Diyabette Sağlıklı ve Düşük Karbonhidratlı Beslenme Kılavuzu

Diyabetiniz varsa, vücudunuz karbonhidratları etkili bir şekilde işleyemez. Normalde, karbonhidrat yediğinizde kan şekerine dönüşen glikozlara ayrılırlar. Kan şekeri seviyesi yükseldiğinde, pankreas hormon insülini üreterek yanıt verir. Bu hormon kan şekerinin hücrelere girmesine izin verir.

Sağlıklı insanlarda kan şekeri seviyesi gün boyunca dar bir aralıkta kalır. Ancak diyabet varsa bu sistem olması gerektiği gibi çalışmaz. Bu büyük bir sorundur çünkü hem çok yüksek hem de çok düşük kan şekeri seviyesinin olması ciddi zararlara neden olabilir.

Birçok diyabet türü vardır ama en yaygın iki tanesi tip 1 ve tip 2 diyabettir. Her iki hastalık da her yaş grubunda görülebilir.

Tip 1 diyabette, bağışıklık sistemiyle alakalı bir durum, pankreastaki insülin üreten beta hücrelerini yok eder. Diyabet hastaları, glikozun hücrelere girmesini ve kan dolaşımında sağlıklı bir seviyede kalmalarına yardımcı olmak için günde birkaç kez insülin iğnesi vurulmaktadır.

Tip 2 diyabette, beta hücreleri ilk başta yeterli insülin üretirler. Ancak vücuttaki hücreler bu etkilere karşı dirençlidir, dolayısıyla kan şekeri yüksek kalır. Bu durumu düzeltmek için pankreas kan şekerini düşürmek için daha fazla insülin üretir. Zamanla, beta hücreleri yeterli insülin üretme yeteneklerini kaybeder.

Protein, karbonhidrat ve yağ olmak üzere 3 besin grubundan karbonhidratların kan şekeri kontrolü üzerindeki etkisi en büyüktür. Bunun nedeni vücudun karbonhidratları glikoza dönüştürmesidir.

Bu nedenle, diyabet hastaları çok miktarda karbonhidrat tükettiklerinde yüksek dozda insülin ve diyabet ilaçları kullanmaları gerekebilir.

KISACASI:

Birçok çalışma, diyabet tedavisi için düşük karbonhidratlı diyetleri desteklemektedir. Aslında, 1921’de insülinin keşfinden önce, çok düşük karbonhidratlı diyetler diyabetli kişiler için standart tedavi olarak kabul edilirdi. Düşük karbonhidratlı diyetler, hastalar diyete uydukça uzun vadede etkili olmaktadır.

Bir çalışmada, tip 2 diyabet hastaları 6 ay boyunca düşük karbonhidratlı diyet yaptı. Diyabet hastaları, diyeti uyguladıkları 3 yıldan daha uzun bir süre zarfında diyabetlerini kontrol altına aldılar.

Benzer şekilde, tip 1 diyabeti olan kişiler karbonhidratın kısıtlandığı bir diyet uyguladıklarında, diyet uygulayanlar kan şekeri düzeylerinde 4 yıllık bir süre içinde belirgin bir iyileşme yaşamışlardır.

KISACASI:

Diyabet hastaları için ideal karbonhidrat alımı, karbonhidratın kısıtlanması gerektiğini savunanlar arasında tartışmalı bir konudur.

Birçok çalışma, karbonhidratın günde 20 gram ile sınırlı olduğu zaman kan şekeri seviyelerinde, kişinn kilosunda ve diğer belirtilerinde büyük oranda iyileşmeler bulmuştur.

Tip 1 diyabet hastası olan Dr. Richard K. Bernstein, günde 30 gram karbonhidrat tüketmiş ve aynı diyeti takip eden hastalarında kan şekeri kontrolünün mükemmel bir şekilde gerçekleştiğini belgelemiştir.

Ancak, diğer araştırmalar, 70 – 90 gram toplam karbonhidrat gibi daha az kısıtlayıcı bir şekilde karbonhidrat yenilmesinin veya karbonhidratlardan alınan kalorilerin %20’sinin azaltılmasının da etkili olduğunu göstermektedir.

Herkesin karbonhidratlara karşı farklı tepkisi olacağından karbonhidratlar için ideal oranı belirlemek kişiden kişiye değişebilir. Tüketmeniz gereken ideal karbonhidrat miktarını hesaplamak için, kan şekerinizi yemekten önce ve yemekten 1 – 2 saat sonra kan şekeri ölçüm cihazıyla ölçmek isteyebilirsiniz.

Kan şekeriniz sinirlerin zarar görebileceği nokta olan 140 mg/dL’nin altında kaldığı sürece düşük karbonhidratlı diyetle gün içinde her öğünde 6 gram, 10 gram veya 25 gram karbonhidrat tüketebilirsiniz.

