Diyabet ile Depresyon Arasında Bir İlişki Var mı? Gerçekleri Öğrenin!

→Diyabetle depresyon arasındaki bağlantının tam olarak anlaşılabilmesi için daha fazla araştırmaya ihtiyaç olsa da bir bağlantı olduğu çok açık bir şekilde görülmektedir.

→Diyabetle ilişkili olan beyin kimyasındaki bazı değişiklikler, depresyonun ortaya çıkmasıyla ilişkilendirilmektedir. Örneğin, diyabetik nefropatinin neden olduğu hasar ya da beyindeki damarların tıkanması diyabeti olan kişilerde depresyona neden olabilir.

→Tam tersi bir şekilde, depresyondan dolayı beyinde değişikliklerin olması komplikasyon riskini artırabilir. Depresyonu olan kişilerin diyabet komplikasyonlarını yaşama riski daha da yükselir ancak bu duruma neyin neden olduğu bilinmemektedir. Hangi hastalığın, öbür hastalığı ortaya çıkardığına karar verilememiştir.

→Depresyon belirtileri, diyabeti kontrol altına almayı ve diyabetle alakalı komplikasyonların oluşumunu engellemeyi daha da zorlaştırmaktadır.

→Diyabetin düzgün bir şekilde kontrol edilememesi, depresyon benzeri belirtilere neden olabilir. Örneğin kan şekeriniz çok yüksek veya çok alçaksa kaygı, yorgunluk ya da enerjisizlik hissedebilirsiniz. Kan şekeri seviyesinin düşük olması, anksiyetede görülebilen benzer belirtiler olan güçsüzlük ve sürekli terleme gibi durumları yaşamanıza neden olabilir.

→Tip 2 diyabet gibi kronik hastalıkları kontrol altına almanın getirdiği yükümlülükler kişiyi depresyona itebilir. Bu durum, hastalığın kontrol altına alınmasındaki güçlüğün sonucunda oluşabilir.

Her iki hastalığa da aynı risk faktörleri neden oluyor gibi görünmektedir. Bu durumlar:

• Her iki durumun da aile geçmişinde yaşanmış olması
• Obezite
• Yüksek tansiyon
• Hareketsizlik
• Koroner kalp hastalığı

→Ancak, diyabetin fiziksel, akılsal ve duygusal olarak kontrol altına alınmasını depresyon daha da güçleştiriyor olabilir. Depresyon, kişinin kendine bakımını her seviyede etkiler. Diyet, egzersiz ve sürdürdüğünüz diğer alışkanlıklar depresyon yaşadığınızda olumsuz anlamda etkilenebilir. Bunun sonucunda ise kan şekeri kontrolü düzgün bir şekilde sağlanamaz.

→Depresyon belirtileri yaşıyorsanız doktorunuzdan randevu almalısınız. Doktorunuz, yaşadığınız belirtilerin diyabetin kontrol edilememesinden mi yoksa başka bir sağlık sorunundan mı kaynaklandığını anlayacaktır.

→Teşhis koymak için doktorunuz genel bir profil oluşturacaktır. Aile geçmişinde depresyon varsa doktorunuza belirtin.

→Doktorunuz psikolojik bir değerlendirme yaparak belirtilerinizi, düşüncelerinizi, davranışlarınızı ve durumu etkileyebilecek diğer faktörleri öğrenmeye çalışacaktır.

→Doktorunuz fiziksel muayene de yapacaktır. Bazı durumlarda doktorunuz kan testi yaparak bu belirtilere neden olabilecek tiroid hastalıkları gibi diğer sağlık sorunlarını elemeye çalışabilir.

Depresyon genellikle ilaç ve terapinin bir arada kullanılmasıyla tedavi edilir. Hayat tarzında yapılacak belli değişiklikler, belirtilerin hafiflemesinde ve sağlık durumunun düzelmesinde etkili olacaktır.

