Erken Doğan (Prematüre) Bebeklerde Akciğer Sorunları

Olgunlaşmamış akciğerler bebeğiniz için tehlikeli olabilir.

En yaygın komplikasyonlardan bazıları şunlardır:

1) Solunum Sıkıntısı Sendromu

Prematüre bir bebekte en sık görülen akciğer problemi, solunum sıkıntısı sendromudur. Bu hastalık, daha önce hiyalin membran hastalığı olarak biliniyordu.

Bebeğin akciğerleri yeterli miktarda yüzey aktif madde üretmediğinde solunum sıkıntısı sendromu gelişir. Bu, akciğerdeki küçük hava keselerini açık tutan bir maddedir. Sonuç olarak, erken doğan bir bebek, ciğerlerini genişletmek, oksijeni almak ve karbondioksitten kurtulmak için güçlük çeker. Göğüs röntgeninde, solunum sıkıntısı sendromu bir bebeğin akciğerleri buzlu cam gibi görünür.

Akciğerler genellikle hamileliğin 30. haftasına kadar sürfaktan üretmeye başlamadığından solunum sıkıntısı sendromu, prematüre bebeklerde yaygındır.

Solunum sıkıntısı sendromu, anneleri doğumdan önce steroid tedavisi alan bebeklerde daha az şiddetli olma eğilimindedir.

Tedavi

Neyse ki, artık yüzey aktif madde yapay olarak üretilebilmektedir ve eğer doktorlar henüz yüzey aktif madde üretilmediğinden şüphelenirlerse bebeklere yüzey aktif madde verebilirler. Bu bebeklerin çoğunun ayrıca ekstra oksijen ve ventilatörden destek alması gerekir.

2) Zatürre

Zatürre, genellikle bir bakterinin veya virüsün neden olduğu, akciğerlerde oluşan bir enfeksiyondur. Bazı bebekler hâlâ rahimdeyken zatürreye yakalanır ve bu durumun doğumda tedavi edilmesi gerekir.

Bebekler doğumdan birkaç hafta sonra da zatürre yaşayabilirler. Bu durum, genellikle solunum sıkıntısı sendromu veya bronkopulmoner displazi gibi solunum problemlerinden dolayı tedavi almalarından kaynaklanır.

Tedavi

Zatürresi olan bebeklerin genellikle antibiyotiklere ek olarak oksijen ve hatta mekanik ventilasyon ile tedavi edilmesi gerekir.

3) Prematüre Apne

Prematüre bebeklerin bir başka yaygın solunum problemi, prematüre apne olarak adlandırılır. Bu durum, bebeğin nefes alması durduğunda görülür. Sıklıkla kandaki kalp hızı ve oksijen seviyesinin düşmesine neden olur.

Apne, 28. haftadan önce doğan bebeklerin neredeyse %100’ünde görülür. Daha büyük prematüre bebeklerde, özellikle 34 hafta veya daha sonra doğanlarda ise daha az görülür.

Apne genellikle doğumdan hemen sonra gerçekleşmez. 1 ila 2 günlük yaşlarda daha sık görülür ve bazen bir bebeğin ventilatörden çıkarılmasından sonra ortaya çıkmaz.

1. Prematüre bebeklerde apnenin iki ana nedeni vardır. Bebek nefes almayı unutur çünkü sinir sistemi olgunlaşmamıştır. Buna merkezi apne denir.
2. Bebek nefes almaya çalışır ancak hava yolu çöker. Hava akciğerlerin içine ve dışına akamaz. Buna obstrüktif apne denir.

Prematüre bebekler sıklıkla santral ve obstrüktif apne kombinasyonu olan karışık apneye sahiptir.

Apne riski taşıyan bir bebeğin, kalp hızını, solunum hızını ve kandaki oksijen seviyesini kaydeden bir monitöre bağlı olması gerekir.

Bu oranlardan herhangi biri normal seviyelerin altına düşerse, bir alarm çalar ve hastane personelini bebeğin apne atağı geçirdiği konusunda uyarır. Personel daha sonra bebeği, genellikle bebeğin göğsünü veya sırtını hafifçe ovarak uyararak uyarır. Bebek tekrar nefes almaya başlar.

Bazen, bir bebeğin tekrar nefes almaya başlaması için maske ile yardım gerekebilir.

Tedavi

Merkezi apne, aminofilin adı verilen bir ilaçla veya kafeinle tedavi edilebilir. Bu ilaçların ikisi de bebeğin olgunlaşmamış solunum sistemini uyarır ve apne atak sayısını azaltır.