Tüm bunlar karbonhidrata karşı kişisel toleransınıza bağlıdır. Genel kuralın daha az karbonhidrat yemek olduğunu ve bunu yaptığınızda kan şekerinizin daha az yükseleceğini unutmayın.

Tüm karbonhidratları diyetinizden çıkarmak yerine düşük karbonhidratlı, sebzelerden, meyvelerden, kabuklu yemişlerden ve tohumlar gibi besleyici ve yüksek lif içeren karbonhidrat kaynaklarını diyetinizde bulundurmalısınız.

KISACASI:

Bitkisel gıdalardaki karbonhidratlar; nişasta, şeker ve lif kombinasyonundan oluşur. Sadece nişasta ve şeker bileşenleri kan şekerini yükseltir.

Gıdalarda doğal olarak bulunan, çözünebilir veya çözülemeyen lifler, vücutta glikoza dönüşmez ve kan şekeri seviyesini yükseltmez.

Aslında, lifleri toplam karbonhidrat içeriğinden çıkararak, sindirilebilir veya net karbonhidrat miktarını bulabilirsiniz. Örneğin, bir fincan karnabahar, 3 gramı lif olan 5 gram karbonhidrat içerir. Bu nedenle, net karbonhidrat içeriği 2 gramdır.

İnulin gibi prebiyotik liflerin, tip 2 diyabet hastalarında açlık kan şekerini ve diğer belirtileri iyileştirdiği görülmüştür.

Maltitol, ksilitol, eritritol ve sorbitol gibi şeker alkolleri şekersiz tatlandırıcı olarak veya diyet ürünlerde kullanılır. Ancak özellikle maltitol başta olmak üzere bazıları diyabetli kişilerde kan şekeri düzeylerini yükseltebilir. Bu nedenle, bir ürünün etiketinde listelenen net karbonhidrat sayımı, maltitolün sağladığı kaloriler çıkarıldığında doğru olmayabilir.

Yediğiniz karbonhidratların kalorilerini saymak için akıllı telefonlarınıza indirebileceğiniz uygulamalar değerli kaynaklar olabilir. Bu uygulamalar toplam karbonhidrat, net karbonhidrat, lif, protein ve yağ hesaplamaları için yüzlerce gıdaya yönelik veri sağlar.

KISACASI:

Düşük karbonhidratlı, yüksek kaliteli tüm gıdaları tüketmeye odaklanmak en iyisidir. Ne yediğinize bakılmaksızın vücudunuzun açlık ve toklukla ilgili ipuçlarına dikkat etmeniz de önemlidir.

1 Yenilmesi Gereken Yiyecekler

Doyana kadar aşağıdaki düşük karbonhidratlı yiyecekleri yiyebilirsiniz. Ancak her öğünde yeterince protein aldığınızdan emin olmalısınız.

Yenilmesi gereken besinler:
Et, kümes hayvanları ve deniz ürünleri
Yumurta
Peynir
Nişastalı sebzeler (Yenilmemesi gereken sebzelerin dışında kalanlar)
Avokado
Zeytin
Zeytinyağı, hindistancevizi yağı, tereyağı, krema, ekşi krema ve krem ​​peynir

2 Orta Karar Tüketilebilecek Yiyecekler

Kişisel karbonhidrat toleransınıza bağlı olarak aşağıdaki yiyecekleri öğünlerinizde küçük porsiyonlar olarak yiyebilirsiniz:

Küçük porsiyonlarda alabileceğiniz besinler:
Taneli meyveler: 1 bardak veya daha az.
Yoğurt: 1 bardak veya daha az.
Süzme peynir: 1/2 bardak veya daha az.
Kuruyemiş ve fıstık: 30 – 60 gram.
Keten tohumu veya chia tohumu: 2 yemek kaşığı.
Bitter çikolata (en az %85 kakao): 30 gram veya daha az.
Kabak: 1 bardak veya daha az.

Karbonhidratların azaltılması, genellikle böbreklerin sodyum ve suyu serbest bırakmasına neden olan insülin seviyelerini düşürür. Kaybolan sodyumu telafi etmek için et suyu, zeytin veya az tuzlu karbonhidratlı yiyecekleri yemeye çalışın. Yemeklerinize biraz tuz eklemekten çekinmeyin.

Ancak konjestif kalp yetmezliği, böbrek hastalığı veya yüksek tansiyonunuz varsa diyetinizdeki sodyum miktarını arttırmadan önce doktorunuzla konuşun.

3 Uzak Durulması Gereken Yiyecekler

Bu gıdalarda karbonhidratlar yüksektir ve diyabet hastalarında kan şekeri seviyesini önemli ölçüde artırabilir:

Uzak durmanız gereken besinler:
Ekmek, makarna, mısır gevreği, mısır ve diğer tahıllar
Patates, tatlı patates gibi nişastalı sebzeler
Bezelye, mercimek ve kuru fasulye gibi baklagiller
Süt
Taneli meyveler dışındaki meyveler
Meyve suyu, soda, tatlandırıcılı içecekler
Bira
Tatlılar, hamur işleri, şeker, dondurma gibi yiyecekler

KISACASI:

Kişisel karbonhidrat toleransınız daha yüksek veya daha düşükse, porsiyon boyutlarını kendinize göre ayarlayabilirsiniz.

