Dudak uçuğu virüs kaynaklı ve bulaşıcı bir hastalıktır. Yaklaşık bir hafta içinde genelde iyileşecektir.
Dudak Uçuğunun Bulaşma Ve Ortaya Çıkma Mekanizması
Dudak uçuğunun nedeni herpes simplex 1 (HSV-1) isimli virüstür. Diğer tüm virüs kaynaklı hastalıklarda olduğu gibi, uçuk da bulaşıcıdır. Ancak dudak uçuğu virüsü, bir kişiye ancak bir defa bulaşabilir.
Dudak Uçuğu Nasıl Ortaya Çıkar?
Bir kişi dudak uçuğu virüsüne yakalandıktan sonra bu virüsü ömür boyu taşır. Sonrasında belli aralıklarla dudak uçuğu çıkarabilir. Bu süre bazıları için yılda iki kez olurken; bazıları için her ay olmaktadır. HSV-1 virüsü, dudak uçuğu olmadığı zamanlarda sinir hücrelerine çekilerek pasif hale geçer.
Dudak uçuğu tekrar bulaştığı için değil, pasif halde olan virüsün aşağıdaki gibi tetikleyici etkenler yüzünden aktif hale geçmesi ile ortaya çıkar:
- Güneş ışığı
- Rüzgar
- Stres
- Derin üzüntü
- Dudak çevresinin yara alması
- Hormon değişiklikleri
- Alerjen teması
- Bağışıklık sisteminin zayıflaması
Büyüklerde Dudak Uçuğu Nasıl Bulaşır?
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) verilerine göre, 2012 yılı itibariyle dünya genelinde 50 yaş altı 3,7 milyar insanda dudak uçuğu virüsü vardır. Bu durum, belli bir yaşın üzerindeki hemen herkeste dudak uçuğu virüsü olduğunu gösteriyor. Ancak virüs her an aktif olmadığı için herkeste dudak uçuğu görülmüyor.
Bu bilgileri bir arada değerlendirdiğimizde, büyüklerde dudak uçuğu virüsünün aynı bölgede tekrar bulaştırılamayacağı çıkarımını yapabiliriz.
Bebeklerde Ve Çocuklarda Dikkat: Henüz HSV-1 virüsüne yakalanmadıkları için, dudak uçuğu olan kişi bebekleri öpmemelidir. Yetişkinlerin hemen hepsi dudak uçuğu virüsünü taşıyor olmalarına rağmen, dudak uçuğunun ortaya çıkmadığı zamanlarda öpme yolu ile bebeklere dudak uçuğunu bulaştırmaz.
Not: Ancak dudak uçuğu olmasa bile yetişkinler tükürük salgıları ile bebeklere ve çocuklara dudak uçuğu virüsünü bulaştırabilir.
Başka Bölgelere Bulaşabilir!
Dudak uçuğu virüsü genital bölgeye de bulaşabilir. Teorik olarak vücudun herhangi bir bölgesine bulaşabilir. Dolayısıyla dudak uçuğu ortaya çıktığında her halükarda dikkatli olmak gerekir. Hatta kişi dudak uçuğu ortaya çıktığı zamanlarda bağışıklık sistemi zayıf olduğu için kendi bünyesinde farklı bölgelere bile bulaştırabilir.
Dudak Uçuğu Kaç Günde Geçer?
Dudak uçuğu 3 gün ile iki hafta arasında geçecektir. Tüm belirtilerin kaybolması ortalama olarak 1 hafta sürer. Dudak uçuğu 2 hafta içinde geçmemişse bağışıklık sorunları endişesi ile doktora gidilmelidir.
Not: Asiklovir veya famsiklovir gibi virüs ilaçları iyileşme süresini kısaltabilir. Dudak uçuğunun ortaya çıkma sıklığını da düşürebilir. Ancak dudak uçuğu virüsünü bünyeden tamamen atacak bir tedavi henüz geliştirilmemiştir.
Dudak uçuğu ile ilgili geniş bilgi almak için lütfen şu makaleye tıklayınız: Dudak Uçuğu Nedenleri ve Tedavisi