1 İlaç Tedavisi

→Pek çok antidepresan ilaç türü bulunmaktadır. Seçici serotonin geri alım engelleyiciler ve serotonin nöradrenalin geri alım engelleyiciler depresyon tedavisinde en yaygın kullanılan ilaçlardır. Bu ilaçlar depresyon ve anksiyetenin neden olduğu belirtileri hafifletmeye yardımcı olmaktadır.

Belirtileriniz düzelmiyorsa ya da kötüleşiyorsa doktorunuz farklı bir antidepresan ilacı ya da kombinasyon tedavisi önerebilir. Doktorunuzun önerdiği ilaçların muhtemelen yan etkilerini mutlaka konuşun. Bazı ilaçların çok daha ciddi yan etkileri bulunmaktadır.

2 Psikoterapi

→Konuşma terapisi de olarak bilinen psikoterapi depresyon belirtilerinin azaltılmasında ve kontrol altına alınmasında etkilidir. Psikoterapinin bilişsel davranış terapisi ve kişilerarası terapi gibi pek çok farklı türü bulunmaktadır. Doktorunuz sizin ihtiyaçlarınıza en uygun terapi yöntemini belirleyecektir.

Temelde psikoterapinin amacı:

• Muhtemel tetikleyici faktörlerin bulunması
• Sağlıksız davranışların tanımlanıp değiştirilmesi
• Kendinizle ve başkalarıyla olumlu bir ilişkinin geliştirilmesi
• Sağlıklı problem çözme becerilerinin elde edilmesi

→Depresyonunuz ağırsa doktorunuz belirtileriniz düzelene kadar bir tedavi programına katılmanızı isteyebilir.

3 Hayat Tarzında Yapılacak Değişiklikler

→Düzenli egzersiz yapmak, beyninizde iyi hissetmenizi sağlayan kimyasalların salgılanmasını artıracaktır. Bu hormonlar arasında serotonin ve endorfin bulunur. Ayrıca, bu aktivite antidepresan ilaçların neden olduğu gibi beyinde yeni hücrelerin büyümesini tetikleyecektir.

→Fiziksel hareketlilik; kilo vermenizi sağlar, kan şekerinizi düşürür, enerjinizi ve dayanıklılığınızı artırır. Tüm bu durumlar ise diyabeti kontrol altına almanıza yardımcı olacaktır.

Hayat tarzınızda yapabileceğiniz diğer değişiklikler:

• Dengeli beslenmek
• Düzenli uyumak
• Stresi azaltmak ya da daha iyi kontrol altına almak için uğraşmak
• Aileden ve arkadaşlardan destek almak

Soru: 

Diyabetim ve depresyonum varsa bu hastalıklarla nasıl başa çıkabilirim? Ne yapmalıyım?

Cevap:

Öncelikle, diyabeti olan kişilerin depresyon yaşayabileceğinin bilincinde olmalısınız. Doktorunuzla bu konuda konuşarak doktorunuzun önereceği tedaviyi uygulamanız çok önemlidir. Pek çok kişi bir şeyleri kendi çabasıyla başarmak ister ve üzgün olmaktan kendi çabalarıyla kurtulabileceğine inanır. Fakat durum hiç de bu şekilde değildir. Depresyon, ciddi bir hastalıktır ve ciddiye alınarak tedavi edilmesi gerekir. Doktorunuzla bu konuyu konuşmak konusunda kendinizi rahat hissetmiyorsanız, destek almak için sevdiğiniz biriyle konuşabilirsiniz. İnternette bu konuyla ilgili gruplar bulunur. Bu gruplar, sizin için en uygun tedavi seçeneğinin belirlenmesine yardımcı olabilir. Bunları öğrendikten sonra doktorunuzla tedavi konusunda daha rahat bir şekilde konuşabilirsiniz.

Peggy Pletcher

Diyabet Uzmanı

Kaynak: Healthline