Bunu yapmazlarsa ya da nöbetler doktorun bebeğin ve maske ile nefes almasını sıklıkla teşvik etmesini gerektirecek kadar şiddetliyse, bebeğin ventilatöre konulması gerekebilir. Sinir sistemi olgunlaşana kadar durum böyle olacaktır. Obstrüktif apneye sahip olan bebeklerin, solunum yollarını açık tutmak için genellikle bir endotrakeal tüp yoluyla bir ventilatöre bağlanması gerekir.

Prematüre apne genellikle bir bebeğin 40 ila 44 haftalık olduğu zamana kadar geçirilir. Hafta sayısı, hamileliğin hafta sayısını ve bebeğin doğumundan bu yana geçen hafta sayısını içerir.

Bazen, 34 ila 35 hafta kadar erken çözülür. Fakat bazen apne devam eder ve bebeğin uzun süreli tedavi olması gerekir. Ebeveynlerin bebeklerine aminofilin veya kafein vermeleri ve evde apne monitörü kullanmaları gerekebilir.

Bu durumda, ebeveynler monitörü kullanmak ve nefes almasını teşvik etmek için kalp masajı yapmaları için eğitilmiştir. Bebekler, durumları stabil olmadıkça ve 24 saat içinde sadece nadir görülen apne atakları geçirmedikçe eve gönderilmezler.

1 Pnömotoraks

Solunum sıkıntısı sendromu olan bebekler bazen akciğerlerin çökmesi olarak da bilinen pnömotoraks komplikasyonu geliştirir. Solunum sıkıntısı sendromunun yokluğunda da bir pnömotoraks gelişebilir.

Bu durum, akciğerdeki küçük bir hava kesesi patladığında gelişir. Hava, akciğerden akciğer ve göğüs duvarı arasındaki bir alana kaçar. Büyük miktarda hava biriktiğinde, akciğerler yeterince genişleyemez.

Pnömotoraks, göğsün içine küçük bir iğne yerleştirilerek boşaltılabilir. Pnömotoraks iğne ile boşaltıldıktan sonra tekrar birikirse, kaburgalar arasına bir göğüs tüpü yerleştirilebilir.

Göğüs tüpü bir emme cihazına bağlanmıştır. Akciğerdeki küçük delikler iyileşene kadar birikmiş olan havayı sürekli olarak temizler.

2 Bronkopulmoner Displazi

Solunum sıkıntısı sendromunun başka bir komplikasyonu da bronkopulmoner displazidir. Bu komplikasyon, akciğerlere zarar vermenin neden olduğu kronik bir akciğer hastalığıdır. Bronkopulmoner displazi, 28 haftadan önce doğan ve 2,2 kilodan daha zayıf olan bebeklerin yaklaşık %25 ila 30’unda görülür. En sık 24-26 hafta arasında doğan prematüre bebeklerde yaygındır.

Bronkopulmoner displazinin nedeni iyi anlaşılamamıştır. Fakat genellikle ventilatörde olan veya oksijen alan bebeklerde görülür. Bu nedenle, doktorlar bu tedaviler gerektiğinde bebeğin olgunlaşmamış akciğer dokusuna zarar verebileceğini de düşünmektedir.

Ne yazık ki, bronkopulmoner displazi, bir bebeğin sürekli oksijen tedavisi ve ventilatör desteği gerektirmesine neden olabilir. Bebek 3 ila 4 haftalıkken, doktorlar bazen diüretik ilaçlar ve inhalasyon ilaçları kullanırlar. Bunlar ventilatörden bebeğin alınmasına ve oksijen ihtiyacının azaltılmasına yardımcı olabilir.

Geçmişte, doktorlar sıklıkla bronkopulmoner displaziyi tedavi etmek için steroid ilaçları kullandılar. Ancak steroidlerin kullanımı serebral palsi gibi daha sonraki gelişimsel problemlerle bağlantılı olduğundan, doktorlar artık sadece en şiddetli vakalarda steroid kullanıyor.

Bronkopulmoner displazi bebekler büyüdükçe iyileşme eğilimindeyken, bronkopulmoner displazisi olan bebeklerin birkaç ay boyunca evde diüretik tedavisi veya oksijen tedavisi almaya devam etmesi bebekler için alışılmadık bir durum değildir.

Akciğer sorunları olan erken doğan bebeklerde durumun ilerleyişi bazı faktörlere bağlıdır.

Modern tıbbın ilerlemesi ile normal gelişme ile sağ kalma şansı iyileşmeye devam ediyor.

Bebeklerde akciğer problemlerini önlemenin en iyi yolu, erken doğumdan uzak durmaktır. Bu her zaman mümkün değildir, ancak erken doğum yapma riskinizi azaltmak için atabileceğiniz birkaç adım vardır.

Kaynak: Healthline