Eozinofil (EOS), bağışıklık sisteminde görevli bir tür hücredir. Kemik iliğinde üretilirler, bir tür akyuvardır. Vücuda yabancı bir cisim girdiği zaman bağışıklık sisteminin savunma adına ürettiği hücrelerden biridir.
- Eozinofiller virüs ve bakterilerden ziyade alerjen maddelerle mücadele eder.
- Tam eozinofil sayısı hesaplanırken toplam akyuvar sayısındaki oran üzerinden hesaplanır.
- Parazitlerle mücadele eder
Normal Eozinofil (EOS) Değerleri Nedir?
Değerler farklı laboratuvarlarda bir miktar oynayabilir veya laboratuvar farklı bir ölçüm birimi kullanıyor olabilir:
- Eozinofiller tüm akyuvarların %1-3’ünü oluştururlar. Kan tahlilinde genellikle bu değerler üzerinden yorum yapılır.
- Eozinofil sayısının normal değeri bir mikrolitrede 500 hücreden azdır. (< 500 hücre/mcL)
- 500 – 1500 arası hafif yükseklik olarak değerlendirilir.
- 1500 – 5000 arası orta şiddette yükseklik olarak değerlendirilir.
- 5000 üzerinde ise ciddi ve şiddetli bir durumun söz konusu olduğu düşünülebilir.
Eozinofil (EOS) Yüksekliği Ne Anlama Gelir?
Eozinofil yüksekliğinde ilk akla gelen konular vücudun alerjen bir maddeye maruz kaldığı veya parazitlerle mücadele ediyor olduğudur. Bu durumlarda eozinofil sayısının artması beklenen bir durumdur, ancak eozinofil yüksekliği bazen de bağışıklık sistemi sorunlarından kaynaklanan bir hastalık olduğu anlamına gelebilir.
Eozinofil (EOS) Yüksekliği Neden Olur?
1) Alerji
Alerji, zararlı olması muhtemel olan veya tamamen zararsız bazı maddelere karşı bağışıklık sisteminin aşırı tepki vermesi durumudur. Alerjik tepki esnasında eozinofil yüksekliği görülür. Alerji kişiye özeldir, herhangi bir maddeye karşı gelişebilir. En sık görülen alerjen maddeleri sıralıyoruz:
- Toz
- Sigara dumanı
- Küçük böcekler (akarlar)
- Evcil hayvan tüyleri
- Duman, küf, kirli hava
- Gluten içeriği olan veya süt gibi bazı gıdalar
- Güneş
2) Parazit İltihapları
Parazit, yaşamak için başka bir canlıya ihtiyaç duyan zararlı canlılardır. Bağırsak kurdu, akciğer kelebeği, askariyaz gibi örneklerini verebileceğimiz parazitlerin neden olduğu iltihapların varlığında eozinofil yüksekliği görülür.
3) Astım
Astım, vücudun toz ve sigara dumanı gibi etkenler yüzünden bronşlarını daraltmasına neden olan süreğen bir hastalıktır. Yine alerji temelli bir hastalık olduğu için eozinofil yüksekliğine neden olur.
4) Otoimmun Hastalıklar
Bağışıklık sisteminin hata ile sağlıklı vücut hücrelerine saldırdığı hastalıklara otoimmün hastalıklar denir. Aşağıdaki otoimmün hastalıklar eozinofil yüksekliğine yol açabilir:
- Egzama
- Crohn hastalığı
- Lupus
- Ülseratif kolit
5) Diğer Hastalıklar Ve Kanserler
Aşağıda sıraladığımız hastalıklar ve öncelikle kan kanserleri olmak üzere tüm kanser türleri eozinofil yüksekliğine neden olabilirler:
- Kronik miyeloid lösemi
- Churg – Straus sendromu
- Eozinofilik kansızlık
- Hodgkin hastalığı
- İdiyopatik hipereozinofilik sendrom
6) Bahar Nezlesi
Bahar aylarında sıkça karşılaşılan ve çiçek polenleri, güneş gibi faktörlere duyulan alerji ile ortaya çıkan bahar nezlesinde de EOS yüksekliği görülür.
7) İlaç Kullanımı
Kullanıldıkları takdirde eozinofil sayısında artışa yol açabilecek bazı ilaçlar şunlardır:
- Amfetaminler (İştah bastırıcılar)
- Pisilyum içeren laksatifler (kabızlık gidericiler)
- Bazı antibiyotikler
- İnterferon
- Sakinleştiriciler
Eozinofil (EOS) Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?
Sağlıklı bir vücutta eozinofil sayısının düşük olması beklenir, alerji veya parazit varlığında yükselmesi gerekir. Ancak bazen yükselmesi beklenmesine rağmen sayı düşükse veya normalde de çok az sayıda ise bir sorunun varlığından şüphe edilebilir.
Eozinofil (EOS) Düşüklüğü Neden Olur?
1) Alkol Zehirlenmesi
Alkol zehirlenmesi kısa zamanda çok miktarda alkol tüketilince görülen ve bazen ölümcül olabilen bir durumdur. Hafif sarhoşluk düzeyinde olan alkol zehirlenmesi bile bir miktar EOS düşüklüğü ile sonuçlanabilir.
2) Steroid Artışı
Vücudun kortizol gibi bazı tür steroidleri aşırı üretmesi eozinofil düşüklüğüne yol açabilir. Aşağıdaki nedenlerle görülebilir:
- Aşırı stresli olmak
- Kortizol salgılayan tümörleri
- Düşük kan şekeri
- Şiddetli karaciğer veya böbrek hastalıkları
- Doğum kontrol hapları kullanmak
- Östrojen veya kortikosteroid ilaçlar kullanmak
- Bazı böbreküstü bezi sorunları
- Cushing sendromu