Her öğünde 15 gram veya daha az karbonhidrat içeren örnek bir menü:

Kahvaltı

Kahvaltı: Yumurta ve Ispanak
3 yumurta tereyağında pişirilir (1.5 gram karbonhidrat)
1 bardak sotelenmiş ıspanak (3 gram karbonhidrat)
1 fincan böğürtlen (6 gram karbonhidrat)
Krema ve isteğe bağlı şekersiz tatlandırıcı ile 1 fincan kahve

Toplam sindirilebilir karbonhidrat: 10,5 gram.

Öğle Yemeği

Öğle Yemeği: Cobb Salatası
90 gram pişmiş tavuk
30 gram rokfor peyniri (1/2 gram karbonhidrat)
1 dilim pastırma
1/2 orta avokado (2 gram karbonhidrat)
1 bardak doğranmış domates (5 gram karbonhidrat)
1 bardak rendelenmiş marul (1 gram karbonhidrat)
Zeytinyağı ve sirke
20 gram %85 oranında bitter çikolata (4 gram karbonhidrat)
İsteğe bağlı şekersiz tatlandırıcı ile 1 bardak buzlu çay

Toplam sindirilebilir karbonhidrat: 12,5 gram.

Akşam Yemeği

Akşam Yemeği: Sebzeli Somon
100 gram ızgara somon
1/2 bardak sotelenmiş kabak (3 gram karbonhidrat)
1 bardak sotelenmiş mantar (2 gram karbonhidrat)
1/2 bardak dilimlenmiş çilek krem şanti ile
30 gram kıyılmış ceviz (6 gram karbonhidrat)
120 mL kırmızı şarap (3 gram karbonhidrat)

Toplam sindirilebilir karbonhidrat: 14 gram.

Günün toplam sindirilebilir karbonhidratı: 37 gram.

KISACASI:

Karbonhidratları kısıtladığınızda, genellikle kan şekerinde ani bir düşüş olur. Bu nedenle, insülin ve diğer ilaç dozlarının genellikle azaltılması gerekir. Bazı durumlarda, ilacın tamamen bırakılması bile gerekebilir.

Yapılan bir çalışmada, tip 2 diyabetli 21 hastanın 17’sinde, karbonhidratlar günde 20 gram ile sınırlandırıldığında diyabet ilaçlarının bırakılabileceği veya azaltılabileceği ortaya çıkmıştır.

Başka bir çalışmada, her gün 90 gramdan az karbonhidrat tüketen tip 1 diyabet hastalarında kan şekeri seviyeleri düzeldi ve insülin dozu önemli ölçüde azaldığı için kan şekeriyle ilgili sorunlar da daha az yaşandı.

Düşük karbonhidratlı bir diyet için insülin ve diğer ilaçlar ayarlanmazsa, hipoglisemi olarak da bilinen kan şekerinin tehlikeli oranda düşmesi riski artar. Bu nedenle, insülin veya diyabet ilacı kullanan kişilerin düşük karbonhidratlı diyete başlamadan önce doktorlarıyla konuşmaları önemlidir.

KISACASI:

Düşük karbonhidratlı bir diyete ek olarak, egzersizler de insülin duyarlılığını artırarak diyabetin kontrol altına alınmasına yardımcı olabilir. Direnç ve aerobik egzersizlerinin bir kombinasyonunun yapılması faydalı olacaktır.

Kaliteli uyku da çok önemlidir. Araştırmalar, sürekli olarak uyuyan kişilerde diyabet geliştirme riskinin arttığını göstermiştir.

Yakın zamanda yapılan gözlemsel bir çalışmada, gece içerisinde 6,5 ​​ila 7,5 saat uyuyan diyabet hastalarının daha az veya daha fazla uyuyanlara kıyasla kan şekeri kontrolünü daha iyi sağladıkları görülmüştür.

Kan şekeri kontrolünün iyi bir şekilde sağlanmasının bir başka yolu da stres yönetimidir. Yoga ve meditasyonun kan şekerini ve insülin seviyesini düşürdüğü gözlenmiştir.

KISACASI:

Çalışmalar, düşük karbonhidratlı diyetlerin tip 1 ve tip 2 diyabetleri etkili bir şekilde yönetebildiğini göstermektedir. Düşük karbonhidratlı diyetler kan şekerini kontrol edebilir, ilaç ihtiyacını azaltabilir ve diyabetik komplikasyon riskinizi azaltabilir.

İlaç dozlarının ayarlanması gerekebileceğinden herhangi bir diyet değişikliği yapmadan önce doktorunuzla konuşmayı unutmayın.

Kaynak: Healthline