Doğum Sancısı ve Doğum: Ne Zaman Tıbbi Bakım Almalıyım?

Bu sorunlar ciddi olup endişe verici durabilir ama nadir görülmediklerini aklınızda bulundurun. Doğum sancısı çekerken veya doğum sırasında oluşabilecek bu tıbbi sorunların belirtilerini nasıl anlayacağınızı öğrenerek kendinizi ve bebeğinizi koruyabilirsiniz.

1) Kendiliğinden Doğum

Doğum sancısının tam olarak nasıl ve neden başladığı anlaşılamasa da hem annede hem de bebekte bazı değişikliklere neden olduğu son derece açıktır.

Şu değişikliklerin olması doğumun başlamasına işaret eder:

I Engajman

Engajman, bebeğin kafasının pelvise inmesi anlamına gelir ve bebeğin doğuma doğru hazırlanmak için yeterince yeri olması gerektiğine işaret eder. Bu durum, ilk kez bebek sahibi olacak hamile kadınlarda doğum sancısı başlamadan birkaç hafta önce, daha önce hamilelik geçiren kadınlarda ise doğum sancısı başlamadan hemen önce görülür.

Belirtiler arasında şunlar bulunur:
Bebeğin indiğinin hissedilmesi
Vajinada baskı hissinin artması
Daha kolay nefes almaya başlanması

II Erken Servikal Dilatasyon

Erken servikal dilatasyon, efasman ya da servikal açılma olarak da bilinir. Rahim boynu, mukus üreten bezlerle kaplıdır. Rahim boynu incelmeye başladığında ya da açıldığında mukus dışarı çıkar. Mukus bezlerinin yanlarındaki kılcal damarlar esneyip kanadığından lekelenme görülebilir. Açılma, doğum sancısından birkaç gün önce ya da doğum sancısı başladıktan sonra oluşabilir. Bu durumun temel belirtisi, genellikle kanlı bir sıvı veya lekelenme şeklinde görülen vajinadaki akıntının anormal derecede artmasıdır.

III. Kasılmalar

Kasılmalar, sürekli devam eden karında oluşan kramplardır. Bu kramplar genellikle regl sancısı ya da şiddetli baş ağrıları gibi görünürler.

Doğum sancısı ilerledikçe kasılmalar daha da güçlenir. Bu kasılmalar, bebeğin etrafındaki rahim boynunu çekerken bebeği doğum kanalına iterler. Genellikle doğum sancısının başlangıcında oluşup Braxton-Hicks kasılmalarıyla karıştırılırlar. Gerçek doğum sancıları ve Braxton-Hicks sancıları kasılmanın yoğunluğuna bakılarak ayırt edilebilir. Bu şiddetli kasılmalar, rahim boynunun genişlemesine ve doğum için hazırlanmasına yardımcı olur.

Bebeğin aşağı inmesini hissetmek ya da vajinal akıntıda artış yaşamak, bebeğinizin doğum tarihine birkaç hafta kaldıysa sizi endişelendirmemelidir. Ancak, bu hisler genellikle erken doğumun erken belirtileridir. Eğer bebeğinizin doğmasına 3 ya da 4 hafta varsa ve bebeğin aşağı indiğini veya vajinal akıntıda ve baskıda artış hissediyorsanız bir an önce doktorunuzu arayın.

Rahim kasılmalarında dereceli olarak artışın olması, doğum sancısı başlamadan önce yaşanan temel değişikliktir. Hamilelik sırasında rahim düzensiz olarak kasılır. Özellikle yorgun veya aktif olduğunuzda sıklıkla saat başı birkaç kez kasılma yaşarsınız. Bu kasılmalar Braxton-Hicks kasılmaları ya da yalancı doğum sancısı olarak bilinir. Genellikle doğum günü yaklaştıkça rahatsızlık vermeye ya da acı verici olmaya başlarlar.

