Ter bezleri vücudumuzun doğal termostatlarıdır. Ancak ellerimizde bulunan ter bezleri beklenenin üzerinde çalışınca sıkıntıları da beraberinde getiriyor. Özellikle sosyal iletişimde sorun çıkaran el terlemesi kontrol altına alınabilir bir durumdur.
El Terlemesi Neden Olur?
1) Doğal Terleme
Vücut ısısı arttıkça ter bezleri ısı dengesi için daha çok çalışır. Bu durum sadece el terlemesine neden olmaz, tüm vücut terler. Ancak kontrol altına alınmak istenen el terlemesi için aşağıdaki durumların vücut ısısını yükselttiğini bilmek faydalı bir başlangıçtır:
- Sıcak ortam
- Nemli hava
- Ağır veya uzun süreli egzersiz
- Duygusal stres
- Panik atak
- Baharatlı yiyecekler
2) Genetik
Bazı kişilerde el terlemesi diğer insanlara göre daha fazla olur. Bu kişilerde genel terleme miktarı da daha fazla olabilir, el terlemesi miktarı vücudun diğer bölgelerine oranla daha fazla da olabilir. Bu duruma çoğu zaman genetik faktörler haricinde hiçbir açıklama getirilememektedir.
El terlemesi olan kişilerde sempatik sinir sistemi beklenenden daha fazla çalışmaktadır. Kaygı, heyecan, gerginlik, öfke ve korku gibi duygu durum değişiklikleri tetikleyici unsur olmaktadır.
El terlemesine genetik yatkınlığı olan kişilerin genellikle uyku ve sükunet halinde el terlemesi miktarı düşmektedir.
3) Hormon Değişiklikleri
Aşağıdaki nedenlerle vücutta meydana gelen hormon değişiklikleri ve problemleri el terlemesini tetikleyebilir. Bu tetiklenmeye genetik yatkınlık faktörleri etki ederek dengesiz terlemeye yol açabilir:
- Şeker hastalığı
- Hipertiroidi (Tiroid bezlerinin aşırı faaliyet göstermesi) ve tirotoksikoz (tiroid hormon yüksekliği)
- Adet döngüsü ve menopoz
4) Bazı İlaçlar
Bazı ilaçlar yan etki olarak aşırı terlemeye yol açabilir. Özellikle bazı tür antidepresanlar ve tansiyon yükseltici ilaçlar böyle bir etki gösterebilir.
Ayrıca sürekli alkol tüketimi de el terlemesine yol açabilir.
5) İkincil Nedenler
Aşağıda sıralanan nedenler dolaylı olarak el terlemesi şikayetine yol açabilmektedir:
- Enfeksiyon ve iltihaplar. Tırnak mantarı gibi bölgesel veya tüberküloz gibi genel enfeksiyonlar
- Periferik Otonom Nöropati (irade dışı vücut fonksiyonlarını kontrol eden sinirlerdeki hasar) gibi sinir hastalıkları
- Kangren (soğuk yakması)
- Arteriyovenöz Fistüller (toplardamarlar arasında oluşan beklenmedik kanalların yol açtığı bir hastalık)
- Akromegali (Kemik irileşmesi, kontrolsüz büyüme)
- Akrodinya (El ve ayaklarda hassasiyet artışı ile kendini gösteren bir hastalık)
- Bölgesel karmaşık ağrı sendromu
- Glomus el tümörü
- Metabolik bozukluklar
El Terlemesi Nasıl Geçer?
Elde terleme doğal ve tıbbi yollarla kontrol altına alınabilir.
1) El Temizliği
Sık Sık Yıkayın
Terli el kendi kendine uzun süre kurumaz. Elinizdeki ter miktarı rahatsız etmeye başlayınca yıkayın, sonrasında kağıt havlu ile kurulayın.
Alkol İçerikli Dezenfektanlar
Su yerine dezenfektan kullandığınızda antibakteriyel değil alkol içerikli ürünler kullanın. Alkol uçuculuğu sayesinde geçici olarak el terlemesini kurutur.
Mendil,Peçete
Ellerinizi yıkamaya ve kurulamaya fırsat bulamayacağınız anlar için üzerinizde mendil veya peçete bulundurun. Bu sayede tokalaşma gibi durumlardan önce ellerinizi kurulayabilirsiniz.
Fazla Sabun Kullanmayın
Tuvalet sonrası veya yemek öncesi olmadığı sürece elinizi yıkamadan önce sabun kullanmamaya çalışın. Çok sık yıkamanız gerektiği için ellerinizin arkası kuruyabilir.
2) Pudra Kullanın
Evdeyken veya ellerinizin biraz beyazlamasının sorun olmayacağı anlarda pudra kullanabilirsiniz. Pudra elinizdeki teri emer; eşya taşımak, kalem kullanmak gibi işlemleri daha rahat yapabilmenizi sağlar.
Bunun için bebek pudrası veya kabartma tozu kullanabilirsiniz.
3) Yaşam Tarzı Değişiklikleri
El Isısı
Zorunlu olmadıkça eldiven gibi el ısınızı iyice artıran kıyafetler kullanmayın.
Kozmetik Ürün Sınırlaması
Vazelin ve Hindistan cevizi yağı gibi ellerinizde katman oluşturacak kozmetik ürünler kullanmayın. Hem el terlemesini artıracak hem de ellerinizde yağlı bir his oluşturacaklardır.
Ter Önleyiciler
Genellikle koltuk altında kullanılan antiperspirantlar (ter önleyiciler) ellerinizde de aynı etkiyi gösterecektir.
Alüminyum Zirkonyum
Alüminyum zirkonyum veya alüminyum klorit hekzahidrat içerikli olan antiperspirantlar diğerlerine göre daha etkilidir.
Stres Kontrolü
Duygularınızı ve stres düzeyinizi kontrol altında tutun. Soruna değil çözüme odaklanın. Kaygılı olduğunuz anlarda oturun, gözlerinizi kapatın ve birkaç kez derin nefes alıp verin.
4) İyontoferez
Bu yöntemle su kullanılarak ellerinize elektrik akımı verilir. İşlem esnasında ellerinizde karıncalanma hissedebilirsiniz ama ağrısız bir yöntemdir. Etkili sonuçlar alınabilmektedir.
5) İlaç Tedavisi
Bağırsaklardaki kas kasılmalarını yatıştırıcı etkiye sahip olan antikolinerjik ilaçların bir etkisi de terlemeyi azaltmasıdır. Dolayısıyla el terlemesi şikayeti olan kişilere doktorlar tarafından önerilebilmektedir. Ancak ağız kuruluğu gibi yan etkilerin görülmesi de olasıdır.
Sporcuların ve ağır çalışan kişilerin bu ilaçları alması önerilmez çünkü terleme onlar için hayati bir öneme sahiptir, terlemelerinin önlenmesi daha büyük sıkıntılara kapı aralayabilir.
6) Botoks
Kırışıklıkların giderilmesi için kullanılan botoks şırıngaları, terlemeye yol açan sinirleri bloke etmek için de kullanılabilir. Ancak işlem ağrılı ve geçici bir yöntemdir.
7) Sempatektomi
Bu yöntem ile el ter bezlerini kontrol eden sinir göğüs içinden alınır. Bu işlemle el terlemesi şikayeti kalıcı olarak yok edilir. Ancak bu son çare olarak düşünülmelidir, çünkü elinizin terlemesi yok olurken vücudunuzun başka bir bölgesinin aşırı terlemesine yol açılabilir.
