve öğütülmüş hurmalardan oluşan hurma şekeridir. Bu şeker düşük kalorili değildir ancak meyveden yapılan bu şekerde lifler de korunmaktadır.

Yemeklerinizi seçerken kalorilere dikkat ediyorsanız karbonhidrat oranını hesaplamak için lif oranını çıkarabilirsiniz. Bunu yapmanız tükettiğiniz toplam karbonhidrat miktarını verecektir. Ne kadar lifli gıda tüketirseniz kan şekeriniz üzerindeki etkisi o kadar düşük olacaktır.

Bazı yapay tatlandırıcılar şekersiz ya da diyabet dostu olarak geçmektedir ancak araştırmalar bu durumun tam tersini göstermektedir.

Vücut, yapay tatlandırıcılara şekerden daha farklı tepkiler verir. Yapay tatlandırıcılar, vücudunuzun öğrenmiş olduğu tat anlayışına müdahale edebilirler. Bu durum beyninizi karıştırarak, özellikle tatlı yiyecekleri daha fazla yemeniz için sinyaller gönderilmesine neden olabilirler.

Glikoz intoleransı olmayan kişiler için yapay tatlandırıcılar kilo vermeye ve diyabetin kontrol altına alınmasına yardımcı olabilir. Ancak bu tatlandırıcıların şeker yerine geçmesi için uzun süreli ve kontrollü kullanım gereklidir.

Kullandığınız şekeri tatlandırıcılarla değiştirmeyi düşünüyorsanız endişelerinizi doktorunuzla ve diyetisyeninizle görüşebilirsiniz.

Obez ya da fazla kilolu olmak diyabetin belirleyicilerindendir. Yapay tatlandırıcılar Sağlık Bakanlığı tarafından onaylansa da sağlıklı olmayabilir.

Gıda ürünlerinin pazarlanma şekli kalorisiz yapay tatlandırıcıların kilo vermeye yardımcı olduğunu düşünmenizi sağlayabilir. Ancak çalışmalar bu durumun tam tersini göstermektedir.

Yapay tatlandırıcılar:

• İştahın artmasına ve kilo alınmasına neden olabilir.
• Kilo kontrolü için gerekli olan bağırsak bakterilerinde değişikliklere neden olabilir.

Diyabeti olan kişilerle kilolarını ve şeker tüketimlerini kontrol etmek isteyen kişiler için yapay tatlandırıcılar şekerin yerine geçebilir.

Pek çok araştırma, tatlandırıcıların uzak durulması gereken şeyler olduğunu belirtmektedir. Uzak durmak, ürünün kötü olduğu veya iyi bir şekilde test edilmediği anlamına gelmemektedir.

Şeker alkolleri bitki ve meyvelerde doğal olarak bulunur. Gıda endüstrisinde en çok kullanılan şeker alkolleri sentetik olarak yapılır. Şeker alkolleri, şekersiz ya da şeker eklenmemiş olarak etiketlenmiş ürünlerde bulunabilir.

Bunun gibi etiketler yanıltıcıdır çünkü şeker alkolleri de karbonhidrattır. Kan şekerinizi yükseltseler de normal şeker kadar çok yükseltmezler.

Gıda ve İlaç Kurumu’nun onay verdiği şeker alkolleri şunlardır:
Eritritol
Ksilitol
Sorbitol
Laktitol
İzomalt
Maltitol

Pek çok marka eritritol içermektedir. İdeal olanlarsa hem sukraloz hem de ksilitol içerir.

Şeker alkolleri genellikle yapay tatlandırıcılar gibi sentetiktir. Ancak bu iki şeker alternatifi de aynı değildir.

Şeker alkolleri şu nedenlerden dolayı farklıdır:

• İnsülin olmadan metabolize olabilir.
• Yapay tatlandırıcılar ve şekerden daha az tatlıdır.
• Bağırsakta kısmen sindirilebilir.
• Yapay tatlandırıcılar gibi ağızda sonradan tat bırakmaz.

Araştırmalar, şeker alkollerinin şekerin yerine geçebilecek kadar yeterli olduğunu göstermektedir. Ancak raporlar kilo vermede şeker alkollerinin önemli bir rol oynamayacağını söylüyor. Şeker alkollerini şekerle aynı şekilde tedavi etmeli ve alımınızı sınırlandırmalısınız.

Şeker alkollerinin gaz, şişkinlik ve karın rahatsızlığı gibi yan etkilere neden olduğu da bilinmektedir. Ancak, bu yan etkiler konusunda endişeleriniz varsa eritritolün genellikle daha iyi tolere edildiğini bilmeniz önemli olacaktır.

Daha sağlıklı bir alternatif arıyorsanız, steviayı deneyin. Bugüne kadar yapılan araştırmalara dayanarak, bu alternatif tatlandırıcı, yapay tatlandırıcılara göre daha iyi bir seçecektir. Diyabete neden olmayan özellikleri ve kan şekeri seviyesini sabitleme özelliği steviayı önemli hâle getirmektedir.

Steviayı ham formda alabilir, bitkiyi kendiniz yetiştirebilir veya belli markaların ürettiği steviayı satın alabilirsiniz.

Ancak, şeker yerine geçen ürünleri kullanmak yerine kullandığınız şeker oranını düşürmeye çalışmalısınız.

Tatlandırıcı ürünleri ne kadar çok tüketirseniz, damağınız da tatlılara o kadar alışır. Damak tadı üzerine yapılan araştırmalar, en çok yediğiniz yiyeceklerin daha çok tercih edildiğini gösteriyor.

Yediğiniz şekeri azalttığınızda şekeri daha az istediğinizi ve şeker hastalığını kontrol altına aldığınızı göreceksiniz.

Kaynak: Healthline