Her iki kasılma türü de doğumun ilk aşamalarında benzer şekilde hissettireceğinden Braxton-Hicks kasılması mı yoksa gerçek doğum sancısı mı yaşadığınızı anlamanız oldukça zor olabilir. Ancak, gerçek doğum sancılarında kasılmaların yoğunluğunda ve rahim boynunun genişlemesinde sabit bir artış yaşanır. Bir ya da iki saat boyunca kasılmalarınızın süresini kontrol etmek size bu konuda yardımcı olabilir.

Kasılmalarınız 40 ya da 60 saniye daha uzun sürüyorsa ve bir sonraki kasılmanın ne zaman başlayacağını tahmin edebileceğiniz kadar düzenliyse, bir şeyler içtikten, pozisyonunuzu veya yaptığınız aktiviteyi değiştirdikten sonra geçmiyorsa doğum sancınız başlamış olabilir.

Kasılmaların yoğunluğu ve süresiyle ilgili herhangi bir sorunuz varsa doktorunuza danışın.

2) Membran Rüptürü (Suyun Gelmesi)

Normal bir hamilelik sırasında doğum sancısıyla birlikte su gelir. Bu durum genellikle membran rüptürü ya da bebeği çevreleyen amniyotik kesenin açılması olarak ifade edilir. Membran rüptürü, hamileliğin 37. haftası civarında yaşandığında erken membran rüptürü olarak bilinir.

Hamile kadınların %15’inden daha azı erken membran rüptürü yaşar. Çoğu vakada, suyun gelmesi doğumu başlatır. Erken doğum sancısının yaşanması, bebeğiniz için pek çok risk oluşturabilecek erken doğuma yol açabilir.

Doğum sancısı başlamadan önce membran rüptürü yaşayan kadınların çoğu, vajinalarından sürekli ve kontrol edilemez bir sıvı akışı hissederler. Bu sıvı, sıklıkla erken doğumla ilişkilendirilen vajinal mukusun artmasından farklıdır.

Erken membran rüptürünün oluşma nedeni tam olarak anlaşılamamıştır. Ancak, araştırmacılar birkaç tane risk faktörünün bu durumda etkisi olabileceğini bulmuşlardır.

Membran rüptürü zamanında veya erken yaşanmışta olsa suyunuz gelir gelmez hastaneye gitmelisiniz.

Aniden suyu gelen kadınların doğuma alınmadan önce, hamile kadınlarda ve bebeklerinde ciddi enfeksiyonlara neden olan B grubu streptokok bakterisi için kontrol edilmeleri gerekmektedir.

Suyunuz doğum sancınız başlamadan önce geldiyse şu durumlardan biri size uyuyorsa antibiyotik kullanmalısınız:

• Streptokok boğaz ağrısı gibi B gurubu steptokok enfeksiyonunuz varsa
• Beklenen doğum tarihinden erkense ve B grubu streptokok enfeksiyonunun belirtilerini gösteriyorsanız
• B grubu streptokok enfeksiyonu olan başka bir çocuğunuz varsa

Hastanede sadece membran rüptürü için tedavi görürsünüz. Membran rüptürü yaşayıp yaşamadığınızdan emin değilseniz kasılmalarınız olmasa bile bir an önce hastaneye gitmelisiniz. Doğum sancısı başladığında dikkatli davranıp acilde olmanız çok daha iyi olacaktır. Evde kalmanız şiddetli enfeksiyonları ve bebeğiniz için diğer sağlık sorunları riskini artıracaktır.

3) Vajinal Kanama

Hamilelik sırasında yaşanan her türlü vajinal kanamanın ciddi bir sorun anlamına gelmediğinin anlaşılması için dikkatli bir değerlendirmeden geçirilmesi gerekir. Vajinal lekelenmeler özellikle vajinada baskı, vajinal akıntı ve baskı arttığında artar ve genellikle doğum sancısının başlamasıyla ilişkilendirilir. Vajinal kanama ise, eğer kanama şiddetliyse veya kanama acıya neden oluyorsa genellikle daha ciddi bir durumdur.

