Diyabet ile Depresyon Arasında Bir İlişki Var mı? Gerçekleri Öğrenin!

Araştırmalar Ne Diyor?

→Diyabetle depresyon arasındaki bağlantının tam olarak anlaşılabilmesi için daha fazla araştırmaya ihtiyaç olsa da bir bağlantı olduğu çok açık bir şekilde görülmektedir.

→Diyabetle ilişkili olan beyin kimyasındaki bazı değişiklikler, depresyonun ortaya çıkmasıyla ilişkilendirilmektedir. Örneğin, diyabetik nefropatinin neden olduğu hasar ya da beyindeki damarların tıkanması diyabeti olan kişilerde depresyona neden olabilir.

→Tam tersi bir şekilde, depresyondan dolayı beyinde değişikliklerin olması komplikasyon riskini artırabilir. Depresyonu olan kişilerin diyabet komplikasyonlarını yaşama riski daha da yükselir ancak bu duruma neyin neden olduğu bilinmemektedir. Hangi hastalığın, öbür hastalığı ortaya çıkardığına karar verilememiştir.

→Depresyon belirtileri, diyabeti kontrol altına almayı ve diyabetle alakalı komplikasyonların oluşumunu engellemeyi daha da zorlaştırmaktadır.

2011 yılında yapılan bir çalışma, tip 2 diyabeti olan ve depresyon belirtileri yaşayan kişilerin kanlarındaki şeker seviyelerinin yüksek olduğunu ortaya koymuştur. Ayrıca çalışmanın sonuçları, her iki hastalığı birden yaşayan kişilerin kalp krizi geçirme risklerinin %82 daha fazla olduğunu göstermektedir.

Diyabet Hastalarında Depresyon Belirtileri Farklı mıdır?

Diyabet gibi kronik bir hastalığı kontrol altına almaya çalışmak ve bu hastalıkla yaşamak bile bazı kişiler için oldukça bunaltıcı olabilir. Kendinizi depresif hissediyorsanız ve bu üzüntünüz birkaç haftadır hafiflemediyse depresyon yaşıyor olabilirsiniz.

Depresyonun yaygın belirtileri:
→Önceden keyif alınan aktivitelerden keyif almamak
→İnsomnia (uyuyamama) ya da çok fazla uyuma
→İştahın azalması ya da artması
→Odaklanmada zorlanma
→Uyuşuk hissetme
→Sürekli gergin ve endişeli hissetme
→Yalnızlık hissi
→Sabahları üzüntülü hissetme
→Hiçbir şeyi doğru yapamıyor gibi hissetme
→İntihar düşüncelerinin olması
→Kendine zarar verme

→Diyabetin düzgün bir şekilde kontrol edilememesi, depresyon benzeri belirtilere neden olabilir. Örneğin kan şekeriniz çok yüksek veya çok alçaksa kaygı, yorgunluk ya da enerjisizlik hissedebilirsiniz. Kan şekeri seviyesinin düşük olması, anksiyetede görülebilen benzer belirtiler olan güçsüzlük ve sürekli terleme gibi durumları yaşamanıza neden olabilir.

Depresyon belirtileri yaşıyorsanız doktora danışmalısınız. Doktorunuz, depresyonun belirtilerinize neden olduğuna karar verip bir teşhis koyabilir. Sizin ihtiyaçlarınıza en uygun tedavi yöntemini geliştirmeye de çalışacaktır.

Diyabeti Olan Kişilerde Depresyonun Nedenleri

→Tip 2 diyabet gibi kronik hastalıkları kontrol altına almanın getirdiği yükümlülükler kişiyi depresyona itebilir. Bu durum, hastalığın kontrol altına alınmasındaki güçlüğün sonucunda oluşabilir.

Her iki hastalığa da aynı risk faktörleri neden oluyor gibi görünmektedir. Bu durumlar:

Her iki durumun da aile geçmişinde yaşanmış olması
Obezite
Yüksek tansiyon
Hareketsizlik
Koroner kalp hastalığı

→Ancak, diyabetin fiziksel, akılsal ve duygusal olarak kontrol altına alınmasını depresyon daha da güçleştiriyor olabilir. Depresyon, kişinin kendine bakımını her seviyede etkiler. Diyet, egzersiz ve sürdürdüğünüz diğer alışkanlıklar depresyon yaşadığınızda olumsuz anlamda etkilenebilir. Bunun sonucunda ise kan şekeri kontrolü düzgün bir şekilde sağlanamaz.

Diyabeti Olan Kişilerde Depresyonun Teşhis Edilmesi

→Depresyon belirtileri yaşıyorsanız doktorunuzdan randevu almalısınız. Doktorunuz, yaşadığınız belirtilerin diyabetin kontrol edilememesinden mi yoksa başka bir sağlık sorunundan mı kaynaklandığını anlayacaktır.

→Teşhis koymak için doktorunuz genel bir profil oluşturacaktır. Aile geçmişinde depresyon varsa doktorunuza belirtin.

