Elde egzamanın en sık karşılaşılan nedeni tahriştir. Özenli bir el bakımı sayesinde birçok vaka iyileşir. Bazı vakalarda ise güçlü ilaçların kullanımı veya fototerapi gibi özel tedavi yöntemleri gerekli olabilmektedir.
Elde Egzama Belirtileri
Elde egzama, ortaya çıkış sebebine göre aşağıdaki belirtilere yol açabilir:
Tahrişten kaynaklanıyorsa
- Parmak uçlarında ve parmak kökündeki perdeli deride kızarıklık, çatlama
- Tahriş eden madde ile temas halinde batma veya yanma hissi
Alerjiden kaynaklanıyorsa:
- Alerjenle temastan hemen sonra kabarma, kaşıntı, şişme veya kızarma
- Ciltte kabuklanma veya çatlama
- Alerjen teması uzun sürerse cildin koyulaşması veya kalınlaşması
Elde egzamanın türü atopik dermatit ise:
- Günler veya haftalar süren şiddetli kaşıntı
- Cildin kalınlaşması
- Ciltte lezyonların (doku bozulmalarının) oluşması
Elde Egzama Neden Olur?
1) Tahriş
Elde egzamanın en sık görülen nedeni, cildi tahriş eden bir etkene uzun süre ile veya sık aralıklarla maruz kalmaktır. Bu etken, cilde temas eden hemen hemen her şey olabilir. Elleri sürekli yıkamak bile sabun kullanılmasa dahi tahrişe neden olabilir. Bazı tahriş edici etkenler şunlardır:
- Deterjanlar
- Solventler (çözücüler)
- Asitler (meyve asitleri dahil)
- Alkali ürünler
- Soğuk, sıcak
- Kuru hava
- Sürtünme
2) Alerji
Sabun, boya, kauçuk, parfüm veya bitkilerle temas alerjik tepki doğurursa elde egzama ortaya çıkabilir. Her bünyenin alerji duyduğu madde farklıdır ve çok fazla değişkenlik gösterebilir.
3) Atopik Dermatit
Atopik dermatite genetik faktörler zemin hazırlamaktadır. Bununla birlikte cildin kuru olması, hormon değişiklikleri, tahriş edici çevresel etkenler vb. tarafından tetiklenebilmektedir. Çocuklarda daha sık karşılaşılan bir durumdur.
Elde Egzama Tedavisi
1) Alerji Testi Yaptırın
Alerjiden şüpheleniyorsanız ve alerjeni tespit edemediyseniz deri yama testi yaptırabilirsiniz. Örneğin nikel elementi birçok bünyede alerjiye neden oluyor ve test yapmadan bu maddenin teşhisi çok zor. Sonrasında doktorunuz o alerjen maddeyi içerebilecek ürünlerle ilgili size bilgi verecektir.
Uzak durun: Alerji veya tahrişe neden olan madde ile cilt teması kesilmediği sürece; tüm tedaviler elde egzama için sadece geçici bir çözüm sunacaktır.
- Yapay renk ve yoğun esans içeren kozmetik ürünler kullanmayın.
Eldiven kullanın: İşiniz gereği tahriş eden madde ile teması kesemiyorsanız, pamuk içli kauçuk veya vinil eldiven kullanın.
2) Hidrokortizon Kremi
%1’lik hidrokortizon kremi el egzaması belirtilerinin kaybolmasını sağlayabilir.
- Cildiniz nemli iken uygulamak daha etkili sonuç verecektir. Ellerinizi yıkadıktan sonra kullanabilirsiniz.
- Bazı vakalarda doktor önerisi ile daha güçlü kortikosteroid kremlerin kullanılması gerekli olabilir.
Antihistamin haplar: Arada bir ortaya çıkan elde egzama için yararlı olabilir. Kaşıntı ve iltihabı azaltacaktır. Önerilen antihistaminiğin yan etkileri konusunda eczacınızdan bilgi alınız.
Antibiyotikler: Çatlak vb. nedenlerle bakteriyel iltihap söz konusu olursa gerekli olabilir.
Sistemik ilaçlar ve bağışıklık baskılayıcılar: Diğer tedavilerin yanıt vermediği şiddetli vakalarda gerekli olabilir. Şiddetli yan etkileri olabilir, detaylı bir muayeneden sonra önerilmelidir.
3) Soğuk Uygulama
Soğuk uygulama sayesinde elde egzamanın neden olduğu şiddetli kaşıntıyı dindirebilirsiniz. Elinize bir havlu sararak buz paketi uygulayabilirsiniz.
Kaşımayın: Tırnaklarınızı kullanarak kaşırsanız, tahrişin artmasına ve enfeksiyon oluşmasına neden olabilirsiniz. İstemsiz kaşımaların hasarını en aza indirmek için tırnaklarınızı sürekli kısa ve temiz tutun.
Yüzüğünüzü çıkarın: Alerji veya tahriş nedeni ile el egzaması başlangıcı varsa yüzüğünüzü çıkarın. Cildin şişmesi halinde sıkışabilir.
- Elinizin ıslak kalmasına neden olan işleri en aza indirin. Aşırı terlememeye çalışın.
- Sık sık nemlendirici krem kullanın. Nemlendirmek için Hindistan cevizi yağı da kullanabilirsiniz.
4) Fototerapi
Bazı elde egzama vakaları fototerapi ile büyük oranda iyileştirilebilmektedir. Tedavide kontrollü ultraviyole ışınları kullanılır. Vakaların %60-70’inde sonuç vermektedir ancak birkaç aylık düzenli seanslara ihtiyaç duyulabilir.