Hamilelik sırasında görülen vajinal kanama rahimde oluşan şu sorunlardan dolayı ortaya çıkabilir:

• Plasentanın kısmen ya da tamamen annenin rahim boynunu engellediği plasenta previa
• Plasentanın doğumdan önce rahmin iç duvarlarına tutunduğu plasental abrupsiyon
• Hamileliğin 37. haftasından önce vücudun doğum yapmaya hazırlandığı erken doğum

Hamilelik sırasında ciddi bir şekilde vajinal kanama görürseniz bir an önce doktorunuzu aramalısınız. Doktorunuz ultrason gibi çeşitli testler yapmak isteyebilir. Ultrason, noninvaziv bir yöntemdir ve vücudun içinin görüntülenmesi için ses dalgalarını kullanarak acı vermeden görüntü oluşturur. Bu test, doktorunuzun plasentanın yerini bulmasına ve ne gibi risklerin oluşabileceğini anlamasına yardımcı olur.

Doktorunuz, ultrason muayenesinden sonra pelvik muayene de yapmak isteyebilir. Pelvik muayene sırasında doktorunuz vajina duvarlarını açmak ve vajinanın içiyle rahim boynunu görmek için kanal genişletme cihazı kullanabilir. Doktorunuz vulvayı, rahmi ve yumurtalıkları da muayene edebilir. Bu muayeneyle doktorunuz kanamanın nedenine karar verebilir.

4) Fetüsün Hareketlerinin Azalması

Bebeğin hamileyken ne kadar hareket ettiği pek çok etkene bağlıdır.

Bu konudaki genel kural bebeğin akşam yemeğinden sonraki bir saat içinde en az 10 kez hareket etmesidir. Ancak hareketlilik, plasentadan bebeğin aldığı oksijen miktarına, besinlere ve sıvılara bağlıdır. Bebeğin etrafını çevreleyen amniyotik sıvıya da bağlı olabilir. Bu etkenlerden herhangi birinde aksaklık olursa bebeğin hareketlerinde gerçek anlamda veya algılanan boyutta azalma olabilir.

Bebeğiniz seslere ya da meyve suyu içmek gibi hızlı bir şekilde kalori alımınıza tepki vermiyorsa fetüs hareketinin azalması durumunu deneyimliyor olabilirsiniz. Fetüsün hareketlerindeki herhangi bir azalma, kasılma ya da başka sorunlar yaşamıyorsanız bile hemen değerlendirilmelidir. Bebeğin hareket seviyesinin azalıp azalmadığına karar vermek için bebeğin gözlenmesini içeren testler yapılabilir. Bu testler sırasında doktorunuz bebeğin kalp hızını kontrol edip, amniyotik sıvının seviyesini ölçecektir.

Soru: 

Doğum sancısı ve doğum sırasında komplikasyonları önlemek için ne yapılabilir?

Cevap:

Bazı vakalarda, doğum sancısı ve doğum sırasında oluşan komplikasyonları önlemenin hiçbir yolu yoktur. Komplikasyonlardan kaçınmanıza yardımcı olması için şu ipuçlarından faydalanabilirsiniz:

-Doğum öncesi kontrol muayenelerine her zaman gidin. Komplikasyon için yüksek risk altındaysanız hamileliğiniz boyunca ne olduğunu bilmek doktorunuza yardımcı olabilir.

-Dürüst olun. Hemşirenin sorduğu her soruya doğru bir şekilde cevap verin. Sağlık uzmanları, oluşabilecek sorunların önlenmesi için her şeyi yapmak isteyecektir.

-Dengeli beslenip, kilo alımınızı kontrol ederek sağlıklı kalın.

-Alkol, uyuşturucu ve sigara kullanmayın.

-Sahip olduğunuz hastalıkları tedavi edin.

Janine Kelbach

Kadın Doğum Uzmanı

Kaynak: Healthline