→Doktorunuz psikolojik bir değerlendirme yaparak belirtilerinizi, düşüncelerinizi, davranışlarınızı ve durumu etkileyebilecek diğer faktörleri öğrenmeye çalışacaktır.

→Doktorunuz fiziksel muayene de yapacaktır. Bazı durumlarda doktorunuz kan testi yaparak bu belirtilere neden olabilecek tiroid hastalıkları gibi diğer sağlık sorunlarını elemeye çalışabilir.

Depresyonun Tedavisi

Depresyon genellikle ilaç ve terapinin bir arada kullanılmasıyla tedavi edilir. Hayat tarzında yapılacak belli değişiklikler, belirtilerin hafiflemesinde ve sağlık durumunun düzelmesinde etkili olacaktır.

1 İlaç Tedavisi
→Pek çok antidepresan ilaç türü bulunmaktadır. Seçici serotonin geri alım engelleyiciler ve serotonin nöradrenalin geri alım engelleyiciler depresyon tedavisinde en yaygın kullanılan ilaçlardır. Bu ilaçlar depresyon ve anksiyetenin neden olduğu belirtileri hafifletmeye yardımcı olmaktadır.

Belirtileriniz düzelmiyorsa ya da kötüleşiyorsa doktorunuz farklı bir antidepresan ilacı ya da kombinasyon tedavisi önerebilir. Doktorunuzun önerdiği ilaçların muhtemelen yan etkilerini mutlaka konuşun. Bazı ilaçların çok daha ciddi yan etkileri bulunmaktadır.

2 Psikoterapi
→Konuşma terapisi de olarak bilinen psikoterapi depresyon belirtilerinin azaltılmasında ve kontrol altına alınmasında etkilidir. Psikoterapinin bilişsel davranış terapisi ve kişilerarası terapi gibi pek çok farklı türü bulunmaktadır. Doktorunuz sizin ihtiyaçlarınıza en uygun terapi yöntemini belirleyecektir.

Temelde psikoterapinin amacı:

Muhtemel tetikleyici faktörlerin bulunması

Sağlıksız davranışların tanımlanıp değiştirilmesi

Kendinizle ve başkalarıyla olumlu bir ilişkinin geliştirilmesi

Sağlıklı problem çözme becerilerinin elde edilmesi

→Depresyonunuz ağırsa doktorunuz belirtileriniz düzelene kadar bir tedavi programına katılmanızı isteyebilir.

3 Hayat Tarzında Yapılacak Değişiklikler
→Düzenli egzersiz yapmak, beyninizde iyi hissetmenizi sağlayan kimyasalların salgılanmasını artıracaktır. Bu hormonlar arasında serotonin ve endorfin bulunur. Ayrıca, bu aktivite antidepresan ilaçların neden olduğu gibi beyinde yeni hücrelerin büyümesini tetikleyecektir.

→Fiziksel hareketlilik; kilo vermenizi sağlar, kan şekerinizi düşürür, enerjinizi ve dayanıklılığınızı artırır. Tüm bu durumlar ise diyabeti kontrol altına almanıza yardımcı olacaktır.

Hayat tarzınızda yapabileceğiniz diğer değişiklikler:

Dengeli beslenmek

Düzenli uyumak

Stresi azaltmak ya da daha iyi kontrol altına almak için uğraşmak

Aileden ve arkadaşlardan destek almak

Diyabet ve Depresyonla Başa Çıkmak

Soru:

Diyabetim ve depresyonum varsa bu hastalıklarla nasıl başa çıkabilirim? Ne yapmalıyım?

Cevap:

Öncelikle, diyabeti olan kişilerin depresyon yaşayabileceğinin bilincinde olmalısınız. Doktorunuzla bu konuda konuşarak doktorunuzun önereceği tedaviyi uygulamanız çok önemlidir. Pek çok kişi bir şeyleri kendi çabasıyla başarmak ister ve üzgün olmaktan kendi çabalarıyla kurtulabileceğine inanır. Fakat durum hiç de bu şekilde değildir. Depresyon, ciddi bir hastalıktır ve ciddiye alınarak tedavi edilmesi gerekir. Doktorunuzla bu konuyu konuşmak konusunda kendinizi rahat hissetmiyorsanız, destek almak için sevdiğiniz biriyle konuşabilirsiniz. İnternette bu konuyla ilgili gruplar bulunur. Bu gruplar, sizin için en uygun tedavi seçeneğinin belirlenmesine yardımcı olabilir. Bunları öğrendikten sonra doktorunuzla tedavi konusunda daha rahat bir şekilde konuşabilirsiniz.

Kısacası

Depresyon riskinin bilincinde olmanız tedavi almak için atmanız gereken ilk adımdır. Öncelikle durumunuzu ve belirtilerinizi doktorunuzla konuşmalısınız. Bunu yaptıktan sonra doktorunuz bir teşhis koyup gerekli görürse size uyacak bir tedavi planı oluşturacaktır. Tedavi genellikle psikoterapi ve antidepresan ilaçların kullanımını içerir.

Kaynak: Healthline