E vitamini eksikliği sinir sistemine etki edebilen, yaygın görülen bir sorundur. Hiç sağlıklı yağ içermeyen bir diyet, E vitamini eksikliği ile sonuçlanabilir. Tedavide zeytinyağı gibi sağlıklı alternatiflere ve E vitaminince zengin gıdalara öncelik verilmelidir.
E vitamininin Önemi Nedir?
E vitamini, gıdaların sindirimi sonrasında ortaya çıkan serbest oksijen radikallerini temizler. Oksidasyon adı verilen ve hücrelerde hasar oluşturabilen bu durum, E vitamininin antioksidan etkisi sayesinde aşılmaktadır.
E Vitamini Eksikliği Belirtileri
E vitamini eksikliğinin birçok belirtisi, antioksidan (zehir atan) etkinin zayıflaması ile ortaya çıkmaktadır. E vitamini eksikliği aşağıdaki belirtilere de yol açabilir:
- Bağışıklık sisteminin zayıflaması
- Görme problemleri
- Kas kütlesi kaybı
- Kas güçsüzlüğü
- Denge problemleri
- Kavrama ve odaklanma güçlükleri
- Sindirim sorunları
- Cilt problemleri
- Saç dökülmesi
E vitamini Eksikliğinde Görülen Hastalıklar Nelerdir?
Kısa süren E vitamini eksikliği genelde ciddi bir probleme yol açmaz. Ama E vitamini eksikliği uzun süre devam ederse bazı hastalıklar ortaya çıkabilir:
- Hemolitik anemi: Alyuvarların normalden önce yıkılması nedeni ile ortaya çıkan kansızlık
- Sinir sistemi problemleri
- Karaciğer ve böbrek sorunları
- Ateroskleroz
- Kısırlık
Bebeklerde ve çocuklarda ortaya çıkan E vitamini eksikliği daha belirgin sorunlara neden olabilir. Şiddetli ve uzun süreli E vitamini eksikliği körlüğe, kalp ritim bozukluklarına ve demans (bunama) hastalıklarına neden olabilir.
Alınması Gereken E Vitamini Miktarı
Son yapılan araştırmalara göre E vitamini eksikliği yaşanmaması için, E vitamininin kandaki seviyesi en az 30 mikromol/Litre (μmol/L) olmalıdır. 12 μmol/L seviyesinin altı, fonksiyonel bozukluklara yol açabilmektedir.
- Bu miktardaki E vitaminine erişmek için, günde en az 20 mg veya 50 uluslar arası birim (I.U.) E vitamini tüketmek gerekmektedir.
- E vitamininin emilebilmesi için az miktarda da olsa yağ tüketilmelidir.
- Hiç yağ tüketmeyen biri gıda takviyesi kullansa bile E vitamininin en fazla %10’una erişmektedir.
Not: Kişide E vitamini fazlalığı oluşması çok zordur, çok nadir görülmektedir.
E Vitamini Eksikliği Neden Olur?
1) Gıda Yetmezliği
Besin yolu ile yeterli miktarda E vitamini alınmazsa E vitamini eksikliği oluşabilir.
2) Çok Yağsız Beslenmek
E vitamini, yağda çözülen vitamin türlerinden biridir. Yani hiç yağ tüketilmezse, vücudumuzun çözülmemiş olan E vitaminine erişmesi mümkün olmaz.
3) Bağırsak Sorunları
Çözülmüş olan E vitamininin bağırsaklardaki emilimini zorlaştıran aşağıdaki hastalıklar E vitamin eksikliği ile sonuçlanabilir:
- İltihaplı bağırsak hastalıkları
- Kısa bağırsak sendromu
- Kronik ishal
- Abetalipoproteinemi: Kalıtsal bir emilim sorunu
4) Aşırı Kilolu Olmak
Obezite ve metabolik sendrom E vitamini eksikliği riskini artırmaktadır. Metabolik sendrom, şeker ve yağ metabolizmalarının bozulması ile birlikte bel bölgesindeki yağlanmanın artması, kalp sorunları, yüksek tansiyon, yüksek kolesterol ve şeker hastalığı riskinin artması şeklinde tanımlanmaktadır.
Bu sorunlar E vitamini eksikliğine aşağıdaki nedenlerle yol açabilir:
- Fazla kilo, gıda yıkımının artması ve fazla oksidasyon demektir. Yani daha fazla antioksidan ve E vitamini ihtiyacı doğurur.
- E vitamininin emilim ve değerlendirilme metabolizmasında sorunlara yol açabilir.
E Vitamini Eksikliği Tedavisi
1) E Vitamini Açısından Zengin Gıdalar
E vitamini eksikliğinden kurtulmanın en sağlıklı yöntemi, gıda tüketimi esnasında hassas davranmaktır. İşlenmiş ve paketlenmiş gıdalardaki E vitamini miktarı çok az olduğu gibi, aynı zamanda E vitamini emiliminde sorun çıkarabilirler.
Bazı besinlerin 100 gramında içerdikleri E vitamini miktarı aşağıdaki gibidir:
- Ispanak ve diğer yeşil yapraklı sebzeler: 2,1 miligram
- Badem: 26,2 mg
- Kavrulmuş ay çekirdeği: 36.3 mg
- Balık: 2,8 mg
- Zeytinyağı: 14,4 mg
- Kivi: 1,5 mg
2) Hindistan Cevizi Yağı
Hiç yağ içermeyen bir diyetten kesinlikle uzak durmalısınız. Hindistan cevizi yağı, avokado yağı ve zeytinyağı gibi sağlıklı yağ alternatifleri tüketiniz. Bu sayede vücudunuzun E vitaminine erişim yeteneğini artırırsınız.
3) Gıda Takviyeleri
E vitamini takviyelerinden önce, gıdalara ağırlık verilmelidir. Çünkü piyasada bulunan E vitamini takviyelerinin tamamına yakını sentetik üretimle elde edilmekte, toksik (zehirli) etki gösterebilmektedir. Bu nedenle özellikle hamilelikte E vitamini takviyesi tavsiye edilmemektedir.
Not: Ancak şiddetli E vitamini eksikliğinin söz konusu olduğu bazı vakalarda gıda takviyeleri kaçınılmaz olmaktadır. Bu durumlarda E vitamini takviyeleri için doktorunuza ve eczacınıza danışınız.
